Canim anam
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
Skot Han: Əziz Anam ifadələrə tez-tez rast gəlirik. Bütün bu qaynaqlardan əldə etdiyimiz nəticələrə baxaraq buradakı sözlərin heç bir şəkildə danlaq, ya da hörmətsizlik kimi məna daşıdığını söyləyə bilmərik. Əksinə, hörmət və tabelik ifadə edir. Luka 8:28-də danışılan içinə murdar ruh girmiş adam eynilə bu kəlmələri istifadə edir. Adamın ağzından bu sözlərin çıxmasını təmin edən murdar ruhun özüdür. Murdar ruh bu sözlərlə İsanın həm insan, həm də onun üzərində səlahiyyəti olduğunu qəbul edir. Sonra davam edir: "İsa, uca Tanrının Oğlu, məndən nə istəyirsən? Nə olar mənə əzab vermə!" Bu sözlərlə təsdiqləyir ki, İsanın əmr etdiklərini mütləq yerinə yetirməlidir. Qanadakı toyda baxmayaraq ki, anası ona əmr etmir, İsa anası ilə razılaşır. Məryəm isə xidmətçilərə yalnız: "Sizə nə desə, onu edin"(Yh. 2:5) - deyərək cavab verir. QIZ, ANA, GƏLİN: QADIN Gəlin bir az İsanın anasına müraciət etdiyinə diqqət yetirək. İsanın anasına nə şəkildə xitab etdiyinə diqqət etdinizmi? Ona "ana" hətta "Məryəm" deyə deyil "Qadın" olaraq xitab etdiyini görürük. Yenə bəzən Katolik olmayan bəzi şərhçilərin bu sözləri İsanın anasını danladığı və ya hörmətsizlik etdiyi şəklində şərhləri olur. Hər nə olursa olsun İsanın ona "Ana" deməyi lazım deyilmi? Hər şeydən əvvəl, İsa bütün həyatı boyunca dini qanunlara riayət edərək yaşadığına görə Rəbbin "ana və atana hörmət göstərəcəksən" dördüncü əmrinə qarşı gələrək anasına hörmətsizlik etdiyini söyləmək məntiqli bir şərh olmaz. İkincisi, İsa anasına başqa vəziyyətlərdəykən də "Qadın" deyə xitab edir. Xaç üzərində ölüm məqamında 30 Skot Han: Əziz Anam sevdiyi həvarisi Yəhyaya anasını ana olaraq təslim edərkən də Məryəmə "Qadın" deyə xitab etmişdir (Yh. 19:26). Bu hadisədə söylədikləri qətiyyən danlaq, ya da hörmətsizlik mənası daşımır. Əgər "qadın" sözünü bir alçaltma olaraq qəbul etsək, İsanın günahsız olduğu gerçəyini də inkar etmiş olarıq. Çünki İsanın istifadə etdiyi bu ifadə Tövratda daha əvvəl istifadə edilən eyni ifadənin əks olunmasıdır. "Qadın" Adəmin Həvvaya vermiş olduğu addır (Yaradılış 2:23). O zaman İsa Məryəmi Yeni Adəmin Həvvası olaraq görməkdədir. Bu da qatıldıqları toy mərasiminin mənasını ortaya çıxarır. Bəlkə hələ bəzi insanların etiraz etmələrinin təsiri altında qala bilərik. Məryəm İsanın "anası" dırsa necə Onun "gəlini" ola bilər? Bu suala cavab verə bilmək üçün Yeşaya peyğəmbərin İsrailin qurtuluşu ilə əlaqədar sözlərinə baxaq: Artıq sənə "tərk edilmiş", ölkənə "viranə qalmış" deyilməyəcək. Bunun əvəzinə sənə "sevdiyim", ölkənə "ərli" deyiləcək. Bir gənc bakirə qızla evləndiyi kimi Səni Yaradan da səninlə evlənəcək. Bəy gəlindən zövq aldığı kimi Allahın da səndən zövq alacaq. (Yeşaya 62:4-5). Bu iki ayədə çox şey izah edilir. Məryəmin bakirə analığı, möcüzəvi bir şəkildə hamilə qalması və Onun atası, yoldaşı və oğlu olan Rəbb ilə olan sirli evliliyi. Müqəddəs analıq sirri dərindir, çünki Müqəddəs Üçlüyün sirri ən dərindir. QALİB GƏLƏN ANALIQ "Qadın" sözü Məryəmin yalnız İsa ilə deyil bütün inananlarla olan əlaqəsini ifadə edir. İsa ən sevdiyi həvarisinə anasını təslim etməklə onu Ona iman edən bütün həvarilərinə də ana olaraq verdi. Tövratda bütün 31 Skot Han: Əziz Anam insanların anası olaraq haqqında danışılan Həvva kimi (Yaradılış 3:20), Məryəm də vəftizlə yeni həyat qazananların anasıdır. Elə isə, Qanada, Yeni Həvva ilk Həvvanın ölümcül qərarını kökdən dəyişdirdi. Köhnə Adəmin bağçada ilk günahı etməsinə səbəb olan "Qadın" idi. Yeni Adəmi ilk görkəmli vəzifəsinə sövq edən də "Qadın" dır. Həvva surəti İncildə Müqəddəs Yəhya tərəfindən səciyyələndirilən Vəhy Kitabı hissəsində yenidən ortaya çıxmışdır. Burada; 12-ci hissədə “şeytan adı verilən köhnə ilana qarşı gələn "günəş geyən qadın" ilə qarşılaşırıq (Vəhy 12:1.9). Bunlar Tövratın Yaradılış hissəsindən götürülmüş obrazlardır. Həvvanın Cənnət bağçasında ilan şəklindəki şeytanla qarşılaşmasını və Rəbbin ilanı lənətləməsini görürük, eyni zamanda Rəbb insanlara vəd edir: Mən səninlə qadın arasına, Sənin balanla onun övladı arasına düşmənçilik salıram. Bu övlad sənin başından vuracaq, Sən də onu dabanından sancacaqsan». (Yaradılış 3:15). Vəhy kitabındakı obrazlar isə bütün xalqları idarə edəcək insan övladı doğan "Qadın" ayrıca Yeni Həvvanı da işarə edir (12:5). Bu uşaq yalnız İsa, "Qadın" da yalnız Onun anası Məryəm ola bilər. Vəhy kitabındakı ilan Yeni Həvvaya hücum edir, çünki Yaradılış Kitabında bəhs edilən hadisə hələ də onun yadındadır. Bununla belə, Yeni Həvva, Cənnətdə öz bənzəri olan qadının əksinə pisliyi məğlub edir. JUSTİNUS ZAMANI Yəhya İncili və Yaradılış Kitabı arasındakı paralelliklər çox təəccüblüdür. Mən bilirəm ki, bəzi skeptiklər (hər şeydən şübhələnən insan) böyük bir fantaziya olduğuna görə bu paralellikləri rədd edəcəklər. Görəsən, biz 32 Skot Han: Əziz Anam katoliklər Yəhyanın İncilini həddindən çox oxuyuruq? Həqiqətən, bizmi Yəhyanın beyninə orta əsrlər və ya müasir nəzəriyyələri soxuruq? Bu suallar haqlı olaraq ağla gələn suallardır. Yəhyaya ən yaxın olan məsihçilərin şəhadətliyindən başlayaraq araşdırmamızın dəlilini axtaraq. Kilsənin ilk atalarını araşdırdığımız zaman onların həqiqətən də Yeni Həvva haqqında danışdıqlarını öyrənirik. Onlar bu qadının kim olduğunu düşünürdülər? Demək olar ki, hər kəs üçün bu yeni Həvva Məryəm idi. Bu fikri dəstəkləyən ilk dəlilə müqəddəs şəhid Justinusun "Tryphon ilə dialoq" adını daşıyan əsərində rastlaşırıq. 160-cı ildə yazılan Dialoq, Justinusun Xristian təhsili aldığı Efes şəhərində, 135-ci ildə bir xaxam (yəhudilərdə baş kahin, ruhani başçı) ilə etdiyi qarşılıqlı söhbətdən ibarətdir. Rəvayətə görə Efes həm də həvari Yəhya və Məryəm Ananın yaşadığı şəhərdir. Justinusun Yeni Həvva təlimi, müqəddəs Yəhyanın təliminə uyğundur və həvarinin ölümündən yalnız bir nəsil sonra yaşamış Justinusun dövründən başlayaraq davam etdirilən Efes Yepiskopu Yəhyanın Məryəmlə bağlı inkişaf etdirdiyi çalışmalara bir dəlil təşkil edir. Justinusun yazdıqları sadə, amma zəngin bir izahat əhatə edir: Başlanğıcda ortaya çıxan itaətsizliyin aradan qaldırılması və ilanın yox edilməsi üçün İsa Bakirə vasitəsilə insan oldu. Ləkəsiz və bakirə olan Həvva isə ilanın sözünü eşidib ona inandıqdan sonra itaətsizlik və ölümlə tanış oldu. Halbuki Rəbbin mələyi Cəbrayıl Məryəmə Rəbbin Ruhunun üzərinə enəcəyini və Ən Uca Olanın Gücünün onu kölgələyəcəyini, bu şəkildə özündən Rəbbin Oğlunun doğacağını müjdələməsi ilə Bakirə Məryəm sevinclə 33 Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|