Ebedi yol islam kohne indd



Yüklə 4,23 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə62/245
tarix22.07.2018
ölçüsü4,23 Mb.
#57768
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   245

168

Əbədi Yol Xəritəsi İSLAM

N

t

İP



Ə

KYOLU N

ƏŞ

R

İYY

AT

I

Bütün bu ayeyi-kərimə  və  hədisi-şəriflər  İslam dinin nə  də rə

 -

cə  tətbiq edilməsi asan olan hökmlər ehtiva etdiyini göstə rir. Ca-



han şümul və qiyamətə qədər baqi olmasında şübhəsiz ki, onun bu 

asan lıq anlayışının böyük bir rolu vardır.



Asanlıq Örnəkləri

İslamın asanlıq dini olduğuna dair bir neçə praktiki misal ve rək:

İnsan

• 

, gücü və imkanları nisbətində məsuliyyət daşıyır. On-



dan edə bilməyəcəyi  şeylər istənməməlidir. O əlində olma yan və 

gücü çatmayan şeylər səbəbilə hesaba çəkilməz.

İslamda

• 

 tədricilik əsasdır. İçki, faiz, zina kimi o gü nün cə miy-



yə tində çox yayğın olan günahlar, birdən-birə deyil, üç-dörd mər-

hələdə tədricən qadağan edilmişdir.

Allah

• 

-Təala insanlara xitab edərkən hikmət, kəlam və üsul 



elm lərinin incəlikləri haqqında təhsil almış insanları de yil, nor mal 

ağıl sahiblərini əsas qəbul etmişdir.

İslam

• 

 insanların  fitrətləri etibarilə arzuladıqları davranışla-



rı iba dət halına gətirmişdir. Beləcə  həm insanın təbiəti, həm də 

əq lin dəstəyi ilə bu kimi əməllər daha asan bir şəkildə edi lə bi lir. 

Məscidlərin  ətirlənməsi, təmizlənməsi, Cümə günü qüsl alın ması 

və ətir vurulması kimi sünnələr, Quranın gözəl avaz ilə oxunması, 

azanı gözəl səsli kimsələrin oxuması ki mi, müs təhəblər hamısı bu 

məqsədin həyata keçirilməsi üçün təş viq edilmişdir.

136

Namaz


• 

 qılmaq üçün su ilə dəstmaz alınması məcburi dir. An-

caq su tapılmazsa və ya çox soyuq olub xəstələn mə yə səbəb olma 

ehtimalı varsa, onda torpaq ilə təyəm müm et mə yə icazə verilir.

Səfərdə

• 

 olanlara, yorğunluq, zaman məhdudiyyəti ki mi hik-



mət lərə  əsasən dörd rükətlik fərz namazlarını  qısaldaraq iki rü kət 

qılma rüxsəti verilmişdir.

Namazda

• 

 ayaq üstə durma (qiyam) fərzdir. Ancaq ayaq üs tə 



duracaq gücü olmayanlar, vəziyyətlərinə görə oturaraq, uza na raq 

və ya işarət ilə namaz qılar bilərlər.

Möminlər

• 

 istər namazda, istərsə  də gündəlik həyatların da 



Qu randan onlar üçün asan olanından oxuyarlar, bu mövzu da onlar 

üçün bir məhdudiyyət yoxdur. 

(əl-Müzzəmmil, 20)

İbadət


• 

 etmək üçün xüsusi məkanlara ehtiyac yoxdur.

 (Buxari, 

Təyəmmüm, 1)

136 

Bu mövzuda bax. Şah Vəliyullah əd-Dəhləvi, Hüccətullahil-Bəliğa, I, 409-414




169

N

o



İP

Ə

KYOLU N

ƏŞ

R

İYY

AT

I

Həzrət


• 

 Peyğəmbər (s.ə.s) Ramazan ayının əvvəlini və so nu-

nu göstərən hilalın təsbit edilməsində böyük asanlıq tə min et mişdir. 

“Hava buludlu olduğu zaman, Şaban ayını otu 

za ta 

mamlayın!” 

buyurmuşdur 

(Buxari, Saum, 5, 11; Müslim, Siyam, 6-9)

Oruc


• 

 tutmaq xəstələrə və səfərdə olanlara çətin gələ bilər. 

Bu sə bəblə onlar Ramazanda oruc tutub-tutmama xüsu 

sun-


da sərbəstdirlər. tuta bilmədikləri təqdirdə yaxşılaşdıqdan və ya 

səyahətdən qayıtdıqdan sonra oruclarını qəza edərlər.

Həcc

• 

 yolunda xəstəlik, hərb və s., kimi bir səbəblə  təh lü-



kə varsa, həccə getmələri fərz olan müsəlmanlar, təhlü kə ara dan 

qalxana qədər bunu təxirə sala bilərlər.

Allah

• 

-Təala; yetimləri dəstəkləməkdə, and pozma ğın kəf fa-



rəsində, nikahda, boşamada, ailənin dolanışığını  tə min et mək  də, 

ibadətdə, qisasda, vəsiyyətdə, razılaşmalarda, borc alıb-verərkən 

qısacası hər cür qarşılıqlı münasibətlər  də asan  lığı təmin etmiş və 

möminlərdən də belə davranmala rı nı istəmişdir.

137

Bu cür misalları çoxaltmaq mümkündür. Allah-Təalanın bö yük 



lütfü qarşısında biz də  Həzrət Peyğəmbərlə eyni hissiyya tı pay la-

şaraq belə deyirik:



“Dində genişlik/rahatlıq verən Allaha həmd olsun!” 

(Əhməd, VI, 167)



11. Xoş Məramı Ön Plana Çıxarır

İslam insanların xoş məramlı və ümidvar olmalarını istəyir. Allah-Tə ala:



“Rəhmətim hər şeyi əhatə etmişdir”, buyurur. 

(əl-Əraf, 156)

Allah Rəsulu (s.ə.s) də belə buyurur:

“Allah-Təala varlıqları yaratdıqda,  Ərşin üstündəki kitabına; 

“Rəhmətim həqiqətən də  qəzəbimi keçmişdir”, deyə yazmışdır. 

(Buxari, Tövhid, 15)

Bu inanc müsəlmanların ümidvar olmaları üçün kifayətdir. Di-

gər tərəfdən  əfv, mərhəmət, səbir, riza/razılıq, hüsnü-zənn ki 

mi 

xis lətlər müsəlmanlara həyatda rahatlıq bəxş edir. Başa gə lən 



mü sibətlərin ya günahlara kəffarə olması  və ya mənəvi dərə cə-

ni yüksəltməsi də həyatın yükünü azaltma baxımından mühüm bir 

ye rə sahibdir. Əlindən gələn  şeyləri etdikədn sonra qədərə  təs lim 

ol ma və Allahdan gələn hər şeyə razılıq göstərən bir müsəlma nın 

137 

əl-Bəqərə, 178, 180, 220-241, 280; ən-Nisa, 6, 19, 25; ət-Talaq, 2, 6, 7.



İslamin Başlıca Xüsusiyyətləri


170

Əbədi Yol Xəritəsi İSLAM

N

t

İP



Ə

KYOLU N

ƏŞ

R

İYY

AT

I

kə dərlənməsi mümkün deyildir. O, daima xatircəmlik və rahat lıq 

için də məsud bir həyat yaşayar, Allah-Təalanın bu sözləri ilə təsəl  li 

ta par və Ona sığınar:



“Bəzən xoşlamadığınız bir şey sizin üçün xeyirli, bəzən də 

xoş ladığınız bir şey sizin üçün zərərli ola bilər.(Onu) Allah bi lir, 

siz bilməzsiniz”. 

(əl-Bəqərə, 216)

Bu anlayşla hərəkət edən müsəlmanlar başlarına gələn müsi bət 

və  bəlaları  səbir və riza sayəsində axirət sərmayəsinə çevirər lər. 

Na il olduqları nemət və gözəllikləri də həmd və şükür ilə daha da 

ar tırarlar. Rəsulullah (s.ə.s) belə buyurmuşdur:

“Möminin halı qibtə və heyranlığa dəyər. Çünki hər halı özü üçün 

bir xeyirə vəsilədir. Belə bir xüsusiyyət sadəcə mömində var dır: Se-

vi nəcək olsa şükür edər; bu onun üçün xeyirdir. Başına bir bəla gəl-

sə səbir edər; bu da onun üçün bir xeyirdir”. 

(Müslim, Zöhd, 64)

İmansızlar və günahkarlar üçün isə tövbə qapısı son ana qə dər 

açıqdır. İnsan ölüm əlamətlərini və ya qiyamət əlamətləri ni gö rə nə-

dək hər an iman və tövbə edə bilər. Ancaq ölüm və qiyamət insa nı 

ani dən yaxalayacağı üçün, vaxt itirmədən, tezliklə Allaha yönəl mək 

zə ruridir. Allah-Təala belə buyurur:



(Ya Peyğəmbər! Mənim adımdan bəndələrima) de: “Ey Mə-

nim  (günah törətməklə) özlərinə zülm etməkdə  həd di aş mış 

bəndələrim! Allahın rəhmindən ümidsiz olmayın. Al lah  (tövbə 

etdikdə) bütün günahları bağışlayar. Həqiqətən, O ba 



ğış-

layandır, rəhm edəndir!  (Tövbə edib)  Rəbbinizə dönün. Əzab 

si zə  gəlməmişdən  əvvəl Ona təslim olun. Sonra sizə heç bir 

kö mək olunmaz!” 

 (əz-Zümər, 53-54)

Allah Rəsulu (s.ə.s) Allah-Təala bu müjdə dolu bu sözlərini nəql edir:

“Allah-Təala belə buyurur:

“Ey Adəmoğlu! Sən mənə dua etdiyin və bağışlanma ğ ı nı 

istədiyin müddətcə işlədiyin günahlar nə qədər çox olar sa ol-

sun, onların böyüklüyünə baxmadan səni bağışlayaram.

Ey Adəmoğlu! Günahların göyləri dolduracaq qədər ol sa, 

sən məndən bağışlanmağını istəsən, mən sənin günahları nı 

ba ğışlayaram.

Ey Adəmoğlu! Sən yer üzünü dolduracaq qədər günah ilə 

hü  zuruma gəlsən, anaq mənə heç bir şeyi ortaq qoş ma mış, 



Yüklə 4,23 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   245




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə