“Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr: hekayələr.”.
Ə
dəbi-kulturoloji tərcümə e-Antologiyası
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu
–
www.kitabxana.net
–
Milli Virtual Kitabxana
447
Beslan indi özünü xeyli zəifləmiş hiss edirdi, guya əvvəllər əynində nəsə bir zireh vardı,
indi onu soyundurub almışdılar. Həm də elə bil bayaq Minaşın həyətindən çıl-çılpaq,
yağışın-yağmurun altında təkcə öz dərisinin ümidinə qalan adam kimi çıxmışdı.
Müharibə başlayandan görüb-götürdüyü nə vardısa – onun istədiyi vur-tut soyuq,
hissiyyatsız bir daşa dönmək, ürəyini yumşalda biləcək heç nəyi özünə yaxın
buraxmamaqdı – indi hamısı əlindən gedirdi.
Beslana elə gəldi ki, artıq qorxunun o üzünə adlayıb. Qorxu ümidin hesabına var olur.
Ümid ölürsə - gözlər həsrətlə gələcəyə dikilmir, o gələcək adamı öz ağuşuna çəkmirsə –
onda qorxudan da əsər-əlamət qalmır, Günəş doğanda əriyib gedən alatoranlıq kimi yoxa
çıxır… Ancaq bu an Beslanın hissləri fərqliydi. Özü də bunun günahını Minaşın uzun
illərin o tayından daşıyıb bugünə gətirdiyi ümiddə görürdü. Müharibənin onun ürəyində
açdığı ölüm cığırının üstünə həyatın parlaq izləri düşməkdəydi. Elə ölüm də, həyatın özü
kimi, onunla birgə Beslanın bu qədər vaxtdan sonra ilk dəfə sərbəst vurmağa başlayan
ürəyinə axıb dolurdu. İndi hər şeydə həyat izləri vardı: bu gecə vaxtı yol getməsi də,
bəlkə bu an hardasa ondan ötrü ayağa verilən güllə də həyat deməkdi…
Beslan tələyə düşmüşdü, ancaq çırpınmır, inad etmirdi. Bilirdi ki, bundan sonra yükü ağır
olacaq: bundan belə damarlarındakı qan soyumamalıdır. Güllənin dəydiyi yerdən süzülən
qan mütləq isti olmalıdır, yalnız bundan sonra səma inanar ki, o, əslində nə imiş...
Onlar yolu başa vuranda Minaşın bu qədər vaxtda özüylə gəzdirdiyi ümidin də axırı
çatacaq. Ancaq incə bir ümid teli həmişəlik yerində qalacaq,
o ümidi bu dəfə başqa birisi
– Beslan götürəcək. Ondan sonra da kimlərsə…
Səhər tezdən Tkuarçal tərəfə qaçqınlarla dolu bir maşın gedirdi. Minaşı da onunla yola
saldılar. Ayrılanda bağlamasını açıb, parçadan tikilmiş bir torba çıxartdı.
- Bəlkə gərəyiniz oldu, bala…
Yerlərinə qayıdanda baxdılar torbanın içinə: artıq heç nəyə yaramayan, nimdaş təkliklərlə
doluydu. Ancaq Beslan bunu görəndə nə utandı, nə də duruxdu. O, işıq saça-saça səmaya
sancılan, amma onlar üçün cızılmış sərhədləri aşa bilməyən güllələri xatırladı…
İki gündən sonra Tkuarçaldan xəbər gəldi ki, Minaş ölüb.
Rus dilindən tərcümə edəni: Seyfəddin Hüseynli
“Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr: hekayələr.”.
Ə
dəbi-kulturoloji tərcümə e-Antologiyası
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu
–
www.kitabxana.net
–
Milli Virtual Kitabxana
448
Ara Nazaretyan
Atəşkəs
Başını aşağı salıb, dirsəklərini dizlərinə dayamış komandir çatıq qaşlarının altından gah
danışanın çəkmələrinə, gah da papağına baxırdı: bu papaqla çəkmələrin arasında yalnız
onun qulağının ucunu görmək olurdu.
- Dedi, gedirəm yatam. Meşəyə tərəf getdi. Yəqin ki, gecə saat üç olardı...
Ondan sonra leytenant Avakimovu kimsə görməmişdi.
- Kefliydi? – acığından komandirin göz qapaqları səyridi.
- Lül-qəmbər... Amma başı işləyirdi. Boğazını çırtmalayıb dedi: hazıram... bəs deyincə…
xirtdəyəcən... Saxlamaq mümkün deyildi. Dedi, Qaşqabağın əmridi: döyüş mövqeyində
bir nəfər də içkili olmasın... - Danışan qeyri-ixtiyari baxışlarını komandirin sifətində
gəzdirdi. – Ağlı yerindəydi...
Başqa vaxt olsaydı, çiynindən dümsükləyər, ələ salardılar onu, ancaq indi zarafat yeri
deyildi – adam itmişdi.
Hamının gözü Qaşqabaqdaydı.
Komandir həmişəmi belə qaşqabaqlı, yaxud dilxor, ya da bəlkə yorğun olurdu - burasını
demək çətindi, amma radiorabitə üçün nəsə bir şərti ad vacibdi, onu nə cürsə
səsləməliydilər, beləcə, «Qaşqabaq»da dayandılar. Ondan ötrü isə fərq eləməzdi: uzun-
uzadı nitqlərlə arası yoxdu, xəlbirlə su daşımaq onluq deyildi. Nəsə desəydi də, məğzi
eyni olacaqdı: qalib gələcəyik! Bunu isə o, bir dəfə demişdi artıq...
Ancaq indi hamı komandirə baxırdı – qərarı o verməliydi.
“Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr: hekayələr.”.
Ə
dəbi-kulturoloji tərcümə e-Antologiyası
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu
–
www.kitabxana.net
–
Milli Virtual Kitabxana
449
- Lap türklərdən salamat qurtarsa da, öz əllərimlə gəbərdəcəm...
Səhər açılandan meşəni ələk-vələk eləmişdilər, gün haracan qalxmışdı, hələ də
axtarırdılar.
Birdən:
- Tank…
Gərginlik, anlaşılmazlıq toz çəkilincə davam etdi: salamat bir tankı ələ keçirmək istəyi ilə
onu dərhal vurmaq cəhdi arasındakı zaman, ilişib irəli-geri hərlənən çarx kimi, yerində
saydı, ta bir qərara varılınca...
Toz seyrələndə üstü ayparalı qüllənin oyuğundan…
Kəşfiyyatın rəisi karıxdığından yerə yatdı:
- Avakimov, sənin ananı!..
Ağır maşın, mövqeyə çataçatda, meşəni biçilməmiş zəmidən ayıran torpaq yolda birdən-
birə peyda olduğu kimi, eləcə də qəfildən həmin yerdə donub qaldı, qabağından toz
buludu qalxdı.
Qaşqabaq bir çiynini dikəldib hirsli-hirsli ona sarı yeridi. Hələ o birilər toplaşmamışdılar,
leytenenat Avakimov barmaqlarını tırtılın üstünə qoyub, eynən tankın yellənən antennası
kimi, komandirin önündə ləngər vururdu.
Altdan-yuxarı çəpəki yumruq atmağa hazırlaşırmış kimi, qollarını qurşağında qatlayan
Qaşqabaq bu
ləngərin bitməsini gözləyirdi, ancaq əbəs yerə: leytenant yalnız bu cür,
birtəhər ayaq üstə dura bilirdi.