Compiliation of legal acts and regulations for the forest sector specialists

olma dı ğı halda tez bir zamanda iflasa uğraya 
bilər.  Meşə  sektorunda  hüquq  tətbiqi  və 
idarə etmə  sisteminin  təkmilləşdirilməsinın 
uğur la həyata keçirilməsi üçün sektorlar arası 
əməkdaşlığa  və  maraqli  tərəflərin  fəal  işti-
rakına  ehtiyac  vardir.  Azərbaycanda  ENPİ-
FLEG  proqramı  2009-cu  ildə  başlayaraq 
Dünya  Banki,  İUCN,  WWF  və  Avropa 
Komis siyası  kimi  Beynəlxalq  təşkilatlar 
tərəfindən həyata keçirilir.
Oxucuların  diqqətinə  təqdim  edilən  bu 
kita bın birinci hissəsinə meşə münasibətlərini 
tən zim liyən əsas meşə qanunvericiliyi akt ları, 
ikinci  hissəsinə  meşə  münasibətlərini  tən-
zim ləyən digər qanunvericilik aktları, üçün cü 
hissəsinə  meşə  münasibətlərini  tən zim lə yən 
beynəlxalq  aktlar,  dördüncü  hissəsinə Azər-
baycan  Respublikası  Ekologiya  və  Təbii 
Sərvətlər  Nazirliyinin  Meşələrin  İnkişafı 
Departamenti nin  əsasnaməsi,  strukturu  və 
meşə  təsərrüfatı  ilə  bağlı  bəzi  məsələlərin 
alimlər tərəfindən verilən izahı daxil edilib.
Kitaba 01 yanvar 2011-ci il tarixədək olan 
əlavə  və  dəyişiklərlə  Azərbaycan  Respub-
likası nın meşə qanunvericiliyi daxil edil miş-
dir.
Vəsait  Azərbaycan  Respublikası  Eko lo-
giya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin Meşə lərin 
İnkişafı  Departamentinin  və  onun  struk tur-
larında işləyən əməkdaşlar, bələdiyyə üzvləri, 
universitetlərin  hüquq  və  meşəçilik  ixtisası 
fakultəsinin  müəllim  və  tələbələri,  həmçinin 
ekologiya  hüququnu  öyrənən  və  tətbiq  edən 
digər şəxslər üçün nəzərdə tutulub.
 
tors and stronger stakeholder involvement. In 
Azerbaijan the ENPI-FLEG Program started 
in 2009 and it is implemented by the World 
Bank , IUCN and WWF.
First  part  of  this  book  features  the  pri-
mary  national  legislation  regulating  forest 
relations, the second part includes other legal 
acts regulating the forest relations, the third 
part consists of international legal acts regu-
lating  the  forest  relations,  and,  finally,  the 
fourth part includes statute and structure of 
the Forests Development Department of the 
Ministry of Ecology and Natural Resources 
as well as a number of scientific interpreta-
tions  to  the  forestry-related  issues  made  by 
the scholars. This book includes current for-
est legislation with all changes and amend-
ments done till 01/01/2011 inclusive. 
This book is foreseen for the employees 
working in the Forests Development Depart-
ment and its other structures of the Ministry 
of Ecology and Natural Resources, members 
of municipalities, professors and students of 
the  law  department  of  state  universities  as 
well as for the people interested in study and 
application of ecological law. 
©”Ziya” hüquq və sosioloji araşdırmalar cəmiyyəti

---

5
…Mən  dəfələrlə  demişəm,  bir  də  deyirəm,  kim 
hansı  bir  sağlam  ağacı  kəsirsə  hesab  edirəm  ki,  o, 
mənim  qolumu,  barmaqlarımı  kəsir...  Hər  bir  insan 
ağac əkməlidir, becərməlidir, böyütməlidir. Əgər kimsə 
sağlam  ağacı  kəsirsə,  o,  nəinki  xalqına,  millətinə, 
ölkəsinə xəyanət edir, o, öz ailəsinə, özü-özünə xəyanət 
edir...  İnsan  qurmalıdır,  yaratmalıdır...  Mən  istəyirəm 
ki,  hamınız  təbiəti  qoruyanlar  olasınız.  Təbiətə  zərər 
vuranlar,  təbiəti  çirkləşdirənlər,korlayanlar  cəmiy yəti-
mizin, hamımızın düşmənidir.
Heydər Əliyev
…I have repeatedly mentioned and I would like to stress 
it  again  that  when  you  cut    healthy  trees  you  cut  my 
arms, my fingers…
Every person has to plant and grow up a tree. When 
someone cut trees he not only betrays its people, nation 
and country, he betrays its family and himself first of all. 
The main task of an individual is to build and create… 
I want that all of you take care of nature…  Those who 
make  damages  and  pollute  the  nature  are  enemies…
enemies of the society, enemies of all of us.
Haydar Aliyev
GIRIŞ
Azərbaycan  Respublikası  ərazisinin  ümumi  sahəsi  8,6  miyon  hektaqrdır.  Azərbaycan 
meşə fondu torpaqlarının ümumi sahəsi 1,214 min hektardır. Bundan meşə ilə örtülü sahə 
1021 milyon hektar təşkil etməklə ümumi ərazinin 11,8 % -i qədərdir. Meşələrimizin 95%-ə 
qədəri dağlıq və dağətəyi ərazilərdə, qalan 5%-i isə əsasən çay vadilərində və düzən ərazilərdə 
yayılmışdır. Meşələrimiz yayıldığı əraziyə görə, sırf qoruyucu funksiyaları yerinə yetirir. Ona 
görə də 1-ci qrup meşələrə aid edilmişdir.
Ərazisinin 20-25% meşə ilə örtülü olan ölkələrdə su qıtlığına, qeyri-sabit iqlim şəraitinə, 
torpaqların deqradasiyasına və eroziyasına, bataqlıq və şoranlıq sahələrlə müqaisə ediləcək 
dərəcədə az təsadüf edilir. Bu baxımdan meşələrimiz Respublikada ekoloji tarazlığı qoruyub 
saxlamaq üçün yetərincə deyil, ona görə ciddi mühafizə olunmalı, qorunmalı və onun sahələri 
artırılmalıdır. 
Ekologiya  və  Təbii  Sərvətlər  Nazirliyi  bu  istiqamətdə  son  illərdə  xeyli  məqsədyönlü 
işlər görmüşdür. Azərbaycan Respublikası Prezidenti 18 fevral 2003-cü il tarixli 1152 saylı 
Sərəncamı  ilə  “Meşələrin  bərpa  edilməsinə  və  artırılmasına  dair”  Milli  Proqramı  təsdiq 
etmişdir.
Milli  Proqramda  2003-2008-  ci  illərdə  Respublikanın  dağ  və  dağətəyi  ərazilərində, 
yarımsəhra  və  arid  zonalarında,  Xəzər  dənizi  sahil  qumluqlarında,  avtomobil  və  dəmir 
yollarının kənarlarında, Kür-Araz çaylarının vadilərində, su hövzələrinin və su kanallarının 
ətraflarında 69700 hektar sahədə meşəbərpa və meşəsalma işləri aparılması nəzərdə tutulmuşdu 
ki, bunun da 25 000 hektarı təbii bərpaya kömək tədbirləri idi.
Ekologiya  və  Təbii  Sərvətlər  Nazirliyi  Milli  Proqramın  təsdiq  edildiyi  gündən  onun 
icrasına başlamış və 2008-ci ildə başa çatdırmısdır. Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin 
Meşələrin  İnkişafı  Departamenti  və  onun  yerli  qurumları  2003-cü  ilin  yaz  mövsümündən 

---