Din və məhəbbət – faciələrə aparan ziddiyyət
Yüklə 7,12 Mb. Pdf görüntüsü
|
113 varisi II Filipp ərazinin hersoqu oldu. XVIII əsrin əvvəlində isə şəhər ispanların ağalığından Avstriya ağalığına keçdi. Bu dövrdə görkəmli italyan filosofu, hüquqşünaslığa böyük töhfə verən Çezare Bekkaria fəallıq göstərirdi. Puqni cəmiyyəti adlanan Milan qrupunun üzvləri Avstriya senzurasının əleyhinə Fransa inqilabı nəzəriyyəçilərinin ideyalarını qəbul edirdilər. 1796-cı ildə Napoleon Bonapartın başçılıq etdiyi Fransız respublika ordusu Milana girdi, əhali, xüsusən orta sinfin nümayəndələri ordunu sevinclə qarşıladı. Bir il sonra burada Sizalpin Respublikasının konstitusiyası elan edildi.1805-ci ildə isə Milan Napoleonun hakimiyyəti altında olan İtaliya krallığının paytaxtı oldu. Napoleonun özü bu şəhərdə taclandı. Napoleon imperiyası süqut etdikdən sonra, 1815-ci ildə Vyana konqressinin qərarı ilə, Avstriyanın müdaxiləsi nəticəsində şəhər Avstriya əsarətinə keçdi. Bu əcnəbi nəzarət 40 ilə qədər davam etdi. 1854-cü ildə Milan I Viktor Emmanuel və III Napoleon kimi iki müttəfiqin şəhərə zəfərlə daxil olmasının şahidi oldu və o vaxtdan etibarən özünü milli iqtisadiyyatda birinci əhəmiyyətə malik olan kimi göstərdi. Faşizmin dan yerini təmsil edən bu şəhərdə 1919-cu ildə hərbi sağ qrupların formalaşması meydana gəldi. Sadə milanlılar bu gün də Mussolininin zəhmət adamlarının tərəfində olduğunu vurğulamaqla, onun müsbət tərəfini qeyd etməyə çalışırlar. Milan Şimali İtaliyada Po çayı vadisinin özəyində yerləşir. Onun ətrafında iri düzənlik vardır. Şimal tərəfdə isə Alp dağlarının cənubu yerləşir. Po çayının yanındakı bataqlıqlarda kiçik meşələr və düyü tarlaları vardır. Ticarət mərkəzi Milanın üzləşdiyi tarixi böhranın istənilən dövründə, qəribə də olsa, şəhərin üzvi quruluşunda irəliləmə və konsolidasiya ifadə olunurdu. Min il ərzində şəhərin göbəyi indiki kafedral kilsə olan Duomodan cənubi-qərb tərəfdə yerləşirdi. Karolinqlər dövründə şəhər müdafiə məqsədləri üçün öz ətrafını möhkəmləndirmişdi və bu özək indiyədək şəhərin planlaşdırılmasına öz təsirini 114 göstərir. Duomodan bir qədər aralıda, meydanda onun sol tərəfində yerləşən nəhəng Ticarət Mərkəzi olduqca hündür və möhtəşəm bir kompleksdir. Binanın interyeri Vaşinqtondakı özündən çox cavan olan Reyqan təyyarə limanını yada salır. Burada dünyanın tanınmış firmalarının bahalı mağazaları vardır. Ümumiyyətlə, bu zona müasir şəhərin mərkəzinə ağalıq edən bir məkan kimi də qalır. Ticarət mərkəzinin yanındakı restoranda nahar edərkən böyük amerikan yazıçısı Ernest Heminqueyi xatırlamaq imkanı qazandıq. O, Havanada hər gün eyni kafeyə gəlib, orada daykiri kokteyli sifariş edirmiş. Bu barədə səfər yoldaşlarımızdan biri ilə əvvəllər yazıçının yaradıcılığını həvəskar qaydada təhlil edərkən yada salmışdıq. Menyuda daykiri içkisini görəndə o, mənim üçün onu sifariş verdi. Kiçik şampan qədəhindəki kokteyldə romdan daha çox, onun şirinliyi hiss olunurdu. Moxito kokteyli isə iri bokalda verildiyindən və içkiyə xeyli təzə nanə yarpaqları əlavə edildiyindən, tərkibindəki rom və buz daha yaxşı təsir bağışlayırdı. Başlıcası əsərlərindən həzz aldığımız Heminqueyi xatırlamaq naminə kiçik də olsa, bir bəhanə əldə etmişdik. Moxito nə qədər xoş gəlsə də, belə pietet yarada bilməzdi. Duomo Müasir Milanın görmək istənilən və diqqəti daha çox cəlb edən abidəsi Duomodur. Şəhərin ən məşhur arxitektura abidəsi onun simvolu olmaqla, bu Milan kilsəsi İtaliyadakı qotika arxitekturasının möhtəşəm və ən mürəkkəb tikintisidir. Onu 1386-cı ildən XIX əsrin ortalarına qədər tikmişdilər. Bu «əbədi tikinti», hətta italyan zərb-məsəlinə çevrilmişdir. Binanın fasadı mərmərlə örtülmüşdür, çox sayda heykəllərlə, qüllələrlə bəzədilmişdir, kənardan bu, krujeva təsiri bağışlayır. Burada hər tərəfdə çəhrayı çaları olan italyan mərmərini görmək mümkündür. Daxildən isə kilsə qaranlıq və sərt görünür, azacıq işıqlanır, çünki işıq iri rəngli vitraj mənzərələrdən düşür. İçəri heykəllər cərgəsi ilə doludur. Duomonun binası orta əsrlər arxitekturasının zəfəri sayılır. Avropanın üçüncü ən böyük kilsəsi olmaqla, nəhəng zalı 20 mindən artıq adamı tutur. 115 Duomonun zahiri və daxili bəzək zənginliyi bir qədər ondan daha məşhur olan Notr Dam de Parini xatırladır. İntibah dövrü də Milanda xeyli öz izini qoymuşdur. Bu dövrdə Leonardo da Vinçinin məşhur «Axırıncı şam yeməyi» freskasının olduğu Santa Mariya-delle- Qratsiya kilsəsi, həmçinin Sfortsa qəsri qalır. Qəsrin tikintisində və bəzədilməsində İntibahın çox sayda görkəmli arxitektorları, heykəltəraşları və rəssamları, o cümlədən Bramante və Leonardo da Vinçi iştirak etmişlər. Leonardo da Vinçi “Axırıncı şam yeməyi” Leonardo da Vinçinin «Mona Liza»sından – «Cokonda»sından sonra «Axırıncı şam yeməyi» ən məşhur əsəridir. Yazıçı Den Braun özünün «Da Vinçi kodu» əsərində (roman orijinalda olduqca güclü təsir bağışlayır və kitabı mənə digər nümunələrlə yanaşı, Londonda yaşayan həkim dostum göndərmişdi) İisusun sağ tərəfində oturanın apostol deyil, onun sevgilisi Mariya Maqdalinanın təsvir olunduğu iddia edilir və rəy heç də əsassız deyildir. Doğrudan da, tabloya diqqətlə baxdıqda, bu adamın qadın olduğu açıqca nəzərə çarpır. Rəssam İisusla Mariya Maqdalinanın başlarını aralı göstərir, bədənləri isə yaxın olduğundan aralarında latın hərfi “V”-yə bənzəyən alluziya yaranır. Belə bir fikir də vardır ki, hətta Mariya İisusa ərə getmiş, ondan uşaq da doğmuşdur. İisus ravvin idisə, İncildə o, məhz belə adlanır, dövrün qaydalarına müvafiq olaraq evlənməli idi. Vatikanın bu məsələ barədəki narazılığına baxmayaraq, bəzi din xadimləri İisusun qadına yaxınlığını müsbət hal, onun kişi kimi şəxsiyyətini tamamlayan bir cəhət kimi qiymətləndirir və qeyd edirlər ki, əgər onun qadınla yaxınlığı olmasaydı, bu, onun natamamlığını təsdiq edərdi. Bir kişi olaraq öz cinsindən olan digərləri kimi, o, qadını sevməkdən, bunun fiziki təzahüründən də kənarda qalmamış, insana verilən bu mükafatın ləzzətini dadmağa nəsib olmuşdu. Belə düşünən din xadimləri həm də İisusun həqiqi Allah olduğunu inkar etmirlər. (İudaizmdən və İslamdan fərqli olaraq Xristian dinində “Trinity”-“Üçlük” Allahı təmsil edir. Xristian doktrinasına görə Allah üç mahiyyətdə - Atada, Oğulda və Müqəddəs ruhda mövcuddur.) İisus Allahın oğlu, Allah olsa da, atasının dərgahına yollanana qədər insan həyatı Yüklə 7,12 Mb. Dostları ilə paylaş:
|