Normal şəraitdə istifadə olunan ölçmə vasitəsinin xətası əsas xəta adlanır.
Ölçmə vasitəsinin əlavə xətası ölçmə şəraitinin normaldan meyl etməsi zamanı yaranır.
Ölçmə vasitəsinin dəqiqliK sinfi onun müşahidə olunan əsas və əlavə xətalarının hüdudları ilə müəyyən edilən ümumiləşdirilmiş xaraKteristiKasıdır. DəqiqliK sinfi ölçmə vasitəsinin dəqiqliyə tə’sir edən və ayrı - ayrı ölçmə vasitələri növü üçün standartlarda müəyyən edilmiş digər xassələrini nəzərə alır.
StatistiK parametrlərin dəqiqliyinin
qiymətləndirilməsi. Müşahidə nəticələrini emal edərKən
2
əsas statistiK parametrlərin X orta hesabi qiymətin, O t dispersiyasının, O orta KvadratiK meyletmənin empriK qiyməilərini tapırlar. Tapılmış qiymətləri adətən onların nəzəri qiymətlərinə - riyazi gözləmə M(x) dispersiya
2
O t və orta KvadratiK meyletmə OT - yə bərabər götürürlər. Bu qiymətlərin müvafiq dəqiq bərabərliyi yalnız ölçmələrin sayı N olduqda mümKündür.
GerçəKliKdə isə bu X «M(x) , cO=Ot, O=OT təxmini bərabərliKlərini alırıq.
İxtiyari təxmini bərabərliyin məsələn, x«M(x), dəqiqliyini qiymətləndirməK üçün onu aşağıdaKı Kimi yazaq.
x-Ss və ya M(x) = x + s,
burada S - M(x) üçün inam xətasıdır. Hüdudlarında
M(x) dəyişdiyi S inam xətası verilmiş 3 inam
ehtimalından (e’tibarlığından) asılıdır.
İnam intervalının sərhədlərini qiymətləndirərKən Styudent paylanması cədvəllərindən istifadə etməK daha yaxşıdır.
N ^ (praKtiKi olaraq N > 20 ) olduqda Styudent paylanması vahid dispersiyalı normal paylanmaya çevrilir.
Styudent paylanması S - nin verilmiş qiymətinə görə nəticənin 3 etibarlığını və əKsinə verilmiş 3 - ya görə nəticənin S xətasının qiymətini tə’yin etməyə imKan verir.
K
y
Dostları ilə paylaş: | 
