BOYUNDURUQ
129
olmağa başlayırsa, o andan etibarən, avtomatik ola
raq
ona layiq ola bilmir. Əvəzində indi mən onu da bi li rəm ki,
ki şiyə necə lazımdırsa qulluq göstərən qadın da av to ma-
tik olaraq ona layiq birinə çevrilmir. Düzdür, Lorans bu ak-
sio mu bilmirdi, ya da özünü elə göstərirdi ki, guya, on dan
xəbərsizdir. Bununla belə, problem, ilk növbədə, bun
da
idi; yerdə qalan bütün şeylər yalnız və yalnız nəticə idi.
Nə ti cələr isə belə idi: birincisi, az qalmışdı ki, mən azad-
lı ğa çıxım; ikincisi, Lorans bunu etmək üçün mənə imkan
ver mə di; və üçüncüsü, indi bütün bunlara görə özümü
çox pis hiss edirdim.
Bu problemlər necə həll olunursa olunsun, mən əmin
idim, hətta inanırdım ki, Loransı diz üstə oturtmalı və ne-
cə la zım dırsa, kötəkləməliyəm; əgər belə eləsəydim, bu-
nun la da ailə həyatımız dərhal öz axarına düşəcəkdi.
Bəl kə də, belə deyildi. Bəlkə də, bu məsələdə də ax maq-
ca sı na və yaramaz kimi düşünürdüm. Kim bilir? Bir də
axı mən həyat haqqında nə bilirəm ki? Heç nə. Getdikcə
onun haqqında təsəvvürüm daha da azalırdı. Hətta qə-
tiy yən təsəvvürüm yoxdur da deyə bilərdim. Qətiyyən!
Bü tün həyat mənim üçün necəsə qeyri-müəyyən, dö zül-
məz və dəyərsiz idi… Hər şey məni bezdirmişdi, yalnız
bir şey istəyirdim: yatmaq… aspirin qəbul etmək və yat-
maq… Məndən isə bütün həyat tərzimi dəyişdirməyi tə-
ləb edirdilər; tutaq ki, ehtiyac olanda bunu etməyə qa dir
idim; amma buna görə əşyalarımı toplamaq lazım gə lə-
cək sə, o zaman… buna mənim gücüm yetməzdi...
– Bir de görüm, – Koriolan özünü ortaya atdı, – sənin
III Napoleon üslubunda bəzənmiş qonaq otağında içməyə
bir şey tapılmaz ki?
O, öz qəhvəsini içib qurtarandan sonra yeni nəyəsə
gi riş mək istəyirdi.
– Hansı qonaq otağında? – soruşdum.
– Sənin mebelin III Napoleonun stilindədir, əzizim.
Xə bə rin yox idi? Yeddi il ərzində, heç olmasa, gözucu da
ol sa evinin avadanlığına fikir verə bilərdin. Əlbəttə ki, bu-
nun la arvadın məşğul olur. De-ko-ra-si-ya… – o, he ca la ya-
raq dedi.
Söz sözdür, biz məşhur qonaq otağına getdik, mən
ba rı açdım, butulkanı çıxardım və iki qədəh götürdüm.
FRANSUAZA SAQAN
130
Ko rio lan altında cırıldamağa başlayan divanda yerini ra-
hat la dı və butulkaya baxaraq gülümsədi. Elə bu zaman
qa pı zəngini və dəhlizdən Odilin səsini eşitdik.
– Müsyö Şatel! – o, bizi xəbərdar etmək üçün hün dür-
dən danışırdı. – Müsyö Şatel! Necə də xoş sürpriz!
Budur, hər şeyi yoluna qoymaq üçün qayınatam da
təş rif buyurmuşdu. Mən ildırım sürəti ilə qədəhimi Ko rio-
la na ötürdüm və məktəbli uşaq kimi ayaqlarımı cüt ləş di rə-
rək onunla üzbəüz oturdum. Oğru – məktəbli. Bu, özü mü
evimdəki kimi hiss etmədiyimi sübut edən gözəl il lüs tra-
siya idi; mən, həqiqətən də, heç vaxt burada rahat ol ma-
mış dım.
– Qızım evdədir? – kələkbaz qayınatamın səsi gur-gur
gu rul dadı.
Birdən-birə onun bütün əmlakımı mənimsədiyi yadı ma
düşdü və bu, məni cəsarətləndirdi. Amma o, qə zəb lən miş
buğa kimi artıq otağa daxil olmuşdu, təhqiredici nə zər lər-
lə mənə ötəri baxdı və gözlərini divanda rahatca əy ləş miş
Koriolana dirəyərək, onu nəzərdən keçirməyə baş la dı.
– Müsyö?
– Senyor! – Koriolan iki metrdən hündür boyunu nü-
ma yiş etdirərək ayağa qalxdı; sanki, diqqətimi yalnız in di
cəlb etmiş dəbdəbəli matəm kostyumunu nümayiş et di-
rir di. Toyumda mən, həqiqətən də, ona qara bir kos tyum
ba ğış lamışdım – bugünkü təsadüfü nəzərə al ma saq, Ko-
riolan onu cəmi iki dəfə geyinmişdi: dəmir mə mu la tı dü-
ka nı nın sahibinin dəfn mərasimində, bir də Gözəl Sənətlər
Mək tə dində təşkil olunmuş hansısa mərasimdə. Məncə,
o, hör
mət dolu hərəkətlə təzim edən qayınatamda da
yax şı təəssürat oyatdı.
– Müsyö Şatel və senyor Latello! – mən «l»nı güc lən-
di rə rək və Latelo soyadında vurğunu «o»nun üzərinə sa la-
raq təqdim etdim; bu soyadda olanların hər biri ata dan ta
oğula qədər on dördüncü dairədə yükdaşıyan iş lə yir di. –
Müs yö Şatel, arvadımın atası, – mən Koriolan üçün də qiq-
ləş dirdim, – müsyö Latello isə «Qrammofon» fir
ma sının
Mad riddə səlahiyyətli nümayəndəsidir, mənim mah nı ma
müəl lif hüquqlarının güzəşti ilə məşğul olur.
– Müsyö, – qayınatam təzim etdi və gələcək ra zı laş ma
haqqında fikir ağlına gələn kimi baxışları od-alov saç dı.
BOYUNDURUQ
131
– Senyor! – Koriolan bir addım qabağa ataraq səs lən-
di, amma qayınatam geri çəkilmədi və mən dostumun
ko bud qabığının altında gizlənən cəsarətə heyran qaldım.
Mən qayınatamın Koriolana baxarkən kədərli sərxoş
ada mı, ev qulluqçularını sevən və az qala, qızının toyunu
bər bad edən birini xatırlayacağını düşünüb narahatlıq ke-
çi rir dim; amma o vaxt o, qaranlıqda pırtlaşıq saçlı, əzgin
si fət li tipi ötəri görmüşdü, indi Raspay bulvarındakı mən-
zil də, divanda əyləşmiş ispan centlmeni ilə onun arasında
heç bir ümumi cəhət yox idi.
– El padre de la senora Laurcns?
1
– Koriolan hər iki əi
ilə qayınatamın əllərindən tutdu.
– Hə, – zavallı qoca mızıldandı, – hə! Yo soy… İ am
… Mən el padre… mənim qızımın… You
2
… Siz onunla ta nış-
sınız?
– Si, si, la conozco! Ah, bueno! Aqui es el padre y
aqui es el marido! Bueno!
3
(Bu axmaq sevinə-sevinə bizi
qu caq layır, özünə elə sıxırdı ki, onun qoltuğunun altında
bu run-buruna gəlməmək üçün fədakarcasına müqavimət
gös tərməli olduq.) – Povres bougros! – Koriolan yenə
də çığırdı və tez-tez təkrar etməyə başladı. – Si, si, si! La
con-ozco!
4
– qayınatam bizi buraxdı, amma hər ikimizin
çiy ni nə elə şappıldatdı ki, yerimizdə səndələdik.
– Çox təəssüf edirəm, – qayınatam yüngülcə həvəs-
lən mişdi və qeyri-ixtiyari silkələnə-silkələnə danışırdı, –
təəs süf ki, ispan dilində danışa bilmirəm! No hablo!
5
Bir çox məlumatsız adamlar kimi o, eyni zamanda
həm özündənrazı, həm də şübhəli tərzdə Koriolana gü-
lüm sədi, sanki, ispan dilini bilməməsi ona həmsöhbətinin
gö zündə anlaşılmaz və sadəlövh bir gözəllik verirdi.
– No hablo, amma mən iki dəfə olmuşam, dos!
6
– o,
Ko rio lanın gözləri önündə barmağını iki dəfə silkələyərək
1
Senyora Laurenseninin atası (isp.)
2
«Mən… Mən…. atayam… Siz…» (isp., ing.)
3
«Hə, hə, mən onunla tanışam! Yaxşı! Burada ata, burada da ər!
Yax şı!» (isp.)
4
«Zavallılar! Hə, hə, hə! Onunla tanışam! Tanışam!» (isp.)
5
«Danışmıram!» (isp.)
6
İki! (isp.)
Dostları ilə paylaş: |