Dinler tariHİ BİLİm dali
Yüklə 1,11 Mb. Pdf görüntüsü
|
50 her şeyi bilen bir Rabb’in varlığına inandıklarını onayladığını, fakat Rabb’in bir bedene ihtiyaç duymaması nedeniyle ondan başka bir ruhun var olmadığına inandığını ifade etmektedir 205 . Shankara’ya göre din, ihtiyaçlar dahilinde Rabbin dilediğinde inananlarını mutlu etmek için kısmen bedenlenmiş maya olarak farz edilebilir. Parrinder, bunu inkarnasyonun yeni bir nedeni olarak yorumlamaktadır. Shankara’nın, Upanişad metinlerinde Rabb’e dindarlığın nesnesi olarak işaret ettiğini, ancak kişisel tanrıların en yüce Brahma anlamına gelen akıllı özler olarak sembolize edildiğini iddia etmektedir 206 . Kısacası Shankara, Gita’daki ne aşkın tanrısallığı ne de inkarnasyonun bütün anlamlarını kabul etmektedir. Nasıl ki kıvılcım ateşin bir parçasıysa, ruhun da üstün kişinin bir parçası olduğuna inanmaktadır. 207 . c. Ramanuja Shankara’nın yanılsamacı (maya-vada) anlayışına eleştiriler yönelten filozoflardan biri olan Ramanuja 1017-1237 tarihleri arasında yaşamıştır. Brahma Sutra üzerine Şri Bhaşya olarak bilinen bir şerh ve Bhagavad Gita üzerine etkili bir şerh yazdığı belirtilen Ramanuja, Vişiştadvaita olarak isimlendirilen nitelikli monizm adındaki sistemin kurucusu ve üç büyük acaryadan biri kabul edilmektedir 208 . Shankara’nın fenomenal dünyanın bir illüzyon olduğu şeklindeki düşüncesini tartışan Ramanuja’nın, Brahma Sutralar’da ve Gita’daki yorumlarında dünyanın gerçek ve Rabbin yaratışının Maya gücünün bir ürünü olduğunu iddia ettiği belirtilmektedir. Ona göre maya bir illüzyon olmadığı gibi, dünya da bir illüzyon değildir. Dünya Brahma’nın çeşit çeşit olma amacı üzerine yaratılmıştır. Çünkü o, Brahmanın bedenidir. Tıpkı ışığın ateşin bir parçası olması gibi kişisel özler de aynı şekilde gerçek ve sonsuzdurlar ve Brahma ile parçaları olarak ilişkilidirler. Onların gerçek tabiatı bir “ben”dir 209 . Bedenlenmiş özler, karma sonucu günaha kendilerini kaptırmışlardır. 205 Parrinder, a.g.e., s. 52 206 Parrinder, a.g.e., s. 52 207 Parrinder, a.g.e., s. 53 208 Meevel, W. G. “Ramanuja”, The Perennial Dictionary of World Religions, s. 598; Carman, John B., ER, c. XII, s. 211-213; Aydın, Hint Dini Düşüncesinde İnsânîn Özgürlük Arayışı, s. 44 209 Hopkins, a.g.e., s. 122; O’Flaherty, Hinduism, s. 42-45 51 Ancak onların gerçek tabiatı bunu kabul etmemektedir. Bundan da meditasyon yoluyla kurtulunabilir. Ramanuja’nın, gerçeğin üç şeklini kabul ettiği ifade edilmektedir. Bunlar duygusuz madde (acit), duygulu fakat sonlu kişilikler (cit) ve Yüce Öz, Efendi Iswaradır. Dünya, maddi bedenlerden oluşan duygulu ve sonlu kişilikler tarafından kontrol edilmektedir. Kısmi bedenler geçiciyken, asıl maddenin başlangıcı yoktur. Pek çok duygulu özün köleliği başlangıçsız karma’ya neden olmaktadır ve yeni bedenlerde dünyaya tekrar dönüşler meydana getirmektedir. Ramanuja, tüm sınırlı evrenin Tanrı olduğunda ısrar etmektedir 210 . Ramanuja’nın, ruhları Brahma’nın nitelikli parçaları olarak tanımladığı belirtmektedir. Nihâi kurtuluşu tanrı ile birleşme olarak tanımlamakla birlikte, bu birleşmeyi ruhun tam anlamıyla kaybolması manasında yorumlamaktadır. Hem ruhun hem de tanrının kendine ait sıfatların birleşme anında da devam etmektedir. Dolayısıyla ruh sadece tanrının tabiatıyla benzer hale gelir, yoksa onda kaybolmaz 211 . Parrinder, Ramanuja’nın yüce Tanrı’yı, Upanişadlar’ın Brahma’sı ile kişileştirilen Vişnu olarak kabul ettiğini nakletmektedir. Zira kişisel ruh Brahma gibi olmamakla birlikte, ondan tam anlamıyla da farklı değildir. Ruh Brahma’dan bir parça olduğu kadar, Brahma’dan farklılık ve farksızlık arasındadır. Bu da, “nitelikli non- düalizm”i sağlamaktadır. Tanrı, ruh ve dünya birliğin görünüşleridir; ruhlar ve dünya tanrının bedenidir ve gerçektir; onlar tanrıya dayanır, ancak ondan bir parça değildirler 212 . Parrinder, Ramanuja’nın inkarnasyon hakkındaki görüşlerinin net olmadığını iddia etmektedir. Ona göre inkarnasyon; tanrılar, insanlar ya da Yüce Kişi için uygun bir sığınaktır. Böylece kendi tabiatlarını kenara koymaksızın, bir parçasını, bir niteliğini başka bir varoluşla birleştirerek farklı yollarla doğduklarına inanmaktadır. Ancak en yüce şahsın maddi elementlerin kombinasyonu olduğunu kabul etmemektedir. Sadece 210 Carman, a.g.md., s. 213 211 Aydın, Hint Dini Düşüncesinde İnsânîn Özgürlük Arayışı, s. 45 212 Parrinder, a.g.e., s. 54; Messadié, Gerald, Şeytanın Genel Tarihi, çev. Işık Ergüden, 2.bs., Kabalcı Yayınları, İstanbul 1999, s. 88 52 Brahman kendini görünüm ya da şahıslara ayırır. Brahman şeklinin görünümü -Rama ya da Krişna gibi- avataraların bütünüdür 213 . Ramanuja’nın yorumuna göre avataraların amacı dünyanın yükünü hafifletmek, inananlarına acıyan Rabb’in kendini anlaşılır yapma isteğidir. “Sri’nin Rabbi … kendi asıl tabiatını terk etmeksizin yarattıklarının benzeyişinde düşünülmeyi istedi ve sık sık avataralar olarak yer küreye indi”. İnananlarına görünmek isteyen Tanrı, bu niyetini gerçekleştirmek için kendini dünyada göstermiştir. Böylece bütün insanlar gözleriyle onu görmüşlerdir. Ramanuja’ya göre tanrının bu eyleminin bir nedeni de bütün yaratıkların kalplerini ve gözlerini büyülemektir 214 . Parrinder, Gita’daki diğer bir avatara öğretisini Arjuna’nın tanıtıcı soruları olarak belirlemektedir. Çünkü Arjuna, kasıtlı sorularla aslında avataraların anlamına dair açıklamalar yapmaktadır. Mesela avataraların doğumu tanrılar ve insanlar gibi karma ile açıklanabilir mi? Avataralar gerçek mi yoksa büyü gibi bir illüzyon mu? 215 şeklindeki sorular bu çerçevede zikredilebilir. Parrinder’a göre Ramanuja avatara gerçekliğini “benim pek çok doğumum vardı” dizesine dayandırmaktadır. Öte yandan avataraların Rabbin özgür seçimiyle gelmesi, zamanının karışmaması, ihtiyaç anında hemen gelmeleri gibi özelliklerini de sıralamaktadır 216 . Ramanuja’nın, inkarnasyonun başka bir amacının erdemi korumak olduğuna inandığı ifade edilmektedir. Nitekim kutsal kitaptan Yüce Varlığı şöyle tanıtmaktadır: “Kötülüğe düşmandır; evrenin kaynağıdır; tabiatında diğer varlıklardan farklıdır; her şeyi bilendir; sadece düşünmekle isteklerini gerçekleştirir; merhametlidir; onun adı Brahma’dır” 217 . Güney Hindistan’daki Sri-Vaişnavalar, Ramanuja’nın dinsel görüşlerinin doğal varisleri kabul edilmektedirler. 213 Parrinder, a.g.e., s. 55 214 Parrinder, a.g.e., s. 55 215 Parrinder, a.g.e., s. 56 216 Parrinder, a.g.e., s. 56 217 Parrinder, a.g.e., s. 56 Yüklə 1,11 Mb. Dostları ilə paylaş:
|