Down sendromlu çocuklarda motor geliŞİMİ ve müdahalesi

304
negatif etkilerle sonuçlanır. Bu, postüral ve hareket paternlerinin 
etkinliğinin etkisindedir.
- Alttaki eklemlerde stabilite eksikliği vardır. Çocuk simetri ve 
destek ile telafi eder ve bu yüzden bu stabilize etme kabiliyetini 
oluşturamaz. Ayağa kalkmak ve yürümek için esaslı öneme 
sahip olan ağırlık transfer etme ve bir bacak üzerinde ayakta 
durma becerileri gelişmemiştir.  
- Ayakta durma esnasında postürü desteklemek için kollar ve 
eller kullanıldığında, ayakta durmadaki manuel motor aktivitenin 
gelişimi negatif olarak etkilenir. Bununla birlikte, bu, uzanma 
ve kavrama esnasında gövdenin stabilize edilmesi kabiliyetine 
başvurulamayacağı anlamına gelir. Bunun da gövde motor 
kabiliyetinin gelişimi üzerinde negatif etkisi vardır.
Tedavinin amaçları 
- Gövdede, kalçalarda ve dizlerde uygun esnemenin gelişimi.
- Ayakta durma postüründe gövde motor kabiliyetin gelişimi.
- Ayakta durma postüründe lateral olarak ağırlık transferi 
kabiliyetinin gelişimi.
Egzersiz terapisi
- Özellikle yüzüstü pozisyonda ve ilgili olarak oturma 
postüründeki motor gelişimde; uygun ekstansiyon, gövde ve 
kalçaların stabilizasyonu ve etkin gövde motor kabiliyetinin 
temeli kurulmuştur. 
- Bacaklarda ağırlık taşımanın derecesindeki kademeli artış ve 
ihtiyaç duyulan desteğin miktarında azalma.
- Bir top üzerinde yüzüstü uzanma esnasında, ağırlık kademeli 
olarak bacaklara yüklenebilir. Başlangıçtaki yatay pozisyon 
kademeli olarak dikleştirilirken gövde topla desteklenir;  
sonucunda bacaklar daha fazla yük taşır. Bu şekildeki destekli 
ayakta durma esnasında, çocuk ağırlığını bir bacağına transfer 
etmesi için teşvik edilebilir.
- Bir topa ya da tek bacağa oturma esnasında, ağırlık 
bacaklara transfer edilebilir. Ağırlığın miktarı çeşitlendirilebilir 
ve nihai amaç  ağırlık transfer etmek ve bacaklarda asimetrik 
ağırlık taşımak olabilir.
- Bir bloğun önünde oturan çocukla; gövdesinden, kalçasından 
ve dizlerinden destek alıyor olsun ya da olmasın, 
kademeli olarak destek azaltılarak aktif ayakta durma 
üzerinde çalışılabilir. Ayakta durma iki elle desteklenebilir, ama 
aynı zamanda bir elle de olabilir. 

---

305
Akabinde, ayakta durma pozisyonunda, gövde rotasyonu ve 
manuel fonksiyonların değeri arttırılabilir.  
- Hareketli bir zeminde; örneğin terapistin bacaklarında 
trampolin, denge tahtası, su yatağı ya da salıncakta ayakta 
durmak.
- Zemini daraltarak adımlama postüründe ayakta durmak 
(gerekirse ayaklardan biri bir bankta durarak şekilde).
- Ayakta durma pozisyonunda ağırlığı bir bacağa transfer edin, 
sonra diğer bacağı kaldırıp hareket ettirin.
- Tek ayak üstünde durmak.
- Ağırlık transferi ve dengeyi kolaylaştırmak için dizüstü 
çökme.
Ebeveynler için görevler
- “Egzersiz terapisi” başlığı altında listelenen imkanları oyun 
ve bakım aktivitelerine entegre edin. Örneğin çocuk kahve 
masasında oynarken ayakta durabilir ya da altını değiştirirken, 
yıkarken veya giydirirken uygulayabilirsiniz.
- Ayakların dirence karşı esnetildiği oyun durumları için tavsiye 
alın. Örneğin itilebilen bir kamyon veya sallanan atla 
oynayabilir, zıplatma aracı  veya üç tekerlekli bisiklete binebilir  
ve engellere tırmanabilir veya üzerinden geçebilir.
 - Ayakkabılar konusunda tavsiye alın.

---

306
Genel motor resim
- Ayakta durma zorlukla oluşturulabildiği için, ayakta durma 
postürünün temin edilmesinde problemler vardır. Burada 
meydana gelen, çocukların simetrik olarak kollarıyla 
kendilerini çekerek ayakta durma pozisyonuna geçmeleri ve 
bunu yaparken çok destek almalarıdır. Sonuç olarak ayakta 
durma işleminde bacakların rolü göreceli olarak azdır.
Spesifik motor problemler
- Ayağa kalkmak ağırlığın ileri ve yanlara doğru transferinin 
gerekli olduğu, bu yüzden de asimetrik motor kabiliyet 
gerektiren bir motor beceridir. Ancak gövde motor 
aktivitesinin kalitesi, çocuğun ağırlık transferi yapması ve 
postürdeki değişikliklere  uygun reaksiyon göstermesi için 
yetersiz derecede fonksiyoneldir. 
- Alttaki eklemlerdeki postüral kontrol seviyesi, bacakların ayağa 
kalkmaya etkili katkıda bulunmasına izin veremeyecek 
yetersizliktedir. Ağırlığı asimetrik olarak dağıtabilmek için yeterli 
stabilite olmadığından yukarı doğru hareket etme ve vücut 
ağırlığını taşıma kabiliyeti kısıtlıdır.
- Gövde, kalçalar ve dizlerin uygun esnetilmesinin 
sağlanmasında problemler vardır.
Telafi edici motor aktivite
- Bacaklardaki postüral kontrol eksikliği, çocuğun kendini 
kollarıyla çekerek ayağa kalkma pozisyonuna geçmesine yol 
açar. Bacakların oynadığı rol azdır; çocuk bunu ağırlığı simetrik 
olarak bacaklara dağıtarak ve dizlerini maksimum 
ekstansiyonda stabilize ederek telafi eder. Bunun sonucunda, 
ayrışmış bacak motor aktivitelerinin gelişimi etkili değildir ve 
ağırlık transferi, bir bacakla adım atma ve yarı diz çökme 
pozisyonu kanalıyla ayağa kalkma zorlukla meydana gelir.
- Yetersiz gövde motor aktivitesi; telafi etmek için çocuğun 
gövdesi, kolları ve bacakları için fazladan destek aramasına yol 
açar. Dengesini kaybetmemek için simetrik hareket paternlerini 
tercih eder. Simetrik motor aktivitelerin tercih edilmesi yine, 
takip eden ayrışmış bacak motor aktivitesinin gelişiminde 
negatif etkiye sahiptir.
5.8  Evre 8: Ayağa kalkma sırasında 
 
motor davranış

---

307
Motor gelişimi için neticeler 
- Ağırlık taşıma, ağırlık transferi ve bacakların hareket 
ayrışmasındaki yetersiz gelişim, ayakta durma ve yürümedeki 
hareket imkanlarının gelişimini etkiler.
- Bu motor evrede de, gövde motor aktivitesinin  gelişimi 
yetersizdir. Bunun, yürüme sırasındaki gövde motor 
aktivitelerine yansımaları olur. Ayrıca postürün ve daha erken 
motor evrelerdeki hareketin kalitatif gövde motor aktivitesi 
gelişimine de yansımaları vardır. Örneğin oturma ve 
ayakta durmaya...  
- Telafi edici hareket paternlerinin ortaya çıkması, hedefe 
yönelik hareketin gelişimini engeller.
Tedavinin amaçları
- Alttaki eklemlerdeki postüral kontrol gelişiminin, çocuğun 
ayakta durma pozisyonunu yarı diz çökme postürü yoluyla 
desteksiz olarak kazanmasını sağlayacak şekilde olması.
- Operasyonel gövde motor aktivitesinin gelişiminin, çocuğun 
ayakta durma pozisyonunu yarı diz çökme postürü yoluyla 
desteksiz olarak kazanmasını sağlayacak şekilde olması.
Egzersiz terapisi
Uygun gövde ve bacak motor aktivitelerinin şartlı gelişimi; 
yüzüstü, sırtüstü, oturma, ayakta durma ve dönme, yerde ileri 
doğru hareket ve oturma postürü etrafındaki hareketlerde 
meydana gelmelidir.
- Burada önemli olan hareket çeşitlerinin ayakta durmada 
olduğu gibi çeşitlenmesi, ağırlığın tek bacak üstüne transfer 
edilmesi , diğer bacağın kaldırılması, gezinme ve gövde 
rotasyonu ile bağlantılı olarak uzanmasıdır. 
- İşlevsel stabilite ve dengenin diz çökme ve yarı diz çökme 
durumunda gelişmesi.
- Ayakta dururken ve yürürken etkin bacak kuvvetinin gelişmesi.
- Gövdeye ve kollara verilen desteğin değiştirilmesi; bu sayede 
bir oturağın veya terapistin bacağının üstündeki oturma 
pozisyonundan simetrik olarak ayağa kalkmanın sağlanması.
- Diz çökme ya da yarı diz çökme postüründen ayağa 
kalkmanın sağlanması sırasında gövdeye kollar tarafından 
verilen destek derecesi değişmektedir.

---