Camaat namazi
Yüklə 364,92 Kb. Pdf görüntüsü
|
20 “İki böyük dağ kimidir”- deyə cavab verdi”. 43 Başqa rəvayətdə “Qiratların ən kiçiyi Uhud dağı kimidir” deyilir. 44
Cənazə namazı dörd təkbirdən ibarət rüku və səcdəsiz, səssiz qılınan namazdır. Əbu Hüreyra (r.a) rəvayət edir ki, Peyğəmbər Nəcaşinin ölüm xəbərini elan etdikdən sonra namaz qılınan yerə gəldi, cərgələri düzdü və dörd təkbirli (rüku və səcdəsiz) namaz qıldı. 45
Bu hədis dəlalət edir ki, qəriblikdə ölən şəxsə cənazə namazı qılınmayıbsa onun üçün bu namazı qılmaq lazımdır. Cənazə namazını camaatla qılmaq əfzəldir. Hətta bu namazı qəbiristanlıqda da qılmaq olar. Abdullah ibn Abbas (r.a) rəvayət edir ki, Peyğəmbər meyit dəfn olunduqdan sonra qəbrin önündə dayanıb dörd təkbirli (rüku və səcdəsiz ) namaz qıldı. 46
cənazə namazı qılınarkən isə onun tən orta tərəfində dayanmalıdır. Cənazə namazından öncə meyitin kişi, qadın yaxud da uşaq olduğunu bildirmək lazımdır. Cənazə namazının qılarkən birinci təkbirdən sonra Fatihə surəsi, ikinci təkbirdən sonra Peyğəmbərə salavat oxunur, üçüncü təkbirdən sonra vəfat edən şəxs üçün dua edilir və dördüncü təkbirdən sonra sağ tərəfə salam verməklə namaz tamamlanır.
Camaat namazının məsciddə ikinci dəfə qılınması Camaat namazının məsciddə təkrar qılınması altı halda baş verir. 1. Daimi imamı olmayan məsciddə ikinci dəfə camaat namazı qılınması. Bu caizdir. 2. Daimi imamı olan məsciddə yer olmadığından ikinci dəfə camaat namazı qılınması. Bu da caizdir. 3. Daimi imamı olan məsciddə camaat namazına yetişmədikdə ikinci dəfə camaat namazı qılınması. Alimlər bu məsələdə ixtilaf
43 Səhihu-l-Buxari 1325, 2186 44 Səhih Muslim 2189 45 Səhihu-l-Buxari 1333, Səhih Muslim 2201 46 Səhih Muslim 2208 21 etmişlər. Bəzi alimlərin rəyinə görə caiz, bəzilərinin rəyinə görə isə caiz deyildir. 4. Eyni vaxta, bir məsciddə iki camaat namazının qılınması. Bu hal caiz deyildir. 5. Yollarda olan məscidlərdə təkrar camaat namazı qılmaq caizdir. 6. Eyni imamın camaat namazını təkrar qıldırması. Bu cür etmək haramdır.
Namazı qıldıqdan sonra camaat namazına qoşulmaq Namazı tək qıldıqdan sonra camaat namazına rast gəldikdə həmin adamın camaat namazına qoşulması sünnədir. Yezid ibn əl-Əsvəd (r.a) dedi: “Peyğəmbərlə bir yerdə həcc ziyarətində olduqda, Xeyf məscidində fəcr namazını qıldıq. O zaman mən cavan uşaq idim. Namazını bitirdikdə iki kişinin onunla namaz qılmadığını gördü, və dedi: “Bizimlə birlikdə namaz qılmanıza mane olan nədir?” Onlar dedilər: “Ey Allahın elçisi! Biz səfərdə ikən namazımızı qılmışıq”. Peyğəmbər dedi: “Heç vaxt belə etməyin! Başqa bir yerdə namazınızı qılıb məscidə gəldiyiniz zaman camaatın namaz qıldığını görsəniz onlara qoşulun, bu sizin üçün nafilə olsun”. 47
Namazı camaatla birlikdə qıldıqdan sonra ayrı camaat namazına rast gəldikdə də camaat namazına qoşulmaq olar. Cabir ibn Abdullah (r.a) rəvayət edir ki, Muaz ibn Cəbəl (r.a) Peyğəmbər ilə birlikdə İşa namazını qılar, sonra isə gedib qövmünə İşa namazını qıldırardı. 48
onun caiz olmasına dəlalət edir.
Namazda imam dayanmaq Namazda imam dayanmaq şərii vəzifədir. İslamın ən əzəmətli rükunlarından biri olan namazda imam olan şəxs nümunəvi müsəlmana xas olan sifətlərə sahib olmalıdır. Camaata imamlıq edən şəxs Allahdan qorxan, adil, namazın keyfiyyətini bilən, İslam
47 Sunənu Əbu Davud 1/136, Sunənu-t-Tirmizi 2/18,19, Mustədraku Hakim 1/244 48 Səhih Müslim 1043 22 elmlərindən xəbərdar olan adam olmalıdır. İmam durmaq böyük bir məsuliyyətdir. Əbu Hüreyra (r.a) rəvayət edir ki, Peyğəmbər dedi: “İmam zamindir”. 49
həyatının sonuna qədər müsəlmanlara imam durması, həmçinin ondan sonra gələn raşidi xəlifələrinin də həyatlarının sonuna qədər namazlarda imam durmaları imam olmağın fəzilətinə və məsuliyyətli iş olmasına işarədir. Səhl ibn Sad (r.a) rəvayət edir ki, Peyğəmbər dedi: “İmam zamindir. (Namazını) gözəl şəkildə qılarsa savabı özünə və sizə yazılar. Yox pis şəkildə qılarsa (günah sizə yox ona yazılar)”. 50
İmam Mənəvi deyir: “Müsəlmanların boynunda olan şərii vəzifə içlərindən ən xeyirlisi və dindar olanını özlərinə imam seçməlidirlər”. 51
Daimi imamı olmayan məsciddə və yaxud camaat namaz qılınan hər hansı bir yerdə imamı sünnədə gələn yolla təyin etmək lazımdır. İlk növbədə Qurandan çoxlu əzbər bilən, Quranı xətasız oxuyan, namazın keyfiyyətini yüksək şəkildə mənimsəyən, elmli, adil və Allahdan lazımı qədər qorxan bir müsəlman olmalıdır. Peyğəmbər demişdir: “Allahın kitabından ən çox bilən şəxs müsəlmanlara imam dursun”. 52
Hədisdə Quranı ən çox bilən deyildikdə həmçinin ona ən çox əməl edən də nəzərdə tutulur. Çünki səhabələr on ayə öyrənib ona əməl etməyincə, növbəti ayələrə keçməzdilər. Məhz buna görə Peyğəmbər müsəlmanlara Quranı ən çox bilənin imam durmasını əmr etmişdir. Quranı çox bilən və ona əməl edən şəxs şəkk yoxdur ki, ən əfzəl insanlardandır.
Əgər iki qari Quranı eyni səviyyədə bilirlərsə onda onlardan sünnəni ən çox bilən imam dayanmalıdır. Bunda da eyni səviyyədə olarlarsa o zaman hicrəti qabaq olan imam dayanmalıdır (Şeyxul- İslam ibn Teymiyyə hicrəti saleh əməli daha çox olan və günahları
49 Sunənu Əbu Davud 517, Sunənu-t-Tirmizi 207 50 Sunənu İbn Məcah 981. Albani bu hədisi səhihləşdirmişdir. 51 Feydul- Qadir 6/88 52 Sunənu Muslim 673 Yüklə 364,92 Kb. Dostları ilə paylaş:
|