Dullo quronov galaktikada bir
Yüklə 1,03 Mb. Pdf görüntüsü
|
| SALMIR SAYYORASI
*** Sirius yerdan qaraganda samodagi eng yorqin yulduzlardan biri hisoblanadi. Yorqinlikda undan Quyosh, Oy, Venera, Mars va Yupiter kabi osmon jismlari oʻta oladi, xolos. Yer sharining deyarli barcha joylaridan koʻrinadigan bu yulduzning nomi ham koʻp. Masalan, bobolarimiz uni Sheʼro deb atashgan. Sheʼro yulduzi haqida muqaddas Qurʼoni karimda ham eslatiladi. Sirius Quyoshga eng yaqin yulduzlardan biri sanaladi. U bizdan 8,6 yorugʻlik yili masofasida joylashgan. Demak, yorugʻlik tezligida uchilsa, Siriusga 8-9 yilda yetib borish mumkin boʻladi. Kuzda Sirius yulduzini tong payti, qish va bahorda esa kechasi koʻrish mumkin. Ammo yozda uni osmondan topib olish ancha qiyin. Sababi, Quyosh nurlari bu yulduzni toʻsib qoʻyadi. Sirius Quyoshdan 22-marta katta. Ammo koinotda Quyoshdan ming marta katta yulduzlar ham borligini 158 hisobga olsak, aslida, Sirius ham “jajji” yulduz ekani maʼlum boʻladi. Olimlarning aniqlashicha, qadimda bu yulduz qizgʻish rangda koʻringan boʻlishi mumkin. Chunki baʼzi tarixiy olimlar Sheʼroning qizgʻish tusdagi yulduz ekanini yozib qoldirishgan. Ammo hozirda u och moviy rangda. Yillar oʻtishi bilan Sirius yanada yorqinroq charaqlay boshlaydi. Chunki u soniyasiga 7 km tezlik bilan Quyosh tizimiga, yaʼni bizga yaqinlashib kelmoqda. “Koʻkkezar” Salmir sayyorasiga yaqinlashib qolganida Margol bir narsani eslab qoldi. U Ahmadga yuzlanib soʻzlay boshladi: – Ahmad, sen galaktikadagi safarimiz davomida shunchalar koʻp oʻzga sayyoraliklarni, “dahshatli” maxluqlarni koʻrdingki, endi ulardan qoʻrqishingga ishonmay qoldim. – Toʻgʻri aytasiz, hecham qoʻrqmayman. Lekin buni nega aytyapsiz? – ajablanib soʻradi Ahmad. – Meni tushunmading, chogʻi. Qara, men hali ham yerliklar qiyofasidaman - ku! Bu gapdan soʻng Ahmad rosa qotib kuldi. Chunki u haligacha oʻzga sayyoralik eng yaqin doʻstining haqiqiy yuzini koʻrganicha yoʻq edi - da. – Margol, sizdan iltimos, niqobingizni yeching. Siz bilan boshqatdan tanishishimiz kerak! – yana kuldi Ahmad. Shundan soʻng Margol boshining orqa tomoniga ikki qoʻlini choʻzib, sekin-asta niqobini yecha boshladi. Avvaliga uning katta kal boshi, keng peshonasi, keyin piyolaning ogʻzidek keladigan tim qora koʻzlari, jajji burni va ogʻzi koʻrindi. Margol Ahmad tasavvur qilganiday semiz emas, balki baliq qiltanogʻiday ingichka edi. Unga bir muddat oʻychan qarab qolgan Ahmad kutilmaganda yana qah-qah otib kulib yubordi. 159 – Nega kulasan? – Yoʻq, siz xafa boʻlmang, shunchaki, shu holingiz bilan za h ira kapsulasini Mirzachoʻldan koʻtarib olib kelganingizga ishongim kelmay qoldi, – dedi Ahmad oʻzini kulgidan toʻxtata olmay. Bolaning bu begʻubor kulgisi Margolga ham koʻchib oʻtdi. Bir muddat ikkovlashib kulishdi. Ular shu tarzda qaytadan tanishib olishdi. Bu orada Moki kemani Salmir sathiga qoʻndirib ham boʻldi. Qahramonlarimizni kutib olish uchun butun Salmir xalqi koʻchalarga chiqib kelgan, “Koʻkkezar”ning sayyoraga qoʻnish jarayoni esa millionlab joyga oʻrnatilgan ulkan monitorlarda “jonli efir”da koʻrsatilayotgan edi. Sayyora aholisi uzoq yillik tashnalikdan, kislorod yetishmasligi va turli kasalliklardan sillasi qurigan, bemajol boʻlib qolgandi. Fazogirlar kema eshigini ochib tashqariga chiqishganida ularni Salmir prezidenti va oldinroq sayyoraga qaytib kelgan Gedar Vu qarshi oldi. Margol ham xalqini koʻp ilhaq qilmay, choʻntagidagi Moviy toshni olib yuqoriga koʻtardi. Shu lahzada butun sayyora qichqiriq – shod-u xurram ovozlardan larzaga keldi. Margol toshni prezidentga topshirdi. Prezident esa Margolni bagʻriga bosib xalq nomidan minnatdorlik izhor qildi. Soʻng olimlarga N 2 G ni zudlik bilan sayyora yadrosiga tashlashni buyurdi. Uzoq yillik ilmiy tekshirishlar jarayonida salmirlik olimlar sayyora yadrosigacha tunnel qazib borishgandi. Yadro deyarli soʻnib boʻlgani uchun bu tunnelda bemalol harakatlanish ham mumkin. Ular yadroga Moviy toshni tashlashganidan soʻng bu tunnyel maxsus beton bilan bir zumda koʻmib yuboril di. Chunki yadro jonlangach qaynoq lava shu tunnyeldan favvora kabi otilib chiqishi hech gap emas edi. 160 Bir soat oʻtar-oʻtmas sayyorada kuchli yer silkinishi yuz berdi. Bu sayyora yadrosining qayta jonlanganidan darak beruvchi omil edi. Goʻyo sayyora uzoq uyquga ketgan-u uni kimdir turtib uygʻotib yuborganday boʻldi. Tez orada uning tabiati ham jonlana boshlaydi, qurigan oʻrmonlar oʻrnida yangi nihollar unib chiqadi. Atrofni yashillik qoplab, atmosfera kislorod bilan toʻyinadi. Toza havodan toʻyib-toʻyib nafas olgan sa l mirliklarning tanasidan dard-u anduh ariydi. Ahmad Salmir sayyorasida yana bir kun boʻldi. U Margolning oilasi bilan tanishdi. Oʻzining hali yosh bola ekani yodiga tushib Margolning farzandlari bilan mazza qilib oʻynadi. Ularga qoʻshilib hatto Moki ham asli robot ekanini unutib qoʻydi. Ertasi kuni koʻrsatgan buyuk xizmatlari uchun prezident Ahmad, Margol va Dordonni sayyoraning eng oliy mukofoti – “Salmir iftixori” ordeni bilan taqdirladi. Ularning sharafiga juda katta tantana tashkil etildi. Shundan soʻng mehmonlar ketishga hozirlik koʻrishdi. “Koʻkkezar” sirti vaqt tuynugini hosil qiluvchi uskuna bilan jihozlandi. Margol, Ahmad va Moki “Koʻkkezar”ga, miksliklar esa oʻz kemalariga minishar ekan, ular shu joyda xayrlashishdi. Ahmad xaritaning uch boʻlagini Dordonga berarkan, “Barmogʻim haqida hech kimga gullab qoʻymang”, ‒ deb hazillashdi. Dordon esa qatʼiy ohangda: “Bu sir qolgan xarita boʻlaklari kabi hech kimga oshkor qilinmaydi”, ‒ deb javob berdi. “Koʻkkezar” samoga koʻtarildi. Endi Ahmadni galaktikamizning uzoq burchagida joylashgan afsonaviy Yer sayyorasi kutmoqda edi. |