Dərs vəSAİTİ Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirinin
Yüklə 4,51 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- VIII ƏLAVƏ BMT-nin Minillik Bəyannaməsi
- Birləşmiş Millətlərin Minillik Bəyannaməsi I. Dəyər və Prinsiplər
365 VIII ƏLAVƏ BMT-nin Minillik Bəyannaməsi ÖN SÖZ Birləşmiş Millətlərin Minillik Bəyannaməsi yeni əsr üçün tarixi sənəddir. 2000-ci il sentyabr ayının 6-dan 8-dək Nyu Yorkda keçirilən Minillik Sammitində qəbul olunmuş bu sənəd dünya rəhbərlərinin ən böyük yığıncağında iştirak edən 147 Dövlət və Hökumət başçılarının, ümumilikdə isə 191 millətin maraqlarını təmsil edir. Bu Bəyannamə uzun aylar boyu davam edən söhbət- lərdən sonra, insanlarının səsinin eşidilməsinə imkan yaradan regional müzakirələr və Minillik Forumu nəzərə almaqla ərsəyə gətirilib. Mənim Minillik Hesabatımda təklif etdiyim bir çox tapşırıq və vəzifələrin bu Bəyannaməyə daxil edilməsini görmək mənim üçün çox xoşdur. Sammitin keçirilməsini təklif etməkdə mənim istəyim Minilliyin simvolik qüvvəsini dünyanın hər yerində yaşayan insanların əsl ehtiyaclarını ödəmək işinə yönəltməkdən ibarət olub. Dünya rəhbərlərinə qulaq asarkən və onların qəbul etdikləri Bəyannaməni oxuyarkən mən qarşılaşdığımız problemlər və bu problemlərin həlli yolunda təcili addımlar atılmasına çağırış barədə onların fikirlərindəki nəzərə çarpacaq dərəcədə oxşarlıqdan çox təsirləndim. Rəhbərlər hədsiz yoxsulluq içərisində yaşayan insan təbəqəsinin sayının yarıyadək azaldılması, hamının təmiz su və ilkin təhsillə təmin edilməsi, HIV/AIDS-in yayılmasının qarşısının alınması və digər inkişaf yönümlü nailiyyətlərin əldə olunması üçün xüsusi vəzifələr müəyyən ediblər. Onlar Birləşmiş Millətləri sülh əməliyyatlarını gücəndirilməyə çağırırlar ki, aztəminatlı insan təbəqələri ehtiyac duyduqları 366 anlarda bizlərə arxalana bilsinlər. Onlar eyni zamanda bizi ədalətsizliyə və qeyri-bərabərliyə, terrora və cinayətlərə qarşı mübarizə aparmağa və ümumi irsimizi, bəşəriyyəti gələcək nəsillərin xatirinə qorumağa çağırırlar. Bəyannamədə dünya rəhbərləri bu Təşkilatı yeni əsrə uyğunlaşdırmaq üçün aydın istiqamətlər göstəriblər. Onlar haqlı olaraq Birləşmiş Millətlərin səmərəliliyi ilə çox maraqlanırlar. Onlar işlərin icra olunduğunu və ən əsası isə bu işlərin nəticələrini görmək istəyirlər. Öz tərəfimdən onu deyə bilərəm ki, mən və mənim bütün işçi heyətim bütün cəhdlərini bu tapşırıqların həll olunmasına həsr edəcəyik. Ancaq eyni zamanda onu da qeyd etmək lazımdır ki, elə həmin dünya rəhbərlərinin özləri Birləşmiş Millətləri təşkil edirlər. Qarşıya qoyduqları məqsədlərin əldə olunması onların qüvvəsindən asılıdır və buna görə də elə onlar özləri bu nailiyyətlər üçün cavabdehdirlər. Mən həmin rəhbərlərə, onların seçicilərinə, bütün dünya xalqlarına deyirəm: Birləşmiş Millətlərin hər hansı bir problemə sinə gərib- gərmədiyini yalnız siz müəyyən edə bilərsiniz. Kofi Annan Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş katibi 367 Baş Assambleya aşağıdakı Bəyannaməni qəbul edir: Birləşmiş Millətlərin Minillik Bəyannaməsi I. Dəyər və Prinsiplər 1. Biz, Dövlət və Hökumət başçıları 6-8 sentyabr 2000-ci il tarixində, yeni minilliyin astanasında Birləşmiş Millətlərin Nyu Yorkda yerləşən Baş Qərargahında tolaşmışıq ki, daha sülhsevər, çiçəkli və ədalətli bir dünyanın vacib prinsipləri kimi bu Təşkilata və onun Nizamnaməsinə qarşı sədaqətimizi bir daha təsdiq edək. 2. Biz bilirik ki, hər birimizin öz cəmiyyətlərimiz üzrə daşıdığımız ayrı-ayrı öhdəliklərdən əlavə, biz qlobal səviyyədə insan şəxsiyyəti, bərabərlik və obyektivlik kimi məsələlər üzrə ümumi cavabdehlik daşıyırıq. Rəhbər olmaqla biz eyni zamanda bütün dünya xalqları, xüsusilə də daha aztəminatlı təbəqə və daha dəqiq desək, gələcəyin sahibi olmalı olan dünya uşaqları qarşısında daha böyük cavabdehlik daşıyırıq. 3. Biz daimi və bəşəri olaraq yaratdığımız Birləşmiş Millətlərin Nizamnaməsində irəli sürülən prinsip və məqsə- dlərə sadiq qaldığımızı təsdiq edirik. Əslində, dünya millətləri və xalqları bir birindən daha çox asılı və bir birləri ilə daha çox əlaqəli hala gəldikləri üçün yuxarıda göstərilən amillərin müvafiqliyi və ilham yaratma gücü daha da artıb. 4. Nizamnamədə göstərilən məqsədlər və vəzifələrə əsasən biz bütün dünyada uzun-müddətli və ədalətli bir sülh şəraiti bərqərar etməliyik. Biz Dövlətlərin suveren bərabərliyini müdafiə etmək, onların ərazi bütövlüyünə və siyasi müstəqilliyinə hörmət etmək, münaqişələri sülh yolu ilə ədalət prinsipləri və beynəlxalq hüquqa müvafiq olaraq, həll etmək koloniya və xarici işğal əsarətində qalan xalqların öz müqəddəratını təyin etmə hüquqlarını, 368 dövlətlərin daxili işlərinə qarışmamaq insan hüquqları və fundamental azadlığa hörmət, irqindən, cinsindən, dilindən və dinindən asılı olmayaraq hər kəsin bərabər hüquqlarına hörmət, iqtisadi, sosial, mədəni və humanitar xarakterli beynəlxalq məsələlərin həllində beynəlxalq əməkdaşlıq kimi amilləri dəstəkləməkdə əlimizdən gələni əsirgəməməliyik. 5. Biz inanırıq ki, bu gün qarşımızda duran əsas vəzifə qloballaşmanın bütün dünya insanlarının həyatında müsbət bir qüvvəyə çevrilməsini təmin etməkdən ibarətdir. Çünki qloballaşma insanlara böyük imkanlar təklif etdiyi halda, hal-hazırda onun mənfəəti və dəyərləri insanlar arasında bərabər şəkildə bölüşdürülmür. Biz başa düşürük ki, inkişaf etməkdə olan və ya keçid dövrü iqtisadiyyatına malik olan ölkələr bu ümumi problemə sinə gərməkdə böyük çətinliklərlə üzləşirlər. Ona görə də, yalnız geniş və davamlı cəhdlər hesabına bizim ümumi bəşəriyyət və onun bütün müxtəliflikləri əsasında hamı arasında bərabər bölüşdürülmüş bir gələcək yaratmaqla qloballaşmanı hamı üçün tam ədalətli və obyektiv şəklə gətirmək olar. Bu cəhdlərə qlobal səviyyədə qəbul olunmuş, inkişaf etməkdə olan ölkələr və ya keçid dövrü yaşayan iqtisadiyyatların ehtiyaclarına cavab verən qayda-qanunlar və ölçülər daxil olmalı və həmin ölkələrin səmərəli iştirakı sayəsində formalaşdırılaraq icra olunmalıdır. 6. Biz müəyyən fundamental dəyərlərin iyirmi birinci əsrdə beynəlxalq münasibətlər sahəsində əsas xarakter daşıyacağını nəzərə alırıq. Bunlar aşağıdakılardır: o Azadlıq. Kişilər və qadınlar layiqli həyat tərzi keçir- mək və öz uşaqlarını da bu tərzdə, aclıqdan və zorakılıq qorxusundan, təzyiqdən və ya ədalətsizlikdən uzaq böyütmək hüququna malikdirlər. Xalqların iradəsinə əsaslanan demokratik və iştirak xarakterli hakimiyyət bu hüquqların ən yaxşı təminatçısıdır. Yüklə 4,51 Kb. Dostları ilə paylaş:
|