48
c
b
a
adam
c
b
adam
adam
Y
Y
Y
g
a
Y
a
Y
g
U
I
1
1
2
(1.8)
(1.8) düsturunda faz vurğu ədədini nəzərə alsaq,
y
g
y
g
U
I
adam
adam
adam
3
3
(1.9)
Şəkil 8. Naqillərin yerə nəzərən izolyasiyasının aktiv
keçiriciliyini və tutumunu nəzərə almaqla üçfazlı şəbəkəyə adamın
toxunma sxemləri: a- izoləedici sxem; b-yerdəyişmənin ekvivalent
sxemi; v –tam hesabat müqavimətinin təyini sxemi.
Keçiriciklərin müqavimətlə (Z=1/Y
1
) və r
adam
= 1/g
adam
işarə
etsək
49
2
3
3
adam
adam
r
U
I
(1.10)
alarıq.
Burada
ekv
ekv
jX
r
r
(şəkil 8, v)
1000V-dan yuxarı gərginlikli (məsələn, 6, 10, 35 kV)
şəbəkələrdə faz izolyasiyasının aktiv müqaviməti yüksək
olduğundan, adamın bədənindən keçən cərəyan hesablandıqda,
izolyasiyanın aktiv keçiriciliyini nəzərdən atmaq olar (şəkil
9).
Şəkil 9. İzolə olunmuş neytrala malik, izolyasiyanın
müqavimətini nəzərə almadan, ancaq yerə nəzərən naqillərin
tutumu böyük olan halda adamın üçfazlı şəbəkəyə toxunma sxemi.
Fazların tutumları bərabər (C
a
=C
b
=C
c
) olduğunu,
həmçinin onların keçiricikləridə eyni (b
a
=b
b
=b
b
) olduğunu
nəzərə alsaq, digər tərəfdən
jb
Y
g
iz
,
0
və
jx
r
olduğundan
adamın birqütblü cərəyan keçirən hissələrə toxunması zamanı,
onun bədənindən axan cərəyan
jx
r
U
I
adam
adam
3
3
və ya
51
Şəkil 10. Transformatorun neytralının deşici- qoruyucu
vasitəsilə torpaqlanması
İkinci tərəf dolaqları ulduz birləşmiş üçfazalı
transformatordan qidalanan nominal gərginliyi 380V olan üç
naqilli şəbəkənin sxemi şəkil 11-də göstərilmişdir.
Şəkildən göründüyü kimi, adamın fazalardan birinə
toxunana qədər şəbəkənin izolyasiyası tam yararlı olub,
naqillərin uzunluqları nisbətən kiçik olduğundan, onların yerə
nəzərən yaratdıqları tutumları nəzərə alınmamışdır.
Şəkil 11. Adamın naqillərdən birinə toxunana qədər, izolə edilmiş
neytrala malik və fazaların izolyasiya müqavimətlərinin bərabər
olduğu hal üçün üçfazlı şəbəkənin prinsipial sxemi