Dərslik azərbaycan Dövlət Neft vəSənaye Universiteti tərəfindən təsdiq olunmuşdur. Pr.№ Bakı 2017
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
| m
. q aqb bal aqb q P , l 1 25 1 . Quyudibi mühərriklərlə qazıma üsulları üçün m . q aqb bal aqb q G P l 1 125 , burada aqb l AQB-nin tələb edilən uzunluğu, m; bal P baltaya verilən oxboyu yük, kN; aqb q AQB-nin m 1 nin çəkisı, kN; G quyudibi mühərrikin çəkisi, kN; , m . q qazıma məhlulunun və kəmərin aşağı hissəsindəki AQB-nin hazırlandığı materialın sıxlığı, adətən 3 85 7 sm / q , qəbul edilir. Qazıma məhlulunun xüsusi çəkisi isə 3 4 2 00 1 sm / q , , arasında dəyişir. AQB-nin xarici və daxili diametri, mm-lə 95/32, 108/38, 146/74, 178/90, 203/100, 219/100, 229/100, 254/100 ölçülərində, uzunluğu isə 12,5m olur. 109 Hal-hazırda hamar və spiral şəkilli AQB-lər daha çox tədbiq edilir.Maili və üfüqi quyuların mürəkkəb şəraitdə qazılması zamanı spiral şəkilli AQB-nun tədbiqi daha yaxşı hesab edilir. Spiral şəkilli oyuqlar AQB-nun səthinin quyu divarı ilə toxunma səthini 40% azaldır,buda öz növbəsində QKAH – nin tutulma təhlükəsini azaldır. AQB yuxarı hissədən keçirici vasitəsilə qazıma borusuna, aşağı hissədən isə keçirici vasitəsilə baltaya (rotor qazıma üsulunda) və ya quyudibi mühərrikə bağlanır. Adi AQB-nin ölçüləri cədvəl 4.4-də göstərilmişdir. Xarici diametri sabit olan (hamar) AQB Hamar AQB– lər (şəkil 4.7) adi qazımada və ya şaquldan kiçik inhiraflı quyuların qazılması zamanı aşağıdakıları yerinə yetirmək üçün tətbiq edilir: - balta üstü alətin sərtliyini artırmaq; - baltaya oxboyu yükün verilməsini təmin etmək. Şəkil 4.7. Hamar AQB Maili-istiqamətlənmiş quyuların qazılması zamanı AQB- lər öz vəzifələrini tamamilə yerinə yetirmir, bəzən də səmərəsiz olur və ya qazıma prosesinə mənfi təsir göstərir. Şaquldan böyük bucaqlı və üfüqi quyuların qazılmasında AQB-lərin aşağı hissədə istifadəsi ümüumiyyətlə məsləhət görülmür. Spial qanovlu AQB Spiral qanovlu AQB (şəkil 4.8) bütün uzunluğunun təxminən 8,1 m (27 fut) hissəsinin xarici diametri üzrə maşınla açılmış (hazırlanmış) qannovlara malikdir. 110 Cədvəl 4.4 Adi AQB-nin ölçüləri, kütləsi və sərtliyi Diametr, mm 1 m borunun kütləsi, kq Birləşdirici yiv Sərtliyi, N.m 2 xarici daxili əyilmədə yerdə-yişmədə 95 32 49 3-76 828 631 108 38 63 3-88 1380 1051 146 74 97 3-121 4372 3331 178 90 156 3-147 9667 7365 197 90 189 3-152 14 842 11 380 203 100 192 3-171; 3-171 16 466 12 546 219 100 212 3-189 21 563 16 429 229 100 273 3-171; 3-189 27 304 20 803 254 100 336 3-189 41 854 31 889 111 Bu tip AQB-lərin çəkisi hamar AQB-yə nisbətən təxminən 4% az olur. Spiral qanovlu AQB-lərin tətbiqi təzyiqlər fərqindən (differensial tutulma) tutulma riskini azaldır. Bunları tətbiqini maili-istiqamətlənmiş quyuların qazılmasında məsləhət görülür. Şəkil 4.8. Spial qanovlu AQB Divarı çuxurlu AQB Borunun sərtliyini və tutulma riskini azaltmaq üçün divarı çuxurlu AQB-lərdən istifadə olunur (şəkil 4.9). Şəkil 4.9. Sərtliyi azaldılmış AQB Kvadrat en kəsikli AQB Kvadrat en kəsikli AQB (şəkil 4.10) bir sıra üstünlüklərə malikdir: - quyuda qazıma alətinin mərkəzləşməsini təmin edir; - QKAH-nin yüksək sərtliyini təmin edir; - burucu momentin sürətli amortizasiyası; - oxboyu titrəmənin minimuma endirilməsini təmin edir; Kvadrat en kəsikli AQB-ni çatışmayan cəhətləri: - böyük burucu moment yaradır; - süxur hissəciklərini xırdalayır və quyu divarının kələ- kötürlüyünü hamarlayır, bu isə qazıma məhlulunun tərkibində bərk fazanı artırır; 112 - qəza baş verdikdə alətin tutulan hissəsinin quyudan çıxarılmasını çətinləşdirir; - qiymətinin yüksək olması; Ümumiyyətlə, kvadrat en kəsikli AQB-lər təcrübədə çox az tətbiq edilir. Şəkil 4.10.Kvadrat en kəsikli AQB Ağırlıq mərkəzi sürüşdürülmüş AQB. Ağırlıq mərkəzi sürüşdürülmüş AQB əsasın gövdəsində deşiklər açılmış hamar AQB-dən hazırlanır. Onlar quyu lüləsinin şaquli istiqamətini saxlamaq üçün tətbiq edilir. Dirsəkli AQB. Dirsəkli AQB xüsusi hallarda əyriliyi kiçik radiuslu maili-istiqamətlənmiş quyuların qazılmasında tətbiq edilir. 4.6. QKAH-in maqnitləşməyən elementləri. Yer kürəsinin maqnit sahəsilə qazıma kəmərinin elementlərinin əlaqəsi zamanı yaranan maneə, quyudibi ölçü cihazlarının müdafiəsi üçün QKAH-də maqnitləşməyən elementlərin olması vacib hesab edilir. Bu elementlər siyahısına daxildir: 113 - maqnitləşməyən AQB - maqnitləşməyən stabilləşdiricilər - maqnitləşməyən keçiricilər Maqnitləşməyən AQB Maqnitləşməyən AQB (şəkil 4.11), ya paslanmayan poladdan, ya da “Monel” tipli ərintidən (70% nikel və 30% mis) hazırlanır. Bunların qiyməti çox bahadır. Maqnitləşməyən AQB əsasən hamar şəklində olur, xüsusi paslanmayan poladdan hazırlanır. MAQB, xüsusi maqnitli azimut datçikli ölçü cihazlarını ( inklinometr, quyudibi telesistem modulunu ) yerləşdirmək üçün lazımdır. Maqnitləşməyən AQB xrom-marqanslı paslanmayan poladdan hazırlanır. Bu material bərklik, sərtlik, korroziya davamlılığı kimi mexaniki xassələrilə fərqlənir. Bundan başqa o zəif maqnit keçiriciliyini təmin edir. Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|