Camaat namazi
Yüklə 364,92 Kb. Pdf görüntüsü
|
26 olan şəxs namazın axırıncı təşəhhüdünə çatsa belə namazı kamil şəkildə qılır. Buna səhabələrdən varid olan rəvayətlər dəlalət edir.
İmamın fərz, məmunun 64 isə sünnə namazı qılmasının hökmü İmam fərz məmun isə onu təqib edərək imamın arxasında sünnə namazı qıla bilər. Peyğəmbər dedi: “Siz yolda ikən namazı qıldıqdan sonra məscidə gəldikdə camaatla birlikdə namaz qılın. O da sizin üçün nafilə olar”. 65 İbn Qudama: “Elm əhli arasında bu məsələdə ixtilaf yoxdur”- demişdir. 66
İmamın sünnə məmunun isə fərz namazı qılmağının hökmü İmam sünnə məmun isə onun arxasında fərz namazı qıla bilər. Muaz ibn Cəbəl (r.a) Peyğəmbərlə işa namazını qılıb sonra qövmünün məscidinə gedər və həmin namazı onlara qıldırardı. 67
namaz isə onun üçün sünnə namazı olurdu. Peyğəmbər də bunu qadağan etmirdi.
Dəstəmazı olmayan imamın qıldırdığı namazın hökmü İmam bilmədən dəstəmazsız halda camaata namaz qıldırar, sonra isə dəstəmazının olmadığını xatırlayarsa o zaman imam həmin namazı təzədən qılır. Camaata isə namazlarını təzədən qılmaq gərək deyil.
Nəcasətli halda imam dayanmağın hökmü Əgər paltarda, bədəndə və yaxud namaz qılınan yerdə nəcasət olarsa və imam namazdan öncə bunu bilib yadında olduğu halda namaz qıldırarsa, o zaman camaatın qıldığı namaz səhih, imamın namazı isə batil olur və imam bu əməlinə görə böyük günah qazanır. Yox əgər imam nəcasətin olduğunu namazdan əvvəl deyil, namazdan
64 İmama tabe olaraq onun arxasında namaz qılan şəxs. 65 Sunənu Əbu Davud 575, Sunənu-t-Tirmizi 219, Sunənu-n-Nəsai 858 66 Muğni 3/68 67 Sunənu-l-Buxari 700. Sunənu Muslim, 180-181. 27 sonra bilibsə, o zaman camaatın qıldığı namaz səhihdir, lakin imam namazını təzədən qılır. Şeyxul-İslam ibn Teymiyyə demişdir: “Raşidi xəlifələrdən gələn sünnə belədir. Onlar camaata namaz qıldırar sonra nəcasət gördükdən sonra namazlarını təkrar qılar camaata isə təzədən qılmağı əmr etməzdilər”. 68
Namazda olarkən nəcasətin olmasını bilən imam nə etməlidir İmam namazda olarkən paltarında nəcasətin olmasını bidikdə, o paltarı çıxartmaqla övrət yeri (göbəkdən dizə qədər) açılmayacaqsa namaz qılmaqda davam edərək nəcasətli paltarını çıxarır. Lakin paltarını çıxartmaqla övrət yeri açılacaqsa o zaman namazdan çıxır və öz yerinə camaatdan birini imam təyin edir. Nəcasət bədəndə olarsa az hərəkət etmək şərti ilə onu təmizləyə bilərsə təmizləyərək namazına davam edir, yox təmizləmək mümkün olmadığı halda isə öz yerinə birini imam təyin etməklə namazdan çıxmalıdır.
Camaatın sevmədiyi imamın arxasında qılınan namazın hökmü Əgər camaat imamı haqlı olaraq bəyənmirsə onda həmin adamın imam durması bəyənilmir və lakin arxasında qılınan namaz səhihdir. Şeyxul-İslam ibn Teymiyyə 69 demişdir: “Əgər insanlar dinindəki nöqsanlara görə – yalan, zülm, bidəət və s. – bir şəxsi sevmirlərsə və dinində ondan daha saleh – doğru danışan, elmli, dindar və s. – olanı sevirlərsə, o zaman sevmədikləri şəxsi deyil sevdikləri insanı imam təyin etmək onlara vacibdir. Necə ki, bu haqda Peyğəmbərdən varid olan hədisdə deyilir: “Üç nəfərin namazı başından yuxarı qalxmaz; ağasından qaçıb geri dönməyən kölə, ərini qəzəbləndirib yatmış qadın və camaatın xoşlamadığı imam” 70
68 Məcmuəl fətava 20/264, 365 69 Məcmuu-l-Fətava İbn Teymiyyə 23/373.
70
28 İmamın namazı çox uzatmasının hökmü Namaz qıldıran adamın namazı çox uzatmaması Peyğəmbərin sünnəsidir. Namaz qıldırarkən bəyənilən əməl sünnədə varid olan surələr qədər və ya ondan az oxumaqdır. Sünnədə varid olandan çox oxumaq isə bəyənilmir. Peyğəmbər Muaz ibn Cəbəli (r.a) namazı uzun-uzadı qıldırdığına görə qınamış və onun bu əməlini bəyənməmişdir. Əbu Hüreyra (r.a) rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “Sizdən biriniz camaata namaz qıldırdıqda onu yüngülləşdirin, çünki onların arasında zəif, xəstə və ehtiyac içində olanı var. Tək qıldığınız namazı isə istədiyiniz qədər uzadın”. 71
çox oxumaq haramdır. 72 . İnsan tək qıldıqda isə nə qədər istəsə uzada bilər. Namazın birinci rükətini ikinci rükətindən çox uzatmaq sünnədir. Qatədə (r.a) rəvayət edir ki, Peyğəmbər birinci rükəti ikinci rükətə nisbətən daha uzun qılardı. 73 Buna baxmayaraq ikinci rükətdə birinci rükətdə olduğundan bir az çox oxumaq olar. Peyğəmbər cümə namazında birinci rükətdə əl-Aləq, ikinci rükətdə isə əl-Ğaşiyə surələrini oxuyardı. Məlumdur ki, əl-Ğaşiyə surəsi əl-Aləq surəsin- dən bir az uzundur.
Namazın vaxtı çıxdıqdan sonra azan və iqamə oxumağın hökmü Ümumiyyətlə azan və iqamə demək camaat üçün istənilən halda (səfərdə, evdə, vaxtı ötmüş namazı qıldıqda) fardul-kifayədir. Tək namaz qılan şəxs üçün isə müstəhəbdir. Qadınlar üçün nə azan nə də iqamə vermək vacib deyildir. Lakin səslərini çox uca qaldırmadan bunu etmələri caizdir. Azan və iqaməsiz namaz qılan camaatın namazı səhih hesab olunur, lakin vacibi tərk etdiyinə görə tövbə etməsi lazım gəlir. Unutqanlıqdan və ya bilməyərəkdən bunu edənlər isə müstəsnadır.
71 Sunənu-l-Buxari 803, Sunənu Müslim 1047 72 əş-Şəhru-l-Mumti alə zadu-l-Mustəqnəi 4/ 273 73 Səhuhu-l-Buxari 776, Səhih Muslim 451 Yüklə 364,92 Kb. Dostları ilə paylaş:
|