40
1931-ci ildə “Ermənistan”da 7-dən artıq erməni tex-
nikumu fəaliyyət göstərirdi ki, onların da hər biri müs-
təqil bina, lazımi şəraitlə təmin edildiyi, bütün zəruri eh-
tiyacları ödənildiyi halda yeganə azərbaycanlı pedaqoji
texnikumu isə bütün bu qayğılardan tamamilə məhrum
idi. “Ermənistan”ın “bolşevik” cildinə bürünmüş daş-
naq dairələri azərbaycanlı pedaqoji texnikumu üçün yeni
binanın tikilməsi və avadanlıqla təchiz olunması mə-
sələsini hər dəfə müxtəlif bəhanələrlə təxirə salırdılar.
Yuxarıda qeyd etdiyimiz kimi elə varlığının ilk günlərin-
dən texnikum çox böyük problemlər və çətinliklərlə üz-üzə
qalmışdı. Amma texnikumda mövcud olan problemlərə
baxmayaraq bu tədris ocağının fədakar kollektivi tex-
nikumun saxlanması və möhkəmləndirilməsi üçün mü -
barizəni davam etdirirdi. Bu barədə “Qızıl Şəfəq” qə-
zeti səhifələrində erməni məktəblərindən fərqli olaraq,
azərbaycanlı məktəblərinə və pedaqoji texnikuma “Er-
mənistan” höküməti tərəfindən lazımi köməkliklər
göstərilmədiyi haqqında kifayət qədər kəskin yazılar və
məlumatlar dərc olunmuşdur. Texnikumun rəhbərliyi
bu təhsil ocağını tədris material bazası ilə təmin etmək,
ali təhsilli pedaqoji kadrları cəlb etmək, tələbə kon-
tingentinin sa yını artırmaq və pedaqoji texnikumun da-
ha ahəngdar fəaliyyət göstərməsi üçün imkanlar ax tarıb
tapırdılar. Texnikumun pedaqoji şürasının demək olar ki,
hər iclasında bu tədris ocağının bütün sahələri ilə bağlı
məsələlər müzakirə edilərək müvafiq qərarlar qəbul
edilmişdir.
41
Pedaqoji texnikumun həyatında tələbə təşkilatının
yara dıl ması və onun fəaliyyət göstərməsi də xüsusi yer
tutur. Tə ləbə təşkilatı və onun sədri səsvermə yolu ilə bir il
müd dətinə tələbələr tərəfindən seçilirdi. Tələbə təşkilatı
pedaqoji tex niku mda tədris prosesində tələbələrin fəaliy-
yətini fəallaş dırmaq, tələbələrin mənafeyini müdafiə et-
mək, mədəni-kütləvi və.s tədbirlərin keçirilməsi işində
nizamnamə çərçi vəsində yaxın dan fəaliyyət göstərirdilər.
1931-ci ildə texnikumda yeni yaranmış tələbə təşki-
latına pedaqoji texnikumun fəal tələbələrindən biri Nadir
Talıbov rəhbərlik etmişdir. Sonrakı dövrlərdə isə Əbil
Rizayev, Muxtar Bayramov, Budaq Budaqov və başqaları
tələbə təşki latının sədri olmuşlar.
Pedaqoji texnikumda kitabxananın təsis edilməsi
də gü nün ən vacib və təxirəsalınmaz məsələlərindən biri
olsa da, bu təhsil ocağının darısqal iki otaqdan ibarət
olması buna imkan vermirdi. Bu da tədris prosesi ilə
yanaşı tələbələrin bilik səviy yələrinin artırılmasına da öz
mənfi təsirini göstərməyə bil məzdi.
Bütün bunlara baxmayaraq, texnikumun pedaqoji
heyəti ilə yanaşı tələbə kollektivi də azərbaycanlı əha-
linin sa vadlan ması, təhsilə cəlb edilməsi üçün böyük
səy göstərirdilər. Pe daqoji texnikumun tələbələri yay
tətili dövründə azərbaycanlılar yaşayan bölgələrə gedir,
orada savad kursları təşkil edir, onların savadlanmasına
çalışırdılar. Pedaqoji texnikumun tələbələri Həsən Hə-
sənov, Firudin Quliyev, Tamam Yusubova, Məhəmməd
Əliyev, Səfəralı Məhərrəmov Meğridə, Nurəli Qurbanov,
42
Həbib İsmayılov, Əbil Rzayev, Cahangir Rüstəmov,
Həsənalı Həsənov, Əyyub Babayev-Qafanda, Şıxzadə
İrzayev, Heydər Məhəməd Əliyev, Nəzər Paşayev, Cəlil
Əliyev-Vedibasarda. Nəsir Əliyev, Bəhlul Hüseyn ov
Ağbabada savad sızlığın aradan qaldırılmasında çox bö-
yük rol oynamışlar.
1931-ci ildə pedaqoji texnikumda müxtəlif fənlərin
tədrisi ilə yanaşı “Musiqi” fənni də tədris olunurdu ki,
həmin fənni də bu təhsil ocağının tar müəllimi İbrahim
Mamedov tədris edirdi.
Məlumdur ki, icbari ibtidai təhsil sisteminin tətbiq
edil məsi nəticəsində istər məktəblərin, istərsə də orada
oxuyan şa girdlərin sayı xeyli artdığından, həmin təhsil
ocaqlarında peda qoji kadrlara da böyük tələbat var idi.
Bu baxımdan azərbay canlı məktəblərində müəllim
kadrlarına olan tələbatı aradan qaldırmaq üçün pedaqoji
texnikumun sonuncu kurs tələbə lərinin hər il vaxtından
əvvəl buraxılması bir zərurətə çevril mişdi. 1931-ci ildə
sentyabr ayının sonlarında pedaqoji texni ku mun 3-cü
bu raxılışı olmuşdur ki, həmin məzunlar oktyabr ayının
1-dən qəza məktəblərində müəllimlik fəaliyyətinə baş-
lamışlar. Əbülfət İbrahimin 1931-ci ildə “Qızıl şəfəq”
qəzetində dərc etdirdiyi “Məcburi təhsil cəbhəsinə daha
yeni 39 mübarizlər” adlı məqaləsindən məlum olur ki, 40
nəfər tələbədən 39 nəfəri pedaqoji texnikumu bitirməyə
müvəffəq ola bilmiş, 1 nəfəri isə təhsil aldığı müddətdə
texnikumdan xaric edilmişdir. Texnikumun 1931-ci il
buraxılışında məzunlar arasında yalnız bir nəfər gənc qız
43
olmuşdur ki, bu da Sona Bağırova idi. Yeri gəlmişkən onu
da qeyd edim ki, Sona Bağırova EPYC-nin azərbaycanlı
bölməsinin gənc üzvü kimi İrəvanda Azərbaycan ədəbi-
mədəni mühitinin inkişafında müəyyən rol oynamışdır.
O, hələ pedaqoji texnikumda təhsil aldığı illərdə
“Qızıl şəfəq” qəzeti səhifələrində bədii nümunələr çap
etdirir, inqilabdan sonra İrəvanda yaranan Azərbaycan
poeziyasının gənc aparıcı nümayəndələrindən biri kimi
fəal iştirak edirdi.
1932-ci tədris ilində pedaqoji texnikuma tələbə qə-
bulu sayının artırılmasında mühüm dönüş baş verdi.
Belə ki, tex nikuma tələbə qəbulunun sayı əvvəlki illərə
müqayisədə arta raq 60 nəfərə çatdırılmışdı. 1932-ci
ildə pedaqoji texnikuma tələbə qəbulu bölgələr üzrə
aşa ğıdakı kimi olmuşdur. Onlardan 5 nəfəri İrəvan, 4
nəfəri Ücmüədzin, 2 nəfəri Qəmərli, 2 nəfəri Axta, 4
nəfəri Qarakilsə, 8 nəfəri Vedibasar, 5 nəfəri Basar keçər,
3 nəfəri Hamamlı, 3 nəfəri Allahverdi, 8 nəfəri Ağbaba, 5
nəfəri Qafan, 5 nəfəri Sisian, 3 nəfəri Gorus, 5 nəfəri isə
Dilican bölgələrindən idi. (20)
Mənbələrin verdiyi məlumatlardan aydın olur ki, pe-
da qoji texnikumda əvvəlki illərdə olduğu kimi 1932-ci
tədris ilində də dərslər vaxtında başlamamışdır.
Hər il dərslərin 25-30-gün gec başlaması burada
təd ris prosesi üçün lazımı şəraitin olmaması ilə bağlı ol-
muşdur.
Texnikumda laboratoriyalar və tədris üçün kifayət
qədər zəruri dərs kitabları olmadığından dərslər bəzən
Dostları ilə paylaş: |