“Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr: hekayələr.”.
Ə
dəbi-kulturoloji tərcümə e-Antologiyası
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu
–
www.kitabxana.net
–
Milli Virtual Kitabxana
439
Elə o vaxtdan da avtomatımla Siam əkizləri kimiyik; sağlığımda hər nə yadımdan çıxsa
da, avtomatımı unutduğum, onun öz ilan soyuqluğu ilə qəlbimi isitmədiyi bircə an da
olmayıb.
Artıq iki sutkadır ki, Günəş mənim üzərimdə doğub-batır, aman vermədən yaxıb-
yandırır: iylənməyə, çürüməyə başlamışam. Meyitim tapılanacan, ya da dəyişdirilənəcən
eləcə sümüklərim qalacaq. Başımın üstündə topa-topa milçək uçuşur, bir xeylisi də
sifətimdə gəzişir. Qurdlar isə dinməzcə öz işindədir, hərəsi bir tərəfdən səbrlə didib yeyir
məni. Hərdən elə bilirəm ki, qurdlar təkcə ətimi yemirlər. Onların bu səliqəsi, hövsələsi
zamanın sonsuzluğuna, bədənimin nəhəngliyinə işarədir, üstümə hər tərəfdən
daraşmaqları da nəsə qeyri-adi bir axtarışdan xəbər verir. Onlar mənim ruhumu axtarırlar,
onu da əmib-sümürmək istəyirlər! ―Hardasa buralardadır o: seliyin-şirənin içində,
damarların əyri-üyrü, qaranlıq keçidlərində, bədənin dik yerlərində, çala-çökəyindədir...
Əlimizdən qaça bilməz!‖ Elə hey arayıb-axtarırlar: ürəyin mədəciklərində, iri, bərk
xayaların qırışmış kisəsində, saçların qarğa tükünə çalan cod qıvrımlarında...
Axı insanın ən dadlı yeri onun ruhudur!
Səhərisi atışma başlandı. Yer xam dayça beli kimi titrəyirdi. Gürcülər təpənin üstünü
kəsib, fürsət ikən bizi bu girdabda gömmək istəyirdilər. Vertolyotlar da peyda oldu.
Gümüşü ―halqa‖lar başımızın üstündə səmanı yarıb-keçir, dalbadal raketlər yağdırırdı.
Biz yerə sərələnmiş, ümidsiz halda quruyub qalmışdıq, pulemyot güllələrinin öz
qurğuşun ağırlığıyla haçan kürəyimizə çırpılacağını, öldürücü deşiklər açacağını
gözləyirdik.
Sonra təpəyə tanklar dırmanmağa başladı. Bununla da döyüş lap qızışdı - sevən bir qızın
od tutub yanan bədəni kimi. Mən nəhəng, qaynar dalğanın qoynunda bihuş olmağın
nəşəsini yaşadım. Ancaq çox çəkmədi bu: başıma zərblə nəsə çırpıldı, öldüm.
Ölümlə təzə-təzə rastlaşdığım vaxtlar məni ən çox təəccübləndirən ölənlərin ona fas-
farağat tabe olmaları idi. Sakitcə, fağır-fağır uzanıb ―o tərəf‖i fikirləşirdilər! Halbuki,
adama elə gəlirdi, yüngülvari hərdəm eləsələr, onları bürüməkdə olan buzu sındıra,
ətrafdakılarda həm sevinc, həm də dəhşət oyadıb, ayağa qalxa bilərlər! Ölənlərin
laqeydliyi, ərincəkliyi anlaşılmaz görünürdü mənə. Onda ölümün gücünə bələd deyildim,
adamı necə bir məngənəyə saldığını bilmirdim. Bu an mənə bütün dünyanın, lap bütün
kainatın gücünü toplayıb versələr, yenə bircə barmağımı da tərpətməyə yetməzdi. İçimdə
hərəkətli hər nə vardısa, hamısı xırp dayanmışdı, özü də, yəqin ki, həmişəlik; daha məni
heç nə hərəkətə gətirə bilməzdi.
“Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr: hekayələr.”.
Ə
dəbi-kulturoloji tərcümə e-Antologiyası
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu
–
www.kitabxana.net
–
Milli Virtual Kitabxana
440
Hər yeri toz-tüstü bürümüş, cingilti-gurultu götürmüşdü: boğuq-boğuq uğuldayan tanklar
təpəyə dırmanmaqdaydı. Bir balaca əyilsəydim, güllə boşa çıxıb pərt olar, mən isə sağ
qalardım...
Gözlərin, qulaqların, əllərin, ayaqların – bax bunlarsan sən, hə, bir də bu sadə təsərrüfatı
öz adətincə idarə edən beynin var. Səni kövrəldən, zəif salan ruhun isə lazımsızdır, qoy
rədd olsun. İçində canlı nəsə varsa, darıxıb ötəri qımıldandısa, deməli, axırın çatıb,
meyitsən artıq. Bir qırıq metal sənə doğru şığıyır, amma sən özün də metalsan, ancaq
onun qədər sərt, amansız deyilsən. Qatar-qatar uçuşan güllələrin qarşısına yenilməz bir
istəklə çırpınan zərif bədənimiz çıxır və... hansısa labüd səhvin ağrı-acısı bizi həyata
qaytarır – ruhumuzu oyadır: köhnə, kökü dərinə işləmiş ölüm qorxusu təzədən dolur
didilib-dağılmış bədənimizə.
Buna qədər isə adicə ümid etmək haqqımız da olmur; ümid əsgər üçün çəkilməz yükdür,
mən elə ilk günlərdən onu üstümdən atdım, Nuh əyyamından qalmış, ölü duyğu təki
geriyə - keçmişə yolladım.
Bircə kimsə məni basdırsaydı... Dərin qazmağa ehtiyac yoxdur, onsuz da torpaq daş
kimidir; eləcə istehkamçı beliylə yeri bir az eşən olsa, qəbir hazırdır. Təki bədənim
örtülsün: meyitin göylərin altında beləcə açıqda qalması yaxşı deyil, ölümün bu cür
çılpaq şəkli mənzərəni korlayır.
Özümə qalsa, bədənimin torpağın dərin, qatı sərinliyinə gömülməsini istərdim. Çayın
üstündəki təpə bizim nəslin qəbiristanıdır; həyatla haqq-hesabı çürütmüş əcdadlarım
vəfalı qohumlar, etibarlı qonşular kimi üst-üstə yığılıb, bu təpəni əmələ gətiriblər; orda
torpağı yarıb, yerin dibinə qapı açıblar...
Əzizlərinin sümükləriylə yan-yana uzanmaq, yavaş-yavaş çürüyüb torpağa qarışmaq –
bundan artıq nə istəyirsən! Ancaq indi mən o
doğma təpədən çox uzaqlardayam, Günəş
də çox amansızdır! Torpaq bir yığın ağ sümüyü laqeydliklə qoynuna alacaq; çürüyən
bədənimin munis xatirələrindən uzaq düşmüş sümüklərim yad yerdə yalqızlığa
gömüləcək.
Hər şey aydın idi əslində, heç o yan-bu yan yeri qalmamışdı; di gəl yenə də müharibənin
hər keçən günü içimə qatı zülmət çökür, sonsuz bir gecə axıb calanırdı. Ancaq mən işığın
nə olduğunu bilirdim: müharibənin bitməsiydi, sülh idi işıq. Ona qovuşmağa can atırdım
mən, yarıyolda qalmaq istəmirdim. Bu zülmətdəki itkin ruhuma gəlincə, onun buradan öz
bütövlüyü, zərifliyi ilə sıçrayıb çıxacağına inanırdım. Bircə bu ətdən və sümükdən ibarət
bədənimi salamat apara bilsəydim, ruhum da onunla birgə mənzilə yetərdi...