Commitment without borde ers antisemitizmi Önleme ve Holokost Eğitimi Kılavuzu

52
UYGULAMA
Çalışma gruplarındaki kişilerin birlikte inceleyerek, okuyarak ge- 
rekli düzenlemeyi yapmaları için, dosyadaki yazılar, görseller ve 
başlıklar karışık sunulmalıdır. Gruplar, tarihi olayların her birine 
bir görsel, başlık ve tarih belirleyerek kronolojik olarak sıralarlar. 
 
Metinler, İsrail ve Filistin bakış açılarından kıyaslamalı su- 
nulur. Materyallerin görsel sunumu için, görsellerin üst bölümü  
İsrail, alt bölümündeki boşluk da Filistin bakış açısına ayrılmıştır. 
Her tarihi olaya ilişkin her bir bakış açısına ya yeşil kart (onay) 
ya da kırmızı kart (ret) koyularak pozisyonlar gösterilir. Böyle- 
ce zaman çizelgesine toplu bir bakış sağlanarak, İsrail-Filistin 
çatışmasına ve tarihi olaylara ilişkin farklı -kısmen çelişkili- pers- 
pektif ve anlatımlar kavranabilir hale getirilir. Kolaylaştırıcı ekip, 
bütün  süreci  izler,  grupları  ziyaret  ederek,  ortaya  çıkan  soru- 
ları cevaplandırmaya çalışır, tarihsel hadiselerin kronolojik sıra- 
lamasının doğru yapılmasını, onay ve ret kartlarının doğru kulla- 
nımını ve panoda doğru yere iğnelenmesini sağlar. Böylece za-
man çizelgesi görselleştirilmiş ve anlaşılır kılınmış olur. 
Sunum (60 dak.)
En son bölümde katılımcılar yine daire şeklinde oturur. Kolay-
laştırıcı ekip, sunum sırasında, “İsrail/Filistin Bölgesi Tarihi”ne 
dair bir metni de sözlü sunar. Her şeyden önce, İsrail/Yahudi ve 
Filistin/Müslüman  “taraflarının”  bölgeye  ilişkin  hak  taleplerini 
temellendirip meşrulaştırırken, birbirleriyle yapısal olarak nasıl 
benzeştikleri ortaya koyulur. Panoda, çalışma grupları tek tek 
tarihi olaylara ilişkin kısa açıklamalarda bulunup sırasıyla kendi 
sunumlarını yaparak, adım adım zaman çizelgesini oluştururlar. 
Sunumu  yapan  gruba  sorular  yöneltilebilir,  kolaylaştırıcı  ekip 
ise anlaşılmayan noktalara açıklık getirir ve sunumda eksik ka-
lan noktaları doldurur. 
Çözümleme (30 dak.)
Uygulamanın değerlendirilmesi kolaylaştırıcı eşiğinde yapılır.
Sorular
   
— Zaman çizelgesine ilişkin başka sorunuz var mı? 
   
— Hangi hadise ve bilgiler sizler için yeniydi? 
   
— Sürpriz gelen ve şaşırtıcı şeyler neydi?
   
—  İsrail  veya  Filistin  bakış  açılarını  ve  geçmiş  deneyimlerini 
kavrayabiliyor musunuz?
Seval: “Benim açımdan Filistinli bakışlara 
biraz az yer veriliyor. Örneğin, yöntemde 
yalnızca tek bir Filistinli kişinin adı  
geçiyor ve o da Nazi işbirlikçisi olarak  
çok negatif yüklü.” 

---

53
UYGULAMA
Bu  ders  paketi,  antisemit  içerik  taşıyan  ekonomi  eleştirisine  karşı 
önleyici bir ders olarak lise ve dengi okulların son sınıf öğrencilerine 
yönelik uygulanır. 
 
Ekonomik ve ticari ilişkilerin basit kavranışından kaynaklanan 
yanlış düşünce kalıpları, antisemit dünya görüşü ve yaklaşımıyla çok 
yakından ilintilidir. Dolayısıyla bu derslerde, ekonomik ve ticari ilişki-
leri  ilk  etapta  yöneticilerin  kişisel  “hırslı”  tutum  ve  karakterleriyle 
açıklayan argüman kalıpları ele alınarak eleştirel bir tartışma açılır. 
Ayrıca, finans ve üretim sektörleri arasındaki karşılıklı etkileşim or-
taya serilir. 
 
6 saatlik bu modül, katılımcıların tartışmaya aktif katılımına, 
kolektif öğrenim ve kendi yargılarını oluşturma çabasına önem veren  
bir çalışma metodunu esas alır. 
SÜRE
6  ders  saati,  her  ders  45  dakika  /  3  bloktan  oluşan  90  dakika- 
lık dersler
DURUM ANALİZİ
Antisemit betimlemeler, ırkçılıktan farklı olarak var olan güç ilişkile- 
rini ters yüz eder; Yahudilere insanüstü vasıflar yükleyerek, onları ola- 
ğanüstü bir güç olarak algılar. Böylece toplumun olumsuz kaidelerin-
den sorumlu tutar. Bu yaklaşımın, toplumsal yapıdaki karmaşıklığı, 
örneğin ekonomik süreçlerde anlaşılması zor olan güç ilişkilerini “Ya- 
hudi” figürü ile açıklamaya çalışma gibi bir işlevi vardır.  
 
Bundan dolayı, antisemitizme karşı eğitim, kendisini antisemit  
klişelerle sınırlandırmamalı, ilk etapta, antisemitizmin dünyayı açık- 
lama fonksiyonu konu edilmeli ve ekonomik süreçlerin antisemit yo- 
rumuna karşı bir tutum geliştirilmeye çalışılmalıdır. 
 
Bu eğitim modülü, kapitalizmin yapısal ilkelerini ele alarak, fi- 
nans dünyasındaki ekonomik ve ticari süreçleri tek tek şahıslar üze- 
rinden açıklama, onları tek yanlı biçimde şeytanlaştırma sorunuy- 
la uğraşır. 
ANA HEDEFLER
   
—  Tek tek kişilerin ekonomik girişimlerinin, toplumsal koşullar tara- 
fından belirlendiği ve aslında şahısların karakterleriyle ilgisi olma- 
dığı yönünde katılımcıların soruna daha hassas ve farklı açılar- 
dan yaklaşmaları sağlanır.
   
—  Kapitalizmin yapısal kaidelerine ilişkin bilgi verilir ve sanayi ve 
ticaretin nasıl işlediği açıklanır. Öğrencilere finans, sanayi ve tica- 
ret hayatının zorunlulukları ve bağımlılıklarını göstererek, finans 
sektöründeki tek yanlı şeytanlaştırmaya karşı etki yaratılır.
   
—  Katılımcılar,  ekonomik  gelişmeleri  tek  tek  şahıslar  üzerinden 
açıklama ve finans sektöründeki tek yanlı şeytanlaştırma şeklin- 
deki antisemit kalıpların, Yahudilerin somut tutum ve davranış- 
larıyla alakaları olmadığını görür. 
“SUÇLU ONLAR!” – EKONOMİ  
ELEŞTİRİSİ BAĞLAMINDA ANTİSEMİTİZM
METOT 
KIgA

---

54
UYGULAMA
III. Blok
Antisemitist Düşünce Kalıplarının Yapıbozumu + Değer-
lendirme – Metotlar: Tarihsel bir örnek, karikatür analizi, 
“hisse senedi gelir tablosu”, “Roma yöntemi” 
Tarihsel bir hadise (“1873 Borsa Krizi”) bağlamında antisemit 
düşünce modeli:  
   
—   Katılımcılar,  1873  Borsa  Krizi  örneği  yardımıyla  speküla-
syon balonlarının oluşumunu ve patlamasını anlar.
   
—  Katılımcılar,  antisemitizm  konusunda  o  ana  kadar  öğreni-
lenler ışığında “1873 Borsa Krizi”nin ortaya çıkış ve gelişi-
minde antisemit yorumları kavrar.
   
—  Katılımcılar,  antisemitizmin  Yahudilerin  somut  davranışla- 
rıyla ilgisi olmadığını kavrar. 
Antisemit bir karikatür üzerine konuşma (“Alman yapar, Yahudi 
yutar”):
   
—  Katılımcılar, antisemit dünya görüşünün karmaşık bir dün-
yayı izah etmek olduğunu anlar.
“Sivrisinek” ile antisemit karikatürün karşılaştırılması: 
   
—  Katılımcılar  “sivrisinek”  ile  antisemit  karikatürün  kıyaslan-
ması sonucu, antisemit düşünce modellerinin yapısal olarak 
nasıl benzer karakterler taşıdıklarını daha net kavrar.
   
—  Katılımcılar, antisemit dünya görüşü ile benzer düşünce mo-
delleri arasındaki farkı anlar. 
Değerlendirme ve üzerine düşünme:
   
—  Katılımcılar  düşünce  ve  eleştirilerini  ifade  etme  olanağına 
sahip olur. 
I. Blok
Konuya Giriş Alıştırması –
Metot: “Okarina Adasındaki Yanmış Ceset” (Polisiye)
   
—  Katılımcılar, ekonomik ve ticari ilişki ve pazarlıkların şahıslar, 
söz gelimi “kötü kalpli yöneticiler” tarafından değil, rekabet 
gibi toplumsal koşullar tarafından belirlendiğini öğrenir.
   
—  Katılımcılar, ekonomideki aktörlerin, ekonomik yasaları dik-
kate almaya, yani zorunluluklara (örn. kar amacı gütme) göre  
hareket etmeye mecbur olduklarını görür.
   
—  Katılımcılar, ekonomik hayatın kurallarının bütün iktisadi 
aktörler  için  geçerli  olduğunu,  dolayısıyla  sahıslara  odaklı 
eleştirinin sorunları kavramaya yetmeyeceğini anlar.
   
—  Katılımcılar, “adalet” veya “varlığını koruma” gibi ekonomik 
hayattaki toplumsal kaidelerin sık sık birbiriyle çelişki için-
de olduklarını fark eder.
II. Blok
Üretim Döngüsü ve Finans Çevresi İlişkisi –
Metotlar: Üretim döngüsünü ele alma, karikatür analizi
   
—  Katılımcılar,  üretim  döngüsü  ile  finans  çevresi  arasındaki 
karşılıklı etkileşim ve bağımlılığı görür.
   
—  Her iki toplumsal sektördeki aktörlerin kar amacı güttükleri, 
spekülasyonla kazanç amaçladıkları ve bunu yaparken de 
riske girdikleri açıklık kazanır.
Bir karikatür (“Paranın işlevi nedir?”) aracılığıyla finans sektörü-
nü günah keçisi ilan etmeye eleştirel bakılır:
   
—  Katılımcılar, finans sektörünün tek taraflı biçimde şeytan-
laştırılması  karşısında  eleştirel  tartışma  yürütecek  duru- 
ma gelir.
Borsanın işlevi ve kur oluşumu mekanizmalarına genel bakış:
   
—  Katılımcılar,  borsanın  işlevini  ve  modern  bir  ekonomi  için 
zorunlu oluşunu anlar ve kur oluşumu mekanizmasını kavrar. 
“Sivrisinek  karikatürü”  örneğinden  hareketle,  insanlarla  ilgile- 
nen, “iyi” ve üretken sermaye ile “zararlı” finans sermayesi ara- 
sındaki ayrım eleştirel biçimde tartışılır:
   
—  Katılımcılar, “kötü kalpli” ve “sömürücü” (uluslararası) fin-
ans sermayesi ile “iyi” ve “üretken” (milli) sermaye arasında 
ayrım yapan düşünce modellerinin sorunlu yanlarını tanır.
DERSLERİN AKIŞI

---