21 ❘ Uşaq Hüquqları və Biznes
Prinsipləri
©
U
N
IC
E
F
/N
Y
H
Q
2
01
1-
1
6
01
/L
E
M
O
Y
N
E
NÜMUNƏVİ
TƏCRÜBƏ:
Valideynlik
öhdəliklərini
müəyyən məsafədən
yerinə yetirən
miqrantlara dəstəyin
verilməsi
2009-cu ildə, Böyük Britaniyada yerləşən çoxmillətli şirkət miqrant işçi olan
valideynlər tərəfi ndən Çinin 10 əyalətində buraxılan uşaqlara yardım etmək
məqsədilə Çinin qadınlarla çalışan QHT-si ilə əməkdaşlıq etməyə başlamışdır.
Təqribən 600, 000 ailənin bu təşəbbüsdən faydalanması gözlənilir. Proqram
çərçivəsində, miqrant işçilər və onların uşaqları və ailələri arasında müntəzəm
ünsiyyətin qurulması üçün “sevgi kartları” kimi tanınan valideyn-uşaq telefon
danışıq kartları hazırlanmışdır. Bununla yanaşı, proqram valideynləri işləmək
üçün Çinin kənd yerlərindən şəhər yerlərinə gedən uşaqları və ailələri praktiki
təlimat rəhbəri ilə də təmin etmişdir. Statistikaya əsasən, Çində 58 milyon uşaq
ölkə daxilində tərk edilmişdir, bu isə Çinin kənd yerlərində yaşayan uşaqların
ümumi sayının 30 faizini təşkil edir. Onların arasından 40 milyondan çox uşaq 14
yaşına çatmamış uşaqlardır
d. Valideynlər və qayğı göstərən şəxslər kimi, həm kişi, həm də qadın işçiləri
dəstəkləyən layiqli iş şərtlərinin təmin edilməsi
Hüquqi tələblərlə uyğunluqla yanaşı, yaşayış üçün əmək haqqının ödənilməsi, iş
saatının uzunluğu və dəyişkənliyi, hamilə və ana südü ilə qidalandıran qadınlar üçün
müavinətlər, valideynlik məzuniyyətinə ehtiyacın olması kimi iş şərtlərinə, eləcə də
valideynlik öhdəliklərini müəyyən məsafədən yerinə yetirən miqrant və mövsümi
işçilərə dəstəyin verilməsinə, və işçilərin öhdəsində olan ailə üzvləri üçün keyfi yyətli
uşaq, səhiyyə və təhsil xidmətlərinə çıxışın asanlaşdırılmasına xüsusi diqqət
verilməlidir
Gənc çalışanlar, valideynlər və qayğı
göstərən digər şəxsləri layiqli işlə təmin
etməlidir
22 ❘ Uşaq Hüquqları və Biznes Prinsipləri
4
©
UNI
C
EF
/N
Y
H
Q
1
99
1
-
0
2
3
9
/
T
OU
T
O
UNJI
“Bizim
düşüncəmizə görə,
bir uşağa qarşı
törədilmiş zorakılıq
halı bir çox zorakılıq
hallarının sadəcə
bir örnəyidir.”
Qərbi və Mərkəzi Afrikada
yaşayan uşaqlar, 2005-ci
il (BMT-nin Uşaqlara qarşı
Zorakılıq halları ilə bağlı
Hesabatı)
Bu prinsipə əsasən hörmətlə yanaşmaq üzrə korporativ məsuliyyətə daxildir:
a. Biznes fəaliyyətləri zamanı təhlükəsizliyin təmin edilməsi, o cümlədən
uşaqların şirkətin müəssisələri və işçi həyəti tərəfi ndən onların hüquqlarına
qarşı yarana biləcək risklərdən qorunması ilə bağlı cavab tədbirləri
i. Əmin olun ki, şirkətə aid müəssisələrdən uşaqlardan sui-istifadə etmək, eləcə
də onları istismar etmək və onlara zərər yetirmək üçün istifadə edilmir.
ii. Əmin olun ki, şirkətə aid müəssisələrdə təhlükəli sayıla biləcək potensial ərazilər
həm iş, həm də qeyri-iş saatları ərzində uşaqların təhlükəsizliyi üçün təhlükə
yaratmır.
iii. İşçi heyətinə aydın şəkildə izah edin ki, şirkətin zorakılığa qarşı sıfır tolerantlıq
siyasəti, hətta həmin fəaliyyətlər şirkətə aid müəssisələrdən kənarda həyata
keçirildikdə belə, bütün biznes fəaliyyətlərinə şamil edilir.
iv. Mümkün zorakılıq, istismar və ya sui-istifadə halları ilə bağlı narahatlıq yarandıqda
uyğun tədbirlərə müraciət edin.
v. İşləmək üçün minimum yaş həddini keçmiş gənc çalışanların təhlükəli sayıla
biləcək işdən müdafi ə olunmasını təmin edin.
Bu prinsipə əsasən dəstək məqsədilə korporativ öhdəliyin olmasına daxildir:
b. Uşaqların müdafi əsi üzrə davranış qaydalarının hazırlanması və yerinə
yetirilməsi
Biznes əməliyyatları üçün uşaqların müdafi əsi üzrə davranış qaydalarını hazırlayın.
Həmin davranış qaydaları üzrə məlumatlılığın artırılmasını və təlimlərin keçirilməsini
təmin edin. Təklif şəklində bildirin ki, uşaqların müdafi əsi üzrə davranış qaydaları
şirkətin fəaliyyəti, məhsul və xidmətləri ilə işgüzar münasibət vasitəsilə əlaqəsi olan
digər tərəfl ər tərəfi ndən də hazırlanmalıdır.
BÜTÜN BİZNES
STRUKTURLARI
23 ❘ Uşaq Hüquqları və Biznes Prinsipləri
©
U
N
IC
E
F
/NYH
Q
2
0
0
7
-2
6
9
5
/P
IR
O
Z
Z
I
NÜMUNƏVİ
TƏCRÜBƏ:
Uşaqların cinsi
istismardan müdafi ə
edilməsi
Qlobal mehmanxana və turizm şirkəti cinsi istismar və uşaq alverinə qarşı
mübarizə və bununla bağlı məlumatlılığın artırılması məqsədilə hərtərəfl i
strategiya həyata keçirməyə başlamışdır. Bu şirkət The Code (Səyahət və
Turizm sahəsində Uşaqların Cinsi İstismardan Qorunması üzrə Davranış
Qaydaları) təşəbbüsünün üzvüdür. Daşıdığı öhdəliyin bir hissəsi olaraq, şirkət
bütün təchizatçılardan müqavilələrində kommersiya məqsədilə uşaqların cinsi
istismarı ilə bağlı halları ifşa etməyi təsdiqlədiklərini göstərən hüquqi öhdəlik
qoyan müddəa ilə razılaşmalarını tələb edir. Şirkət, həmçinin insan qaynaqları
üçün təlim proqramlarına uşaqların müdafi əsi üzrə xüsusi təlim proqramı da
daxil etmişdir. 2011-ci sonundan etibarən, şirkət, ABŞ-da uşaq alveri və cinsi
istismarın geniş yayıldığı xüsusi təyinat məntəqələrinə uçuş üçün buraxılan ele-
ktron səyahət marşrutları ilə bağlı məşvərətçi xarakter daşıyan xüsusi bildirişlər
verməyə başlamışdır. Bununla yanaşı, səyahətçilərə istənilən cinsi istismar və
ya şübhəli davranış halı haqqında məlumat verə bilmələri üçün xüsusi qaynar
xətt nömrəsi verilmişdir. Şirkət, həmçinin uşaq alverinin qarşısının alınması üçün
çalışan ictimai təşkilatlarla əməkdaşlıq etməklə bu problemin əsas səbəblərinin
aradan qaldırılmasına səy göstərir.
Bütün işgüzar fəaliyyətləri və
müəssisələrində uşaqların müdafi əsi və
təhlükəsizliyini təmin etməlidirlər