Ebedi yol islam kohne indd

158

Əbədi Yol Xəritəsi İSLAM

N

t

İP

Ə

KYOLU N

ƏŞ

R

İYY

AT

I

lə bu müqavilədən istisna etdi. Müaviyə  xəlifə olduqda bu kil  sə ni 

Dəməşqdəki məscidə daxil etmək istədi. Ancaq etirazları  nəzə rə 

ala raq bu fikrindən daşındı. Abduməlik bin  Mərvan, eyni məq  səd-

lə müsəlman olmayan xalqa çox pul təklif etməsinə baxmaya raq, 

ye nə də onları razı sala bilmədi. Vəlid bin Abdulməlik də onla ra bu 

kilsənin müqabilində külli miqdarda pul və müxtəlif alternatiflər tək-

lif etməsinə baxmayaraq yenə  də onları razı sala bilmədik də, kil-

sə ni dağıdıb, məscidə birləşdirdi. Bu vəziyyət daha sonra xəli fə 

olan Ömər bin Əbdüləzizə  şikayət edildikdə o, vəziyyəti araş dır dı 

və müsəlman olmayan xalqın haqlı olduqlarını görüncə, ora nın sa-

hiblərinə qaytarılması haqqında qərar verdi. Ancaq bu dəfə də mü-

səl manlar məscidlərin kilsəyə çevrilməsinə razı olmadılar. Ömər 

bin  Əbduləziz qeyri-müslimlərlə ilə görüşmələr etdi, müsəlman lar 

tə rəfindən fəth edilən Qutadakı bütün kilsələri onlara bağışlaya raq 

on ları razı saldı və məsələni gözəl bir sonluq ilə yekunlaşdırdı.

126

Yəhudilər  İslam hakimiyyəti altında olduqları vaxt 

da, ta 

rix-

lərinin Hz. Davud və Hz. Süleymandan sonrakı  ən xoş bəxt dövr-

lə rini yaşamışdırlar. Bizans torpaqlarında bütpərəstlik dövrün 

də 

də, Xristianlıq dövründə də zülm altında idilər. Üstəlik də bü tün si-

naqoqlar kilsəyə çevrilir və xristian olmağa məcbur edilirdi lər. Mü-

səl man türklərin Anadoluya ayaq basdığı andan etibarən onlar da 

nə fəs almağa başladılar. Minlərcə yəhudi Anadolu Səlcuqlu Dövlə ti 

tor paqlarına sığındı. Osmanlı dövləti ilə birlikdə isə tarixlərinin  ən 

uzun müddətli səadətli dövrlərini yaşadılar. Ravvin İshaq Tzarfa ti Al-

ma niyadakı yəhudiləri bir məktubla Türkiyəyə köç etməyə dəvət edir 

və belə yazırdı:

“Qardaşlarım, mən də Almaniyada doğuldum, an 

caq öl 

kəm-

dən çıxarıldım və Allahın mübarək etdiyi Türk torpaqlarına gəl dim. 

Bu rada səadət və xoşbətlik tapdım. Burada Allahın bizə verdi yi ne-

mət lərin onda birini belə bilsəydiniz, necə olursa-olsun bir yol ta pıb 

bu raya gələrdiniz. Burada şikayət edəcəyimiz heç bir şey yox  dur. 

Bö yük sərvətlərimiz var; əllərimiz qızıl və gümüş ilə doludur. Nə ağır 

vergilər var, nə də ticarətimizə bir əngəl törədən var. Hər şey ucuz dur 

və hamımız səadət və hürriyyət içində yaşayırıq. Bura da yə hu diləri 

bir utanc nişanəsi olaraq sarı  şapka/papaq geyinməyə  də  məc bur 

etmirlər. Oyanın qardaşlarım, hər şeyinizi toplayıb bura ya gə  lin!”

127

126 

Doç. Dr. Bahauddin Varol və b., Cahiliyə Toplumundan Günümüzə Hz. Muhamməd, 

Səh., 286; Prof. Dr. Muhamməd Həmidullah, İslama Giriş, səh. 237.

127 

S. J. Shaw, The Jews of the Ottoman Empire and Turkish Republic, Macmilan, 

---

159

N

o

İP

Ə

KYOLU N

ƏŞ

R

İYY

AT

I

Napaleon Bonapart 1798-1799-cu illərdə Osmanlı dövlə  ti nə 

hücum etdikdə, Fələstin və Suriyada yaşayan erməniləri üs yan et-

məyə təhrik etdikdə, Fransanın İstanbuldakı səfiri, Sebas tyan, Na-

pa  leona:

“Ermənilər buradakı  həyatlarından o qədər məmnundurlar ki, 

üs  yan törətmək qeyri-mümkündür”, demişdir.

Volter də bu mövzuda belə deyir:

“Böyük Türk fərqli dinlərdən iyirmi milləti barış içində ida rə edir. 

Türklər xristianlara barışda və  zəfərdə necə soyuqqan lı dav ra nı-

lacağını öyrətdilər”.

İngilis tarixçi, Filip Marşal Braun belə yazmışdır:

“Türklər böyük zəfərlər qazanmalarına baxmayaraq ələ ke çir-

dik ləri bütün ölkələrin xalqlarına öz adət-ənənələrinə görə özləri ni 

ida rəetmə haqqını comərdcə verdilər”.

128

Göründüyü kimi, İslam tarixi, müsəlmanların digər din mən sub-

larına verdiyi inanc və fikir azadlığının misalları ilə doludur. Be lə bir 

inanc sisteminin zor ilə insanlara mənimsədildiyi iddiası boş və əsl-

siz bir böhtandan başqa bir şey deyil.

9. Allah ilə Bəndə arasına Heç Kim Girə Bilməz, Yəni Ra hib-

lik Sinfi Yoxdur

İslam alimləri, “Allaha gedən yollar, məxluqatın nəfəsləri nin sa yı 

qədərdir” demişdirlər. Yəni hər insan Allah ilə birbaşa əla qə qurmaq 

hürriyyətinə sahibdir. Hər insan ibadətləri ilə duaları ilə Al laha yalvara 

və ondan bağışlanma diləyə bilər. Könlü ilə Alla ha yö nəl diyi zaman 

Onu qarşısında və könlündə hiss edəcəyi qətidir.

Allah-Təala Qurani-Kərimdə  bəndələrini tez-tez dua və töv bə 

etməyə  təşviq edir. Mərhəmətinin çox geniş olduğunu və bu sə-

bəblə duaları qəbul edib günahları bağışlayacağını xəbər ve  rir. İsla-

ma görə duaları  qəbul etmək və günahları bağışlamaq, yal nız Al-

laha məxsusdur. Çünki yeganə qüdrət sahibi Odur. Yaradıl mış heç 

bir varlıq Allahın səlahiyyətlərini istifadə edə bilməz. Allaha aid sə-

lahiyyətləri, Ondan başqa hər hansı bir varlıqda görmək “şirk” sa-

yı lır. Şirk də İslama görə ən böyük yanlışlıq və ən böyük gü nah dır. 

Allah-Təala bütün günahları əfv edəcəyini, ancaq şirki əsla əfv et-

1991, səh. 32.

128 

Bax. http//www.atmg.org/ArmenianProblem.html.

İslamin Başlıca Xüsusiyyətləri

---