Dərslik adu-nun vəsaiti ilə çap olunur. Bakı Mütərcim 2017 Elmi redaktor
Yüklə 3,62 Mb. Pdf görüntüsü
|
| B.
QƏRBĠ GERMAN YARIMQRUPU Bu yarımqrupa aĢağıdakı dillər daxildir: I) Ġngilis dili – Bu dil, demək olar ki, dünyanın hər yerinə yayılıb. Böyük Britaniyada, Amerika BirləĢmiĢ ġtatlarında, Ġrlandiyada, Kanadada, Alyaskada, Cənubi Afrika Respublikasında, Sudanda, Misirdə, Suriyada, Fələstində. Ġraqda, Amerika və Böyük Britaniyanın nüfuzuna görə dünyanın bütün guĢələrində ingilis dili öyrənilir və bu dildə danıĢılır. Ġngilis ədəbi dili XVI əsrdə London dialekti əsasında formalaĢmıĢdır. Ġngilis dili öz inkiĢafında 3 dövr keçirmiĢdi: 1) Qədim ingilis (və ya anqlosakson) – V – IX əsrlər; 2) Orta ingilis – XI – XVI əsrlər; 3) Yeni ingilis – XVI əsrdən bu günə qədər. jĠngilis dili BMT qərarı ilə dünya miqyasında beynəlxalq ünsiyyot dili kimi tosdiq edilmiĢdir. Bu dildo 350 milyondan çox adam danıĢır. Ən qodim yazılı abidəsi «Buevulf» poeması 7 – 8- ci osrlərə aiddir. Ġngilis dilinin do tarixi maraqlı hadisolorlo doludur. 1066-cı ildo Ġngiltəroni normanlar iĢğal edir. Ölkodo ikidillilik yaranır. Fransız dili ingilis dilini sıxıĢdırır. Belə ki, xalq danıĢıq dili ingilis, dövlot dili isə fransız dili olur. Müasir ingilis dilindəki çoxlu Roman mənĢəli söz bu dilə məhz həmin dövrdə keçmiĢdir. Yazı və tələffüzün fərqli cəhətləri müasir ingilis dili üçün səciyyəvidir. Bu təsadüfi deyil; XV əsrin sonunda (1476) baĢlanan kitab çapı vahid orfoqrafıyaya əsas lanmaqla bərabər, tələffüzə (orfoepiya) uyğunlaĢmamıĢdı. Ənənəvi olaraq bəzi yazı normaları sonraiaı da sabitləĢərək orfoepiyadan uzaqlaĢmıĢdır. Ġngilis dili öz qrammatik tipinə görə flektiv-analitik qrupa daxildir. Ġngilis dilinin iki variantı vardır: Britaniya və Amerika. Bu variantlar arasında həm fonetik, həm də leksik fərqlər vardır. Bu iki variant arasında qrammatik fərq, demək olar ki, yoxdur. Ġngilis dili Azərbaycanda da geniĢ yayılmıĢdır. Ġndi Azərbaycanın elə bir guĢəsi yoxdur ki, orada ingilis dilini bilən olmasın. Hələ XIX əsrdə Azərbaycan ziya- lıları arasında ingilis dilini bilənlər var idi. XX əsrin əvvəllərində ingilis dilinə maraq daha da artır. 1941-ci ildə APĠ- nin nəzdində açılan xarici dillər fakültəsində ingilis dili öyrənilməyə baĢlanır. 1948-ci ildə müstəqil Xarici Dillər Ġnstitutunda əsas fakültələrdən biri ingilis dili fakültəsi idi. 1973-cü ildə Azərbaycan Xarici Dillər Ġnstitutu yaradıldı ki, onun da əsas fakültəsi (tələbələrin sayına görə) ingilis dili fakültəsi oldu. Ġngilis dilinin Azərbaycanda yayılması, tədqiqi və baĢqa təĢkilati məsələlər respublikada ilk germanĢünas elmlər doktoru, professor Z. N. Verdiyevanın adı ilə bağlıdır. YaĢlı nəslin nümayəndələri R.Qayıbova, S. AĢurbəyova və baĢqaları da ingilis dilinin tədrisi ilə əlaqədar çox iĢ görmüĢdülər. Ġngilis dilinin tədrisi və tədqiqi sahəsində O. Ġ. Musayev, A. Tahirov, M. Qayıbova və baĢqalarının da zəhmətini qeyd etmək lazımdır. 2) Alman dili – Gemıan qrupunun ingilis dilindən sonra ikinci dili alman dilidir. Alman dili almanların, avstrivalıların, həmçinin isveçrəlilərin bir hissəsinin dilidir (85 mln.). Alman Yüklə 3,62 Mb. Dostları ilə paylaş:
|