194
Malyariya
Taun
Yüksək hərarət,
üşütmə, baş və
əzələ ağrıları,
yorğunluq, qusma,
ishal halları
Həkimin təyin etdiyi dərmanlar
vasitəsilə, ciddi və uzunmüddətli
müalicə. Tauna tutulmuş xəstələr
ciddi təcrid edilməli və məcburi
hospitala yerləşdirilməlidir.
Yoluxucu xəstəliklərdən qorunma vasitəsi kimi çox vaxt maskadan istifadə
edilir. O, insanı yalnız havadamcı yolu ilə yoluxan xəstəliklərdən qoruyur. Amma
səpgili yatalaq, malyariya, taun, göbələk və digər yoluxucu xəstəliklərdən
qoruya bilmir.
1. Ümumi profilaktik tədbirlərin yoluxucu xəstəliklərin qarşısını al
ma sını izah edin.
2. Sanitargigiyenik profilaktika tədbirlərinin faydasını izah edin.
3. Yoluxucu xəstəliklərdən qorunmaq üçün daha nələr təklif edər
diniz?
4. Sizcə, peyvəndlərin yalnız səhiyyə müəssisələrində aparılmasının
səbəbi nədir?
5. “Yoluxucu xəstəliklərlə mübarizədə hər kəs özünün həkimi olma
lıdır” fikrini necə başa düşürsünüz?
Sual və tapşırıqlar
LAYİHƏ
195
Azərbaycan Hərbi Sənaye Nazirliyinin istehsalı olan
SİLAHLAR
ƏLAVƏLƏR
9х19 mmlik “ZƏFƏR”, “ZƏFƏRK”, “ZƏFƏRP” və “İNAM” tipli
tapan çalar fərdi hücum və müdafiə silahı olaraq düşmənin canlı qüvvə
sinə qısa məsafələrdə zərər vurmaq üçün nəzərdə tutulub.
“ZƏFƏR”, “ZƏFƏRK” və “ZƏFƏRP” tipli tapançaların çərçivəsi üzə
rində yerləşən “Pikatini” tipli yönəldici müxtəlif növ taktiki avadanlığın
bərkidilməsini təmin edir.
Tapançadan atəş aparmaq üçün NATO standartına uyğun bütün növ
9x19 mmlik tapança patronlarından istifadə olunur.
Tapançaların əsas taktiki-texniki xüsusiyyətləri
Xüsusiyyətin adı
ZƏFƏR ZƏFƏRK ZƏFƏRP
İNAM
Çapı, mm
9 × 19
Nişangah atış məsafəsi, m
75
50
Maqazinin tutumu, patron
15
Tapançanın boş maqazinlə birlikdə
çəkisi, qr
950
940
595
860
Tapançanın uzunluğu, mm
204,5
193
174
191
Lülənin uzunluğu, mm
117
102
110
Güllənin başlanğıc sürəti, m/san
370
340
350
Tapançanın tətbiq edildiyi
temperatur diapazonu
–40°Cdən +50°Cyə qədər
Lülənin zəmanətli atış sayı (resur
su), atəş
10 000
LAYİHƏ
196
5,45х39 mmlik АК74М tipli avtomat
düşmənin canlı qüvvəsini məhv etmək və
atəş vasitələrinə zərər vurmaq üçün nə
zərdə tutulub.
Əlbəyaxa döyüşdə düşmənin canlı qüv
və sinə zərər vurmaq üçün avtomata süngü
bıçaq birləşdirilir.
Avtomatın zərbətətik mexanizmi avto
matik və təktək atəşin aparıl masına imkan
verir.
Atış zamanı patronlar tutumu 30 pat ron
olan plastik və ya şəffaf sektorlu maqazindən ötürülür.
Avtomatın yığılan qundağı, tapança dəstəyi və əl qundağı yüksək möh
kəmliyə malik plastik materialdan hazırlanmışdır.
Avtomatın lülə qutusunun sol divarında bərkidilən kronşteyn müxtəlif növ
optik, gecə və kollimator tipli nişangahların bərkidilməsini təmin edir.
Avtomatın üzərində 40 mmlik lüləaltı qumbaraatan bərkidilə bilər.
Avtomatdan atəş aparmaq üçün 5,45 х 39 mmlik adi, yüksək dəlmə
qabiliyyətli, izburaxan, zirehdələn gülləli və boş patronlardan istifadə olunur.
Avtomatın əsas taktiki-texniki xüsusiyyətləri
Xüsusiyyətin adı
Parametri
Nişangah məsafəsi, m
1000
Düzünə atış məsafəsi (hündürlüyü 50 sm olan hədəfə), m
440
Güllənin başlanğıc sürəti, m/san
900
Çapı, mm
5,45 × 39
Lülənin uzunluğu, mm
415
Avtomatın uzunluğu:
açıq qundaqla və birləşdirilmiş süngübıçaqla, mm
1089
yığılmış qundaqla, mm
705
Atış tezliyi, atış/dəq.
600
Döyüş atış tezliyi:
təktək atəş apardıqda, atış/dəq.
40
qatarla atəş apardıqda, atış/dəq.
100
Avtomatın çəkisi:
boş maqazinlə, kq
3,4
dolu maqazinlə, kq
3,7
Avtomatın tətbiq edildiyi temperatur diapazonu, ° C
±50
Avtomatın zəmanətli atış sayı (resursu), atəş
10 000
LAYİHƏ
197
7,62 х 54 mmlik HP7,62 tipli hücum pulemyotu qısa məsafəli döyüşdə
düşmənin canlı qüvvəsini məhv etmək və atəş vasitələrinə zərər vurmaq
üçün nəzərdə tutulub. 7,62 х 54 mmlik HP7,62 tipli pulemyotdan atəş ikia
yaqdan və ya müxtəlif konstruksiyalı üçayaqlı və döyüş maşınlarında quraş
dırılan dəzgahlardan aparıla bilər.
Pulemyotun konstruksiyasında lülə üzərində bərkidilən istilikyayıcı sipər,
yeni növ ikiayaq, yanağı və çiyinliyi olan teleskopik qundaq və əl qundağı
tətbiq olunub. Pulemyotun əl qundağının aşağı və yan tərəflərində, həmçinin
lülə qutusunun qapağı üzərində yerləşən “Pikatini” tipli yönəldicilər müxtəlif
növ optik və kollimator tipli nişangahların, həmçinin pulemyotun taktiki im
kan larını artıran döyüş fənəri, əlavə dəstək, lazer hədəfgöstəricisi və digər
xüsusi avadanlığın bərkidilməsini təmin edir.
Atəş zamanı patronlar pulemyotun qəbuledicisinə tutumu 100, 200 və
250 patron olan səpələnməyən metal lent vasitəsilə ötürülür. Pulemyotlardan
atəş aparmaq üçün 7,62 х 54 mmlik adi, izburaxan, zirehdələnyandırıcı,
yandırıcıhədəfgöstərici gülləli və boş tüfəng patron la rından istifadə olunur.
Pulemyotun əsas taktiki-texniki xüsusiyyətləri
Xüsusiyyətin adı
Parametri
Nişangah məsafəsi, m
1000
Düzünə atış məsafəsi (hündürlüyü 50 sm olan hədəfə), m
420
Güllənin başlanğıc sürəti, m/san
825
Çapı, mm
7,62 × 54
Pulemyotun uzunluğu:
açıq qundaqla, mm
1080
yığılmış qundaqla, mm
980
Atış tezliyi, atış/dəq.
650–750
Döyüş atış tezliyi, atış/dəq.
250
Pulemyotun çəkisi, kq
8,8
Pulemyotun tətbiq edildiyi temperatur diapazonu, °C
±50
LAYİHƏ
Dostları ilə paylaş: |