«Dünya ədəbiyyatının görkəmli nümayəndələrinin əsərlərinin Azərbaycan dilində nəşr edilməsi haqqında»
Yüklə 3,25 Mb. Pdf görüntüsü
|
FRANSUAZA SAQAN 132
dəqiqləşdirdi, – ona görə ki… hə, nə isə… və mən sizin məş hur sağlığınızı əzbər bilirəm: «Amor, salud, y pesatas, y ticmpo para gustarlas!» 1 – qayınatam uzada-uzada dedi. (Sən bir işə bax! Mızıldanmağa da başlayıb!) – Sağlıq? Bravo! Bravo! Sağlıq! – Koriolan heyranlıq için də bağırdı. – Sağlıq! – viski butulkasını qapdı, şap pıl- tı sala-sala özünə də, mənə də, qayınatama da süz dü, əl- bət tə ki, onun bu hərəkəti səmimi olduğu üçün təh qi re di- ci görünmədi. – Si, si! – o, qədəhlə bərabər əl-qol ata-ata dedi. –
2 – Exastemente! Exastemente! – qayınatam tərif do lu səslə cavab verdi və bu tərifin öz ana dilini bildiyi üçün Ko rio lanamı, yoxsa bu dildən bir parça öyrəndiyi üçün özü nə mi ünvanlandığını başa düşmək çətin idi. – Exas te-
is tə mə diyi üçün harasa boşluğa üz tutub dedi: – Hər hal- da, bü tün dillər bir-birinə bənzəyir, hamısının kö kün də la- tın di li durur, bu, o qədər sadədir ki... Yaddan çı xar maq la zım deyil ki, Avropada ya latın dilində, ya da kelt di lin- də danışıblar. Hə, əyləşin, senyor Latello, xahiş edi rəm! – o, alicənab ev sahibi ədası ilə Koriolana başı çox bə la lar çəkmiş divanı göstərdi (yaddan çıxartmayaq – III Na po- leon). – Siz bura iş üçün gəlmisiniz, senyor Latello? – qa- yı na tam həvəs dolu səslə soruşdu. – Latello, iki «l», Latello, dos «l», – Koriolan də qiq ləş- dir di, – Latellio! – Latelo! Latellio! – qayınatam əsəbi halda mızıldandı. – No, no! Latellio! Latellio! Lio, li No! – Koriolan ar- tıq kəlmə-kəlmə söylədi, həm də məncə, «l»nı da üç ləş- dir miş di; və mən onun üstünə bağırdım: bəsdir samitlərin he calanması üzərində oynadın, həm də bu komediyanı qur tar maq vaxtıdır, yoxsa hər şey çox pis nəticələnə bilər; Lo rans gələn kimi komediya, onsuz da, drama çevriləcək. 1 Məhəbbət, sağlamlıq-pul və bütün bunlardan zövq almaq üçün zaman! (isp.) 2 Dəqiq! Lot! (isp., ital.) BOYUNDURUQ 133
– Senor Latello, – mən sərt səslə dedim, – pol er vues tro telcphono, es aqui 1 , – və onun qolundan ya pı şa- raq qapıya tərəf dartışdırdım. Qayınatam qeyri-ixtiyari ayağa qalxdı, xu da ha fiz lə şər- kən bizim qapıdan necə tələm-tələsik çıxmağımıza ta ma şa etdi; məncə, o artıq nədənsə şübhələnməyə baş la mış dı. – Yo ritorno! Yo ritorno! 2 – Koriolan astanada dayanıb ona dedi, o artıq özünü ələ verməyə başlamışdı və pil lə- kə nə ayaq basan kimi dəli bir qəhqəhəyə tutuldu. O, gülüşdən boğula-boğula və məktəbli kimi məni yum ruqlaya-yumruqlaya pillələrlə aşağı enirdi. Biz vax tın- da aradan çıxmışdıq: yuxarı qalxan liftdən gənc bir qadına ya raş mayan, fahişə və meşşanlara məxsus ətirin iyini duy- dum – arvadım evə qayıdırdı. Alicənab ispanın, senyor Latellonun yoxa çıxmasından son ra ata ilə qız arasındakı söhbət, çox güman ki, ma raq- lı alı nacaqdı. Təəssüf ki, biz söhbətdən həzz ala bil mə yə- cək dik. Mən hələ də bu məzhəkəni xatırlayıb qəhqəhə çə kir dim, eyni zamanda da, fikirləşirdim ki, geri qayıdışım elə də parlaq olmayacaq. Deyəsən, ürəyimdən keçənlər si fə timə yazılmışdı, çünki Koriolan qaşqabağını salladı və köy nəyimi kobud şəkildə dartışdıra-dartışdıra, məni sil kə- lə mə yə başladı. – Xatırladıram ki, o, sənin pullarını çırpışdırıb və səni bü tün el-aləmin gözü qarşısında təlxək yerinə qoyub; sən isə mə ni, öz yeganə dostunu onun atasının yanında is pan za də ganı kimi qələmə verdin; and içirəm ki, bunda qor- xu lu heç bir şey yoxdur! And içirəm ki, sən hələ də on la- rın etdiyi əclaflığa layiqincə cavab verə bilməmisən… Birdən o, məni buraxıb iri addımlarla darvazaya tə rəf yönəldi. Mən çaşqın halda onun arxasınca ba xır dım. Əl- bəttə, onu başa düşürdüm. Amma necə izah edəy dim ki, onların əclaflığına müəyyən mənada ca vab ver miş-
dim; belə olmasaydı, həyatsevərlikdə Lo ran sı bu də rə- cə də arxada qoymazdım; bu sahədə o, heç vaxt mə nə çata bilməyəcəkdi; bu isə o demək idi ki, yerdə qa lan şey lər də də məndən aşağı pillədə da ya nır dı. Əs lin də, iş- 1 Senyor Latello, sizin telefonunuza, ora! (isp.) 2 Mən qayıdacağam! Mən qayıdacağam! (isp.) FRANSUAZA SAQAN 134
lər elə bir şəkildə getdi ki, bütün bu ma ni pul ya si ya ları et diyim həmin o axşam mənim içim də bü tün kə dər eh- ti ya tı tükəndi; qisas yanğısı da həm çi nin. Hə min acı na- caq lı gecə mən onun satqınlığı haq qın da çox fi kir ləş dim. İn di isə başqaları məni Loransı cə za lan dır ma ğa va dar edir dilər; başqaları… əlbəttə ki, elə özüm də… san ki, gün- lərin bir günü şöhrətpərəstlik his si nin, əda lət və mül - kiy yətçilik hissinin, ola bilsin, artıq qa nı ma və cis mi mə
girmiş mərdliyin dərdin, passiv və ümu miy yət lə, as so sia- tiv mətləbin üzərində qələbə ça la ca ğını qa baq ca dan gö- rür dük. Sonralar özümü gü nah lan dır ma yım de yə Lo ran sın ünvanına söyləyə bi lə cə yim mə zəm mət lə ri içimdə sax- la yır dım; qoy bu, in di nə qə dər gül məli gö
rü nür sə gö- rünsün. Məndən heç vaxt mən sub ol ma dı ğım, heç vaxt sevmədiyim bir ada mın hərəkətlərinə görə hə yə can ke- çir məyi və əzab çəkməyi tələb etmək olmazdı; xü su silə də nə zərə alsaq ki onun rəftarının səbəbi mənə qar şı düş- mən çi liyi yox, özünəməxsus şəkildə qıcıqlanmış eh ti ras- dır. Hər halda, bu, belə görünürdü… Amma belə alındı ki, qıcıqlanmış burjua ilə pula-ma la ta mahı olmayan dostlarım ilk dəfə olaraq bir-biri ilə söz lə- şib mişlər kimi rəftar edirdilər; yəni tezliklə özümdən çı xa- ca ğımı və bu əhvalata son qoyacağımı gözləyirdilər. Tə bii ki, günlərin bir günü mən də onlar kimi düşünməyə baş- la ya caqdım. İradəmin ziddinə olaraq bu döyüşçüsüz son dö yü şü, məhkəmə prosesini başlayacağam. Bu dö yüş-
də kim lə rəsə görə mən qurban rolunda, kimlərəsə gö rə müt tə him rolunda çıxış edəcəkdim; əslində isə, sa də cə, ruh suz bir şahid idim. Və qətiyyən hakim ol ma ya caq dım: hal buki hansı rolu oynamalı oluramsa olum, nəticədə, on- suz da, haqsız çıxacaqdım. O zaman bü tün bu sar sın tılar nə ilə başa çatacaqdı? Məncə, məni hey rət lən dir məyə ara ver mə yən Lorans tamamilə məntiqli olaraq və məntiqə uyğun hərəkət edərək ya mənim qarnıma bıçaq soxacaq, ya da gözəl bir şam yeməyinə dəvət edəcəkdi. Uzun sö- zün qısası, qoy hələ məni ələ salsınlar; amma çox uzun çək mə sin, çünki hiddətim, qəzəbim və nifrətim artıq son həd də çatmışdı. Şəfqət və mərhəmətim də eləcə… sanki, bü tün hisslərim əldən düşmüşdü. Tutarsızlığımın məni hə- lə də sevən adamlara necə dəhşətli, hətta ola bilsin ki, fa-
Yüklə 3,25 Mb. Dostları ilə paylaş:
|