Ebedi yol islam kohne indd
Yüklə 4,23 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 8. Din və Vicdan Azadlığına Sahibdir
- “Əgər Rəbbin istəsəydi, yer üzündə olanların hamısı iman gə- tirərdi. İnsanları iman gətirməyə sənmi məcbur edə cək sən!
- “Əgər küfr etsəniz
- “Kim yaxşı bir iş görsə, xeyiri özünə, kim də bir pis lik etsə, zərəri özünə olar! Sonra siz öz Rəbbinizə doğ ru qay tarı la caq sı nız”.
151 N o İP Ə KYOLU N ƏŞ R İYY AT I Təqva bir insanın Allahın bütün əmr və qadağalarına tam şə kil- də riayət edib bu xüsusda həssas davranması, bütün mənliyi ilə Al- la ha yönələrək özünü Allahdan uzaqlaşdıran hər şeydən çəkinmə si de məkdir. İnsanın ən mühüm məsuliyyəti, onu yaradan Allaha qar şı olan məsuliyyətidir. Bu mənada, insanlar arasındakı üstünlük də bu is tiqamətdəki müvəffəqiyyət dərəcəsi ilə ölçülməlidir. Çünki təq va əbə di olan axirət həyatının ən mühüm qidasıdır. Mal, mövqe, soy, nə səb kimi insanların üstünlük vəsiləsi olaraq qəbul etdikləri şey lər isə qısa dünya həyatı üçündür. Bunlar ilə insanlara qarşı üstün lük id dia etmək doğru deyildir. Bununla yanaşı, irq, sosial vərasət və əsalət kimi xüsuslar da bir reallıqdır. İslam bunları tamamən yox sayıb gözardı etmir, an caq lü zumu qədər əhəmiyyət verməklə məqul bir nizam altına alır. Rəsulullahın yanında hər cür insan vardı; Zəncisi, bəyazı, Ərə- bi, Əcəmi, qəbilə başcısı, xidmətçi, hür, kölə, varlı, kasıb... Hamı sı da Həzrət Peyğəmbərin arxasında səf bağlayıb eyni cərgədə na- maz qılırdılar. Bir-birlərinə böyük məhəbbət və hörmət bəsləyirdi- lər. Səh vən təqvadan başqa bir üstünlük vəsiləsi axtardıqları zaman da, Al lah Rəsulu (s.ə.s) onlara xəbərdarlıq edirdi. Marur bin Sü veyd be lə rəvayət edir: Rəbəzədə Əbu Zərr ilə qarşılaşdım. Əynində qiymətli bir pal tar vardı. Eyni paltardan xidmətçisinin əynində də vardı. Ona bu nun sə- bə bini soruşduqda, Əbu Zərr (r.a.) belə cavab verdi: “Rəsulullah (s.ə.s) dövründə (köləlikdən gələn) bir nəfərə, onun xo şuna gəlməyəcək sözlər demiş və onu anasına görə qınamış dım. Bu nu xəbər alan Allah Rəsulu (s.ə.s) mənə belə buyurdu: “Ey Əbu Zərr! Onu anasına görə niyə ayıblayırsan? Əgər elə isə sən, sən şəxsində hələ də cahiliyyə xarakteri olan birisən miş. On lar sizin xidmətçiləriniz, eyni zamanda da qardaşlarınızdır.Al- lah onları sizin himayənizə vermişdir. Kimi himayəsində bir qar da- şı varsa, öz yediyindən ona yedirsin, geyindiyindən də geyindir sin. On lara öhdəsindən gələ bilməyəcəkləri yüklər yükləməyin. Əgər yük ləyəcək olsanız onda özünüz də onlara yardım edin!” (Buxari, İman 22, Itk 15, Müslim Eyman, 40) 8. Din və Vicdan Azadlığına Sahibdir İslam alimləri “din”i tərif edərkən, dinin qəbul edilməsi xü su- sun da insanın iradə və seçiminə böyük əhəmiyyət verir. On la-
İslamin Başlıca Xüsusiyyətləri 152 Əbədi Yol Xəritəsi İSLAM N t
Ə KYOLU N ƏŞ R İYY AT I ra görə din; ağıl sahiblərinin gözəl bir şəkildə, öz hür iradələ ri ilə birbaşa xeyirlərə sövq edən “vazı-ilahi”, yəni Allah tərəfin dən qo yu- lan qanunlar toplusudur. Dinin şərti ağıl və istəkdir. Buna gö rə də, cansızlar, bitkilər, heyvanlar, ağılsızlar, uşaqlar, ağlını itir miş də rə cə- si nə çatmış qocalar din baxımından məsul sayılmırlar. Bu nöqteyi nəzərdən dini mənimsəyib həyatları üçün fər di vicdanlara təzyiq edilə bilməz. Əsasən dinin əsas ünsürü nü inanc təşkil etdiyinə və inanc da nüfuz edilib hökm tətbiq edil mə si qeyri- mümkün olduğu və bir qəlb işi olduğuna görə hər han sı bir inancı zorla insanın qəlbinə yerləşdirmək mümkün deyil dir. Elə isə xoş niyyətə, iradənin seçiminə əsaslanmayan və könül dən mə nimsənilməmiş bir dindarlıq, din baxımından inkar ilə bəra bər tu tu lan “nifaq” mənasına gəlir və insana mənəvi həyat baxımından heç bir şey qazandırmaz. 116
rədd edilmişdir. Allah-Təala şüurlu və hür olaraq yaratdığı insana doğrunu və səh vi göstərmiş, ancaq heç bir zaman iradə hürriyyətinə müdaxi lə et məmişdir. Hər kəs hür iradəsi ilə seçim etməli və bu seçimi nin nə- ti cəsinə də özü dözməlidir. Ayeyi-kərimələrdə belə buyurulur:
sənin işin deyildir. Sənin vəzifən ancaq islamı təb liğ et mək dir)”. (Yunus, 99)
“...Kim istəyir inansın, kim də istəyir inanmasın (ka fir ol sun)”. (Kəhf, 29) “Əgər küfr etsəniz (Allahın nemətlərini dansanız, bu nun zə- rəri Allaha yox, ancaq sizin özünüzə olar). Çünki Allah si zə (sizin ibadətinizə) əsla möhtac deyildir. Amma bəndələri nin küfr etməsi
(Zümər, 7) “Kim yaxşı bir iş görsə, xeyiri özünə, kim də bir pis lik etsə, zərəri özünə olar! Sonra siz öz Rəbbinizə doğ ru qay tarı la caq sı nız”. (Casiyə, 15) Əbu Rafi (r.a) rəvayət edir: Qureyşlilər məni Həzrət Rəsulul- lah (s.ə.s)-ə elçi olaraq göndərmişdilər. Rəsulullah (s.ə.s)-i görün cə kön lümə İslam qəbul etmək arzusu düşdü: 116
ən-Nisa, 140; əl-Maidə, 41. 153 N o İP Ə KYOLU N ƏŞ R İYY AT I “Ey Allah Rəsulu, vallahi mən qureyşlilərin yanına əs la qa yıt ma- yacağam” dedim. Rəsulullah: “Mən əhdimi pozmaram və mənə göndərilən elçilə ri sax la ma- ram. İndi sən qureyşlilərin yanına qayıt! Əgər indi qəlbinə gələn şe yi (İs lama girmə arzusunu orada da) hiss etməyə davam etsən bura ya ge ri qayıt”, buyurdu. Bu cavabı alıb Məkkəyə getdim, elçilik vəzi fə mi qurtardıqdan sonra da Həzrət Peyğəmbərin yanına gəldim və mü- səl man oldum”. (Əbu Davud, Cihad, 151/2758) Məkkənin irəli gələn müşriklərindən Safvan, Fəth gü nü qaç mış- dı. Rəsulullah (s.ə.s) onun dalınca əmisi oğlu Vəhb bin Umey ri gön- dər di. Aman əlaməti olaraq da öz ridasını verdi. Rəsulullah (s.ə.s) onu İslama dəvət edir və yanına gəlməsini istəyirdi. İstəyərsə İsla mı dər hal qəbul edə biləcəyini, istəməzsə də düşünmək üçün ona iki ay möh lət verə biləcəyini bildirirdi. Bunu öyrənən Safvan onun ridası nı da götürərək Həzrət Peyğəmbərin yanına gəldi və insanlar arasın da yük sək səslə nida edərək: “Ey Muhamməd! Bu da Vəhb bin Umeyr! O sənin ridan ilə bir lik- də mənim dalımca gəldi və sənin məni dəvət etdiyini, istə səm İs la mı qəbul edə biləcəyimi, istəməsəm də iki ay möhlət verəcəyi ni söy- lədi” dedi. Rəsulullah (s.ə.s): “En dəvədən ey Əbu Vəhb!” buyurdu. Ancaq o: “Xeyr! Vallahi bu məsələni mənim üçün aydınlaşdırma san də və- dən enməyəcəyəm” dedi. Bunun qarşılığında Rəsulullah (s.ə.s): “Sənə daha artıq, dörd ay möhlət verirəm” buyurdu. Saf van da kafir olduğu halda Rəsulullah (s.ə.s) ilə birlikdə səfərə çıx dı. Huneyn qəzvəsində və Taif mühasirəsində iştirak etdi. Bir ay son ra da müsəlman oldu. (Muvatta, Nikah, 44-45) İslam, prinsiplərini insanlara zor gücünə qəbul etdir mək is-
təməmişdir. Bu səbəblə məcbur etməyin hər formasın dan qa çın- mış dır. O dərəcədə ki, fikr baxımdan məcbur etməkdən belə uzaq dur muşdur. Məsələn, möcüzə göstərmək İslamı təbliğ edər kən əsas vasitələrdən biri olmamş və hətta Hz. Peyğəmbərdən mö cü- zə istəmək belə xoş qarşılanmamışdır. Əvvəlki peyğəmbərlərə əsa, be şikdə danışmaq, ölüləri diriltmək, korlara və dərdlilərə şəfa və dər man olmaq kimi möcüzələr verilmişdi. İslam dini bəşər ürfa nı- nın təkamül etdiyi bir dövrə düşdüyü üçün, onda Quran möcü zə si ilə, əqlə və idraka xitab etmişdir. İnsanlara məntiqi qanunlar və qa- İslamin Başlıca Xüsusiyyətləri Yüklə 4,23 Mb. Dostları ilə paylaş:
|