Dərslik Azərbaycan Respublikasının Təhsil Nazirliyinin 24. 11. 2009-cu IL tarixli
Yüklə 2,24 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- ______________Milli Kitabxana_____________
______________Milli Kitabxana_____________ 404
etdi. Üsyanlar, qiyamlar, barbarların hücumları insanlarda sabaha ümidsizlik yaratmışdı. Əhalinin həyatı və var-yoxu təhlükə altında qalmışdı. Belə bir şəraitdə xristian dini varlılar üçün əlverişli idi. Xristianlıq xalqı səbirli və itaətkar olmağa çağırırdı. Varlılar da xristian dinini qəbul etdilər. İcma rəhbərləri, keşişlər yepiskoplar varlılardan seçilirdi. Yüzlərlə dini icmalar yepiskoplar tərəfindən idarə olunurdu. İcmaları birləşdirən və yepiskoplar tərəfindən idarə olunan təşkilata kilsə deyilirdi. Kilsə həm də xristianların ibadət etdiyi bina idi. Xristianlığı qəbul etmiş ilk Roma imperatoru Konstantin olmuşdur. Onun anası xristian idi. Konstantin Milan fərmanı ilə 313-cü ildə xristianlığa rəsmən icazə verdi. Bu dövrdən başlayaraq xristianlar dini yığıncaqlarını açıq keçirir, məbədlər tikməyə başlayırlar. Varlılar kilsəyə maliyyə yardımı göstərirlər. Kilsə imperatora tabe idi. İmperatorlar hakimiyyətlərini möhkəmləndirmək üçün xristian dininə arxalanırdılar. İmperatorlar və xristian din xadimləri dünyanın və insanın yaradılması, İsa haqqında əfsanələrə zidd məlumatları məhv etməyə başladılar. Qədim dünyanın ən gözəl incəsənət əsərlərini, binaları, əsərləri məhv edirdilər. Kitablar yandırılır, məbədlər dağıdılırdı. İsgəndəriyyə kitabxanası məhv edildi, alim qadın İpatiya öldürüldü. Xristianlar Misirdə Osiris məbədini dağıtdılar, Olimpiya oyunlarının keçirilməsini qadağan etdilər. Afinada Parfenon və Romada Panteon məbədində xristian ibadətləri keçirilirdi. IV əsrin sonunda Roma imperiyasında xristian dinindən başqa bütün dinlər qadağan olundu. Lakin bütün bunlara baxmayaraq romalılar yunan mədəniyyəti əsasında öz milli mədəniyyətlərini inkişaf etdirərək zəngin bir mədəniyyətin yaradıcısına çevrildilər. Yunan mədəniyyəti Roma mədəniyyətin- də dərin kök sala bildi. Və bütün mədəniyyətlər üçün nümunə ola bilən bir mədəniyyət nəsillərdən-nəsillərə, qərinələrdən-qərinələrə ötürüləcək bugünkü günə kimi mədəni irs kimi qorunaraq yaşamaq hüququ əldə etdi.
______________Milli Kitabxana_____________ 405
______________Milli Kitabxana_____________ 406
______________Milli Kitabxana_____________ 407
______________Milli Kitabxana_____________ 408
______________Milli Kitabxana_____________ 409
______________Milli Kitabxana_____________ 410
______________Milli Kitabxana_____________ 411
______________Milli Kitabxana_____________ 412
______________Milli Kitabxana_____________ 413
______________Milli Kitabxana_____________ 414
______________Milli Kitabxana_____________ 415
XÜLASƏ Qədim dünya mədəniyyəti tarixinin tədqiqi müasir sivilizasiyalar və mədəniyyətlərin keçdiyi inkişaf yollarının öyrənilməsi baxımından xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Odur ki, qədim dünya mədəniyyətinin kulturologiya elminin tədqiq obyekti kimi ön plana çəkilməsi dövrün zəruri tələbi kimi əsas prioritetə çevrilir. Paleolit dövründən başlayaraq Qədim Şərqdə ilk insan sivilizasiyalarının yaranması və inkişafı, Qərbdə antik mədəniyyətin və incəsənətin çiçəklənməsi dövrlərinin tədqiqi və təsviri, ilk insan icmalarında yaranmış ibtidai inanclardan başlayaraq Qədim Şərqdə və Qədim Qərbdə formalaşmış mürəkkəb fəlsəfi cərəyanların təsnifatı, müxtəlif xalqların dini təsəvvürləri ilə bağlı olan mifologiyaların öyrənilməsi bu dərsliyin əsasını təşkil edir. Qədim dünya mədəniyyəti və incəsənətinin sonrakı dövrlərin, o cümlədən müasir dövrün mədəniyyəti və incəsənətinə təsiri olduqca böyükdür. Yüksək İntibah incəsənətinin Leonardo da Vinçi (1452-1519), Mikelancelo Buonarotti (1475-1564), Rafael Santi (1483-1520) və s. kimi sənətkarları antik sənət nümunələrindən ilhamlanmış və bəşəriyyəti valeh edən şah əsərlərini yaratmışlar. Uyğun təzahürə şərq ölkələrində, məsələn, Təbriz Miniatür məktəbi ustadlarının yaradıcılığında da təsadüf etmək olar. Müasir Çin, yapon, Tailand, hind sənətkarları min illərlə yaşı olan milli mədəniyyət və incəsənət nümunələrindən uğurla bəhrələnir, qədim adət-ənənələrin gələcək nəsillərə ötürməyin əhəmiyyətini gözəl dərk edirlər. Dərslikdə bəşəriyyətin minilliklər ərzində yaratdığı, qoruyub saxladığı, zənginləşdirdiyi, bir-birinə verdiyi və gələcək nəsillərə çatdırdığı mənəvi sərvətlərin və dəyərlərin öyrənilməsi və mənimsənilməsi problemləri müqayisəli kulturologiya baxımından araşdırılır, milli adət və ənənələrin, dini xüsusiyyətlərin, beynəlxalq mədəni əlaqələrin, qədim dövrün mədəniyyət və incəsənət abidələrinin tədqiqinə geniş yer verilir. Dərsliyin müxtəlif qədim sivilizasiyalar və mədəniyyətlərə aid 400-dən çox tarixi-mədəni abidənin fotoşəkilləri ilə zənginləşdirilməsi, illüstrasiyalardan hər birinə annotasiya verilməsi onun elmi dəyərini artırır, tədris prosesinə zəruri əyanilik gətirir. Yüklə 2,24 Mb. Dostları ilə paylaş:
|