Davlat va huquq

mehnat shartnomasi (kontrakt)
muhim o‘rin 
tutadi. U mehnat munosabatlarining vujudga kelishi uchun asos bo‘lib xizmat 
qiladi.
Mehnat shartnomasi — 
ichki tartibga rioya etish bilan 
birgalikda muayyan mutaxassislik, malaka, lavozim bo‘yicha 
ishlarni bajarish to‘g‘risida tomonlarning kelishuvi bilan 
belgilangan shartlarda xodim va ish beruvchi o‘rtasidagi 
kelishuv.
MEHNAT SHARTNOMASI SHARTLARI
Agar tarafar ularning huquq va burchlarini belgilab beradigan shartlarga 
doir kelishuvga erishgan bo‘lishsa, mehnat shartnomasi tuzilgan hisoblanadi.

---

105
Tarafar tomonidan ishlab chiqiladigan shartlar ko‘p sonlidir, shu muno
-
sabat bilan mehnat qonunlari ikki guruhdagi shartlarni ко‘rib chiqadi: asosiy va 
qo‘shimcha. Qo‘shimcha shartlar to‘liq kelishayotgan tarafarga bog‘liq va qo
-
nun tomonidan cheklanmaydi.
Quyidagilar ish beruvchilar bo‘lishi mumkin:
—
korxonalar, shu jumladan, ularning alohida tarkibiy bo‘linmalari o‘z 
rahbarlari timsolida;
—
mulkdorning o‘zi ayni bir vaqtda rahbar bo‘lgan xususiy korxonalar;
—
o‘n sakkiz yoshga to‘lgan ayrim shaxslar qonun hujjatlarida nazarda tu
-
tilgan hollarda.
—
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan belgilangan 
tartibda xodimlar yollaydigan yakka tartibdagi tadbirkorlar.
Har bir xodim:
—
o‘z mehnati uchun qonun hujjatlarida Mehnatga haq to‘lash yagona ta
-
rif setkasining birinchi razryadi bo‘yicha belgilanganidan oz bo‘lmagan 
miqdorda haq olish;
—
muddatlari chegarasi belgilangan ish vaqtini o‘rnatish, bir qator kasb-
lar va ishlar uchun ish kunini qisqartirish, har haftalik dam olish kun
-
lari, bayram kunlari, shuningdek haq to‘lanadigan yillik ta’tillar berish 
orqali ta’minlanadigan dam olish;
—
kasbga tayyorlash, qayta tayyorlash va malakasini oshirish;
—
ish bilan bog‘liq holda sog‘lig‘iga yoki mol-mulkiga yetkazilgan zarar
-
ning o‘rnini qoplash;
—
kasaba uyushmalariga hamda xodimlar va mehnat jamoalarining man
-
faatlarini ifoda etuvchi boshqa tashkilotlarga birlashish;
—
qariganda, mehnat qobiliyatini yo‘qotganda, boquvchisidan mahrum 
bo‘lganda va qonunda nazarda tutilgan boshqa hollarda ijtimoiy ta’mi
-
not olish;
—
o‘zining mehnat huquqlarini himoya qilish, shu jumladan sud orqali 
himoya qilish va malakali yuridik yordam olish;
—
jamoalarga doir mehnat nizolarida o‘z manfaatlarini quvvatlash 
huquqiga egadir.

---