Ebedi yol islam kohne indd
Yüklə 4,23 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- “... “Atacan! Nə üçün eşitməyən, görməyən və sənə heç bir fay da və zərər verə bilməyən bütlərə ibadət edirsən Ata can! Həqiqətən, sənə gəlməyən bir elm
- doğru bir yo la çıxardım! Atacan! Şeytana ibadət etmə, həqiqətən, Şey tan Rəhmana
- “...dedi: “Ya İbrahim! Sən mənim tapındığım tanrılar- dan üzmü çevirirsən Əgər
İP Ə KYOLU N ƏŞ R İYY AT I 118
Əbədi Yol Xəritəsi İSLAM N t və ya ilk xitab etdiyi qövmə mənsub edilərək adlandırılması İs la- mi anlayış ilə təzad təşkil edir. Belə bir adlandırma, ancaq bəşə ri din lər üçün mümkündür. İslam dinini ifadə etmək üçün qərblilər bir müd dət “Muhammedanizm” kəlməsini istifadə etməyə çalışsalar da müa sir düvrümüzdə bu isabətsiz addımlarından əksəriyyət eti ba- ri lə edib olub ümumilikdə “İslam” kəlməsini işlədirlər. Necə ki, Hz. Mu hamməd (s.ə.s) Quranın təlimi istiqamətində özünü bir din tə sis edi cisi olaraq görmədiyi üçün “bir bəşər-elçi” olduğunu açıq şəkil də bə yan etmişdir. 87 “İslam” bir nizamın və sistemin adı olması və bu dinin tə məl prin- sip ləri olan Allaha və Onun buyuruqlarına təslim olma, boyun əy mə, be ləcə qurtuluş və nicat tapma, ictimai asayiş və səadəti bərqə rar et mə mənalarını vurğulaması baxımından vazkeçilməz bir addır. Bu di nə “İslam” adını birbaşa Allah özü vermişdir. Bu ad Qurani-Kəri min bir çox yerində zikr edilir. 88 Allah-Təala, bəşəriyyətə İslamı göndərməsilə, digər din lə rin hökmününaradan qalxması təbiidir. Əhməd Həmdi Akseki bu xü- sus da belə deyir: “Sonra gələn şeylərin, özündən əvvəlkilərə nəzərən da ha tək mil- ləş miş və daha əhatəli olacağı şübhəsizdir. Belə ki, təkamül qanu nu da bunu tələb edir. Əksini iddia etmək, təkamül qanunlarını in kar et mək deməkdir. Məhz elə buna görə də, bütün dinlərin sonuncu- su və ən mükəmməli olan İslam, özündən əvvəl göndərilmiş şəriət - lə rin hökmlərini aradan qaldıraraq nəsx etmişdir. Günəş doğduq- dan son ra necə ki, ay və digər ulduzların işıqlarına ehtiyac qal mır- sa və Günəşin ziyasının qarşısında onların işıqları necə sö nük və görünməz olurlarsa, İslama nisbətən digər şəriətlər dəb elə dir. On lar xüsusi bir çıraq idilər. Günəş çıxana qədər olduqları yeri bir müd dət aydınladılar. Həqiqət günəşi olan İslam doğduqdan son ra, on lara ehtiyac qalmayacağı təbiidir. Günəşi qoyub, ulduzların iş ı ğı ilə yol tap mağa çalışmaq şübhəsiz ki, bir zəlalətdir. Belə edən lər məq səd- lə rinə çata bilməzlər”. (Ə. Həmdi Akseki, İslam Dini, səh., 19-20) 87 Bax. əl-İsra surəsi, 93, Müslim, Fəzail, 140 88 Bax. Ali İmran 19, 85; əl-Maidə 3; əl-Ənam 125; əz-Zümər 22; Saff 7; Hucurat 17; ət-Tövbə 74; Prof. Dr. Günay Tümer, “Din” mad, DİA, IX, 316, 319-320.
İP Ə KYOLU N ƏŞ R İYY AT I 119
N o
1. Tövhidi Əsas Götürür Əslində bütün dinlər tövhidi, yəni Allahın bir və tək olduğu nu, ya yı və bənzəri olmadığını öyrətmişdir. Həzrət İbrahim əley his-sa lam tövhidi təbliğ etməyə atası Azərdən başlamışdı. Ona müla yim bir üslub ilə belə dedi:
(Allaha) çox asi olmuşdur! Atacan! Qorxuram ki, (töv bə etməsən) Rəhmandan sənə bir əzab toxunsun və belə cə (Cə hənnəmdə) Şeytana yoldaş olasan!” (Məryəm, 42-45) Azər isə qəzəblənərək:
edib acı sözlər deyəcəyəm). Bir müddət məndən uzaq ol (göz lə- rim səni görməsin)!” (Məryəm, 46) Ancaq İbrahim əleyhis-salam Azərə yenə mülayim bir dil və üs- lub ilə qarşılıq verdi: “(İbrahim) belə cavab verdi: “Sənə salam olsun! (Allah özü sə nə rəhm etsin. Məndən sənə heç bir pislik gəlməz!) Mən Rəb- bim dən sənin bağışlanmağını diləyəcəyəm. O mənə qarşı çox meh ribandır (çox lütfkardır, duamı qəbul edər). (Məryəm, 47) 120 Əbədi Yol Xəritəsi İSLAM N t
Ə KYOLU N ƏŞ R İYY AT I Yəhudiliyin təkidlə vurğuladığı ən başlıca prinsip Tanrı nın bir- li yidir. Tövrata görə ilk insan ilə onun övladları və Nuh 891
, İbra him, İs haq, Yaqub və Yusuf (əleyhimus salam) hamısı bir olan Al la- ha dəvət etmişdirlər. Həzrət Musaya verilən on əmrdə və Töv ra- tın digər yerlərində üzərində ən çox durulan mövzu Allahın birli yi möv zusudur. 90 Həzrət Davuda verilən Zəbur/Məzmurlarda tək olan Tan rıya dua edilir. Həzrət İsa da şəriətdəki birinci əmrin Allahın birli yi ol duğunu vurğulamışdır. (Markos, 12:28-29) Yəhudilikdəki ifrat təşbehlər Tanrının bir insan kimi təs vir edil- mə sinə, Xristianlıqdakı ifrat sevgi, bəşər olan Həzrət İsanın da tan- rı laşdırılmasına, bir sözlə tövhiddən təslisə (üçlük inancına) meyl edil məsinə yol açmışdır. İslam isə bu nöqtədə tövhid anlayışın da za man keçdikcə əmələ gələn qarışıqlığı aradan qaldırmış, yəhu di və xristianları tövhiddə birləşməyə dəvət etmişdir. 91 İmam Maturidi tövhidin tarixi, əqli və kosmolojik dəlillərlə sa bit ol duğunu ifadə edir və belə deyir: “Tövhid əhlinin inandığı Allahdan başqa ciddi mənada tan rı lıq iddiası irəli sürən, tanrılığı isbat edəcək əməllər işləyən və ya mö- cüzələrlə dəstəklənmiş peyğəmbərlər göndərən birinin orta ya çıx dı- ğı nı tarix qeyd etməmişdir”. (Maturidi, Kitabut-Tövhid, səh., 17-23) Əqli və kosmoloji dəlillər də Yaradıcının tək olduğunu göstə rir. Qu rani-Kərimdə belə buyurulur: “(Ya Rəsulum!) De: “Əgər Allahla yanaşı, (müşrik lə rin) de dik lə ri kimi, tanrılar olsa idi, onlar ərş sahibinə (ya xın düş mək, ya xud onun- la vuruşmaq üçün) bir yol axtarardılar”. (əl-İsra, 42) 89
Təkvin, 1:26-28; 4:26 6:9. 90
Çıkış, 20:2-3; Təsniyə, 6:4-5. 91
Ali İmran, 64, Prof. Dr. Ö. F. Harman, “İslam” mad., DİA, XXIII, 4. Sonra dan mü səlman olan İrlandiyalı bir nəfər belə deyir: On əmr olduqca qatı qa nun- lar ortaya qoyurdu. Lakin, Xristianlıq Tanrıya ortaq qoşaraq elə başlanğıc da ilk əmri tapdalayırdı”. (A. Arı- Y. Karabulud, Nə üçün Müsəlman Oldum, səh., 59) Təslis inancını ilk dəfə ortaya atan Pavlos, yəhudilər tərəfindən ölüm ilə təh did edildikdə, şimala qaçır və təslis inancına əsaslanan Xristianlığı təb liğ edir. O dövrlərdə bir çox xristianlar tərəfindən rədd edilən təslis inan cı da ha sonralar Yunanların çoxtanrılı dinlərindən təsirlənən Bizans idarəçilə ri tə rə fin- dən xristianların rəsmi dini halına gətirildi. Fred Reed, Shattered İmages ad lı ki tabında xristianlıqdakı tövhid inancının necə pozulub təslisə çevrildiyi ni tə- fər rüatları ilə izah edir.
Yüklə 4,23 Mb. Dostları ilə paylaş:
|