239
düşmüşdü ki, sahibinin itlərinə toxunmaq olmaz. Amma
onun əsl xasiyyəti özünü göstərirdi. İtlər yeni başçının
gücünə bələd olmuşdular. Buna görə, itlər Ağ Dişdən yan
qaçırdılar. Ağ Diş xılın içinə girən kimi itlər ona yol verir,
itaət edirdilər.
O, Məttədə belə öyrəşdi. Uidon Skott Ağ Dişi nadir
hallarda yedirirdi. Bu iş Məttə tapşırılmışdı. Ağ Dişə
məlum idi ki, yeyəcəyi xörək öz sahibinin, Məttə itin
qayğısını çəkməyi tapşıran sahibinin çörəyidi. Kayur bir
dəfə Ağ Dişi başqa itlərlə birgə kirşəyə qoşmaq istədi. Baş
tutmadı. Yalnız Uidon Skott işə qarışandan sonra Ağ Diş
tabe oldu. Skott xaltanı onun başına keçirib qoşquya
bağladı və özü də kirşədə oturdu. Ağ Diş başa düşdü ki,
onun sahibi başqa itləri idarə edən kayu- run onu da idarə
etməyini istəyir.
Makkenziyə gedən kirşələrdən fərqli olaraq, Klondayk
kirşələrinin ayaqlan olur. Qoşqunun xüsusiyyəti burada
tamam ayn cürdür. İtlər bir- birinə yelpikvan bağlanmırlar.
Burada, KJondaykda, başçı həqiqətən başçıdır. Birinci
yerdə ən ağıllı, başa düşən, güclü iti — bütün xılın
qorxduğu və qulaq asdığı iti bağlayırlar. Ağ Diş də tezliklə
bu yerin sahibi oldu. Bu yeri Ağ Diş özü seçmişdi, Mətt
söyməkdən çəkinməyib, ilk yoxlamadan sonra Ağ Dişin bu
yerə layiq olmasmı təsdiq etdi. Bütün günü qoşquda qaçan
downloaded from KitabYurdu.org
240
Ağ Diş gecələr sahibinin mülkünü qorumağı da
212
yaddan çıxarmırdı. Beləliklə o, Skotta sədaqətlə, itaətlə
qulluq edirdi. Buna görə də Ağ Diş qoşqudakı itlərin
hamısından qiymətliydi.
Bir dəfə hətta Mətt dilləndi:
- Mister Skott, sizə deyim ki, bu itə yüz əlli dollar
verməyiniz lap əla oldu. Göyçək Smiti yaman həriflədiniz.
Hələ ağzına da bir yumruq ilişdirdiniz...
Boz gözləri yenə qəzəblə parıldayan Skott hirslə
donquldandı: “Əclafdı o!”
Yazda Ağ Dişə böyük kədər üz verdi, onun sahibi
xəborsiz-ətər- siz, qəflətən yoxa çıxmışdı. Dəqiq desək,
xəbərdarlıq edilmişdi, amma Ağ Dişin bunu xəbərdarlıq
kimi başa düşmək təcrübəsi yox idi. O öz şeylərini yığıb
çamadana qoyan adamdan nə gözləyə bilərdi axı? Son-
ralar ona məlum oldu ki, adamın yır-yığış edib şeyləri
çamadana qoyması onun səfərə çıxmasını bildirir. Amma
o vaxt Ağ Dişdə bir damcı da şübhə yeri qalmamışdı.
Həmişəki kimi həmin gecə Ağ Diş sahibinin yolunu
gözlədi. Gecə yarı külək qalxdı. Ağ Diş komanın arxasında
soyuqdan daldalandı, tanış addım səslərini eşitmək
arzusuyla burada uzanıb mürgü vurdu. Amma gecədən
xeyli keçmiş onu narahatlıq bürüdü və komanın dalından
downloaded from KitabYurdu.org
241
çıxıb gözləməyə başladı.
Skott gəlib çıxmadı. Səhər qapı açıldı və Mətt artırmada
göründü. Ağ Diş həsrətlə, intizarla kayura baxdı, sanki
bununla soruşmaq istəyirdi ki, hanı Skott? Günlər bir-
birini əvəz edirdi, Skottdan isə xəbər- ətər yox idi. Ağ Diş,
xəstəlik nə olduğunu bilməyən Ağ Diş xəstələndi. O, çox
xarab olmuşdu. Axırda Mətt onu komaya gətirdi. Bundan
başqa, Mətt öz sahibinə məktub yazıb Ağ Diş haqqında bir
neçə kəlmə bildirdi. Yukon çayı sahilindəki Sirkl
şəhərində Skott oxudu:
“Lənətə gəlmiş canavar işləməkdən boyun qaçırır. Heç
nə yemir, lap üzülüb. İtlər onunla yola getmir. Sizin hara
getdiyinizi bilmək istəyir. Mən isə onu dilə tutmağı
bacarmıram. Qorxuram ki, ölsün...”
Mətt hər şeyi düz yazmışdı. Ağ Diş darıxırdı,
qəribsəmişdi. Heç nə yemirdi. Ona hücum edəndə o, əks
həmlə etmirdi. Komadakı peçin yanında uzanmışdı,
yeməyə həvəsi ölmüşdü. Məttə və dünyada hər şeyə qarşı
marağı ölmüşdü. Mətt onunla nəvazişlə danışmağa çalışır-
dısa da, ona heç nə təsir etmir, tutqun gözlərini ona
tuşlayır, sonra başını yenə qabaq pəncələrinin üstünə
uzadırdı.
Lakin bir dəfə gecə vaxtı Mətt oturub dodaqlarını
tərpədərək pıçıltıyla, kəkələyə-kəkələyə nəsə dua
downloaded from KitabYurdu.org
242
oxuyurdu. Birdən Ağ Dişin xəfif zingiltisi diqqəti cəlb etdi.
Ağ Diş yerindən durub qulaqlarını şəklədi, qapıya
boylanaraq diqqət kəsildi. Bir az sonra Mətt addım səsləri
eşitdi. Qapı açıldı və Uidon Skott içəri girdi. Onlar
görüşdülər. Skott ətrafa boylanıb soruşdu:
- Bəs canavar hanı?
Canavar peçin böyründə durmuşdu. O, qabağa
qaçmadı, başqa itlər kimi özünü sahibinin əl-ayağına
sürtmədi. Eləcə durub vəcdlə öz Allahına baxdı.
Mətt çımxırdı:
- Lənət şeytana! Onun quyruğunu bulamasma bax
bir!
Skott otağın ortasına gəlib Ağ Dişi yanına çağırdı. Ağ
Diş onun üstünə yüyürmədi, amma çağırışa dərhal əməl
elədi. Hərəkətlərində utancaqlıq vardı, gözlərindən isə
nəsə təzə, anlaşılmaz bir ifadə oxunurdu: gözlərində dərin
sevgi hissi alovlanırdı.
Mətt dedi:
- Siz gedəndən sonra mənə heç vaxt bu cür
baxmayıb...
Lakin Skott heç nə eşitmirdi. O, Ağ Dişin qabağında
dizləri üstə oturub onu oxşayırdı, qulağının dibini qaşıyır,
sinəsini, belini tumarla- yırdı, yüngülcə qıdıqlayırdı. Ağ
Diş astadan mırıldayır, əvvəlki günlərə nisbətən indi onun
downloaded from KitabYurdu.org
243
mırıltılarında daha yumşaq əlamətlər aydınca duyulurdu.
Bu hələ harasıydı! Zahirə çıxmağa can atan dərin
məhəbbət hissini bildirməyə sevinc necə kömək edərmiş!
Ağ Diş boynunu uzadıb başını öz sahibinin qolu altına
saldı. Beləcə özünü gizlədib mırıltısını kəsdi, sahibmə
daha çox sığındı.
Hər iki adam bir-birinə baxdı. Skottun gözləri doldu.
Mətt heyrət içində qışqırdı:
- Demədim sizə, hə?..
Az sonra Mətt özünə gəlib əlavə etdi:
- Mən bilirdim ki, bu, canavar deyil. Xalis itdir. Ona
bax, ona bax!
Sahibinin sevgisinə öyrəşən Ağ Diş Skottun
qayıtmasıyla özünə
gəldi. Komada daha iki gecə qalıb artırmaya çıxdı. İtlər
onun şan-şöhrətini artıq unutmuşdular. Elə bilirdilər ki. Ağ
Diş zəifləyərək vecsiz itə çevrilib. Odur ki, Ağ Diş
artırmada görünən kimi hər tərəfdən onun üstünə
cumdular.
- Ay səni, zibil! - deyə Mətt özündən razı halda
donquldandı və bu mənzərəni qapının ağzından izləməyə
başladı.
- Onların nazı ilə oynama. Hə, canavar, göstər görüm
zorunu. Tez elə!!!
downloaded from KitabYurdu.org
Dostları ilə paylaş: |