107
açılmış itlərə mırıldadı, dişlərini qıcırtdı. İtlər canavar
balasının üstünə düşmüşdülər. Balaca vəhşi onların qarnını
dişləyir, ayaqlarını cırırdı. Öz bədənində də diş yerləri az
deyildi. Qulaqbatırıcı hürüşmə səsi içindən Kiççinin
nəriltisi eşidildi. Adamların qışqırıqlarını, dəyənək
zərbələrini və itlərin zingiltisini eşidən Kiççi balasına
kömək etmək istəyirdi.
Bir azdan canavar balası durdu. O, adamların itləri daş
və dəyənəklə qovduğunu gördü. Adamlar onu itlərin yırtıcı
köpək dişlərindən müdafiə edirdilər. Bu itlər o qədər də
canavarlara bənzəmirdi. Canavar balası adamların itləri nə
üçün cəzalandırdığını başa düşmürdü. Ancaq mücərrəd də
olsa, insanın ədalətli hərəkətini anladı. İnsanı qanun yazan
və onun icra edilməsinə nəzarət edən əzəmətli bir varlıq
kimi qəbul etdi.
Ağ Diş bu tədbirləri bəyəndi. Adamlar başqa canlı
varlıqlar kimi dişləmir, cırmaqlamırdılar. Bu adamlar
cansız əşyaları silah yerinə işlədirdilər. Daşlar, dəyənəklər
və digər cansız əşyalar da onların hökmünə tabe olurdu. Bu
qəribə varlıqlar daş və dəyənəkdən istifadə edib, itləri
vurur, əşyaları canlı kimi havada yelləyirdilər.
Ağ Dişə elə gəlirdi ki, hökm sürən ağalıq qeyri-adi,
ilahi bir qüvvədir. Bu hakimiyyət bütün ağıl və idrakın
sərhədlərini keçmişdi. Canavar balası allahların varlığına
downloaded from KitabYurdu.org
108
şübhə edə bilməzdi. Ən yaxşı halda, o, hiss edirdi ki,
həyatda dərkedilməz şeylər də var. Adamlar ona itaətkarlıq
öyrətmişdi və o, allahların qəzəbindən qorxurdu. Bu vahi-
mə eynilə göyün üzündə, yaxud dağın zirvəsində çaxan
şimşəkdən yaranmış və bunu Allahın görünməsi kimi başa
düşən insanın təşvişi və həyəcanı kımiydi.
Budur, axırıncı iti də qovdular. Vəlvələ, hay-küy
sovuşdu. Ağ Diş yaralarını yalamağa başladı. O, it
sürüsünə qoşulmuşdu və amansız sürü ilə tanış olduğu
barədə düşünürdü. İndiyə kimi ona elə gəlmişdi ki, bütün
nəsli, əcdadı təkgözdən, anasından və özündən ibarətdir.
Lakin birdən məlum olmuşdu ki, demə, onun cinsinə
mənsub başqa varlıqlar da mövcuddur. Beyninin lap
dərinliklərində bəlkə də onun paxıllığını çəkən, üstünə
azğın bir hiddətlə cuman həmkarlarına qarşı nifrət hissi
oyandı. Ağ Diş bir də ona görə hiddətlənmişdi ki, anasını
bağlamışdılar. Canavar balası indiyədək telə, yaxud zor
barədə heç nə bilmirdi. Bəs o, azadlığı, arxayın gəzib-
hərlənməyi, qaçmağı, uzanıb- durmağı nə vaxt və kimdən
öyrənmişdi? Əlbəttə, əcdadlarından, amma o, bu həqiqəti
qana bilməzdi.
Ana canavarın hərəkətləri çubuğun uzunluğu ilə
məhdudlaşırdı. Canavar balası da anasının yanındaydı.
Çünki o, hələ ki, anasız keçinə bilmirdi.
downloaded from KitabYurdu.org
109
Bütün bunlar canavar balasının xoşuna gəlmirdi. Ona
görə ki, adamlar yola düşəndə kimsə Kiççini dalınca
dartdı. Kiççinin ardınca isə Ağ Diş gəlirdi. O, baş verən
hadisələrdən yaman təşvişə düşmüşdü. Bu təşviş,
narahatlıq onu insanın qoyduğu qayda-qanuna qarşı
çıxmağa məcbur etdi.
İnsan karvanı çay vadisi boyunca üzüaşağı endi. Bu
yerlərdə Ağ Diş vaxtilə sərbəst həyat sürmüşdü. Adamlar
gəlib düz çayın töküldüyü Makkenziyə çatdılar. Sahildə
dar, uzun qayıqlar durmuşdu. Balıq qurutmaq üçün
məhəccərlər yerə atılmışdı. Hindular burda düşərgə saldı-
lar. Ağ Diş ətrafa heyrətlə göz gəzdirdi. İnsanın əzəməti,
gücü və böyüklüyü dəqiqəbaşı artırdı. Canavar balası əmin
olmuşdu ki, yırtıcı itlərin hökmdarı məhz insandır. Bu,
tamamilə zorakılıq hakimiyyəti idi!
Ağ Diş insanların cansız varlıqlar üzərindəki
hakimiyyətinə heyrət etdi. İnsan külli-aləmin rəngini,
simasını dəyişməyə qadirdir. Bu, lap möcüzə idi və Ağ
Dişi daha çox heyrətləndirdi. Budur, adamlar daxmalar
üçün şüvüllər düzəltdilər. Əlbəttə, burda elə bir maraqlı
şey yox idi. Amma bunu daş, dəyənək atan həmin adamlar
edirdilər. Şüvüllər qalın kətan parçalar və dərilərlə örtüldü.
Komacıqlar bir-birinin dalınca düzəlib hazır oldu. Bunu
görən Ağ Diş əməlli-başlı karıxdı, özünü itirdi. Onu hər
downloaded from KitabYurdu.org
110
şeydən əvvəl təəccübləndirən bu idi ki, hindu komaları
həddindən artıq iri idi və sürətlə çoxalırdı. Elə bil onlar
canlı idi, demək olar ki, bütün gözəgəlimli yerləri
tutmuşdular. Ağ Diş komalardan qorxmağa başladı.
Hündür, uca komalar daha məşum görünürdülər. Çox
keçmədi ki, o, komalara da alışdı, qadınların, uşaqların tez-
tez bu komacıqlara girib-çıxdığını görür və duyurdu ki,
bunlar heç bir xətər gətirmirlər. İtlər də içəri girməyə can
atırdılar, amma adamlar onları söyüb qovur, daşa
basırdılar.
Günün axırında Ağ Diş anasından aralanıb xəlvətcə
yaxındakı daxmaya tərəf süründü. Hər şeyi öyrənmək
ehtirası onu bu yola təhrik edirdi. O, həyatı öyrənmək
istəyirdi. Hərəkət etmək, təcrübə qazanmaq həvəsindəydi.
O, sürünüb daxmanın lap bir-iki addımlığına çatdı,
ehtiyatla, qorxa-qorxa irəli yeridi. Bugünkü hadisələr ona
çox şeyi öyrətmişdi: naməlum şey özünü qəflətən yetirir.
Nəhayət, Ağ Dişin bumu kətan parçaya toxundu. Ona
elə gəldi ki, bu saat nəsə baş verəcək, amma heç nə olmadı.
Bu qorxunc əşyanı, insan qoxusu verən bu dərini iyləməyə
başladı. Sonra dişləri arasına alıb yüngülcə özünə tərəf
dartdı. Dəri divar yırğalandı. Bu, canavar balasının xoşuna
gəldi və dərini daha bərkdən dartmağa başladı. Bu dəfə
divar bərk yırğalandı. Komanın içindəki hindu qadınlardan
downloaded from KitabYurdu.org
Dostları ilə paylaş: |