Camaat namazi
Yüklə 364,92 Kb. Pdf görüntüsü
|
23 tərk edən kimi izah edir). Yenə eyni səviyyədə olarlarsa o zaman onlardan İslamı ən tez qəbul edəni imam dayanmalıdır. Yenə eyni səviyyədə olarlarsa o zaman yaşda böyük olan şəxs imam dayanmalıdır. Nəhayət yaşları da eyni olarsa o zaman imam püşk atmaqla təyin edilir. Peyğəmbər buyurur: “Allahın kitabından ən çox bilən şəxs müsəlmanlara imam dursun. Quranı eyni səviyyədə bilərlərsə sünnəni çox bilən, yenə eyni səviyyədə olarlarsa tez hicrət edən, yenə eyni səviyyədə olarlarsa o zaman yaşı çox olan imam dayansın”. 53
məscidinin sultanıdır. Məhz buna görə onun gəlişinə qədər namazı gözləmək və ya izni ilə camaat namazını qılmaq lazımdır. İmam izn verdikdə isə kimsə onu əvəzləyə bilər.
Fasiq imamın arxasında qılınan namazın hökmü Fasiq: küfr həddinə çatmayan böyük günah işləyən, yaxud kiçik günah üzərində davam edən müsəlmandır. Əgər fasiq şəxs imam dayanarsa onun arxasında namaz qılmaq caizdir. Buna bir çox hədislər və səhabələrin əməlləri dəlalət edir. Ümumilikdə isə qayda ondan ibarətdir ki, namazı səhih olanın imam durması da səhihdir. Lakin bu cür insanı imam seçmək şəriətə müxalifdir. İmamlığa layiq olan şəxs dura-dura fasiqi imam qoymaq isə haramdır. Çünki əgər fasiq bir müsəlmanın verdiyi xəbəri dəqiqləşdirmədən qəbul etmək olmazsa, deməli bu cür insanı imam təyin etməkdən də çəkinmək lazımdır. Uca Allah buyurur: “Ey iman gətirənlər! Əgər bir fasiq sizə (pis) bir xəbər gətirsə, dərhal (onun doğruluğunu) yoxlayın, yoxsa bilmədən bir qövmə pislik edər, sonra da etdiyinizə peşman olarsınız!” 54
Uşağın arxasında qılınan namazın hökmü Uşaq dedikdə həddi-buluğa çatmamış insan nəzərdə tutulur. Uşaq istər fərz istərsə də sünnə namazında imam dayana bilər. Amr ibn
53 Səhih Muslim 673 54 əl-Hucurat surəsi, 6 24 Sələmə (r.a) altı, yaxud da yeddi yaşı olarkən öz qövmünə imam təyin edilmişdir. Peyğəmbər də bunu qadağan etməmişdir. 55
Kor adamın arxasında qılınan namazın hökmü Kor adam imamlığa layiq olan sifətlərə malikdirsə o zaman o, imam dura bilər. Peyğəmbər İbn Ummu Maktumu (r.a) iki dəfə Mədinəyə imam təyin etmişdir. 56 Həmçinin Utban ibn Məlik (r.a) kor olsa da öz qövmünə imam dayanırdı. 57
Qul olan şəxsin imam dayanmasının hökmü Qul olan şəxs namazda camaata imamlıq edə bilər. Əbu Huzeyfənin (r.a) mövlası Səlim (r.a) Peyğəmbərin vaxtında imam dayanardı. 58
olması barədə müstəqil fəsil belə gətirir.
Quranı yaxşı oxumayanın arxasında qılınan namaz Yəni Quran oxuduğu zaman təcviddə, yaxud da hərflərin deyilişində etdiyi xəta nəzərdə tutulur. Bu cür insan imam dayandıqda onun arxasında namaz qılmaq barədə alimlər demişlər. “Əgər savadsız müsəlman özü kimi savadsızlara imam dayanarsa onda hər ikisinin namazı səhihdir. Yox əgər bu cür imamın arxasında həm savadsız, həm də qari varsa onda savadsızların namazı səhih qarinin namazı isə batil olur”. 59
Qadının qadınlara imam dayanmasının hökmü Peyğəmbər Abdullahın qızı Ummu Varaqanın evinə gəlib ona ev əhlinə imam dayanmasını əmr etdi. 60 Həmçinin Aişə və Ummu Sələmənin də qadınlara imam dayanması sünnədə varid olmuşdur.
55 Səhihu-l-Buxari 4302 56 Sunənu Əbu Davud 2931 Albani bu hədisi səhihləşdirmişdir. 57 Səhihu-l-Buxari 667, Səhih Muslim 33 58 Səhihu-l-Buxari 692 59 Muğni 3/30-41, İnsaf 268-270 60 Sunənu Əbu Davud 592, Müsnədu Əhməd 6/405, Müstədraku Hakim 1203, Sunənu Beyhəqqi 3/130. Albani bu hədisi səhihləşdirmişdir.
25
Kişinin qadınlara imam dayanmasının hökmü Ümumən kişi qadınlara imam dayana bilər. Əgər qadınlar kişiyə yaddırsa və fitnə qorxusu yoxdursa kişinin qadınlara imam dayanması caizdir. Yox əgər qadın təkdirsə və kişiyə naməhrəmdirsə o zaman kişinin imam dayanması haramdır. İbn Abbas (r.a) Peyğəmbərdən belə rəvayət etmişdir: “Sizlərdən biriniz məhrəni yanında olmayan qadınla təklikdə qalmasın”. 61
Qadının kişiyə imam dayanmasının hökmü Qadının kişiyə imam durması caiz deyildir. Əgər qadın kişiyə imam durarsa o zaman hər ikisinin namazları batil olur.
Təyəmmüm edənin dəstəmazlı olana imam dayanmasının hökmü Əgər bir şəxs hansısa bir səbəb üzündən təyəmmüm edibsə o, dəstəmaz alan camaata imam dayana bilər. Amr ibnul-As soyuq havada cünub olub təyəmmüm edir və sonra camaata imam dayanır. Peyğəmbərə bunu çatdırdıqda o Amr ibnul-Asın əməlini təsdiq edir. 62
Müsafirin səfərdə olmayana imam dayanmasının hökmü Müsafir getdiyi yerdə yerli camaata imam dayana bilər. Müsafir namazını qısaldıb qılır və salam verib namazı bitirdikdən sonra onun arxasında namaz qılan yerli camaat qalxıb namazı tamamlayırlar. Ömər (r.a) Məkkəyə gəldikdə oradakı müsəlmanlara imam dayanaraq namazı iki rükət qılır və sonra deyir: “Ey Məkkə əhli biz müsafirik siz namazınızı tamamlayın”. 63
Səfərdə olmayanın müsafirə imam dayanmasının hökmü Səfərdə olmayan müsafir olan şəxsə imam dayana bilər. Müsafir imama tabe olaraq onun arxasında namazını tam qılır. Hətta müsafir
61 Səhihu-l-Buxari 1862. Səhih Muslim, 1341 62 Sunənu Əbu Davud 334. Albani bu hədisi səhihləşdirmişdir. 63 Muvatta İmam Malik 1/149 Yüklə 364,92 Kb. Dostları ilə paylaş:
|