Yaradıcı araşdırma:
Qədim Misir hökmdarlarının
.
geyimi və
hakimiyyət nişanları
Fironun
Üçbucaq formanı
xatırladan önlüyün
baş geyimi
olardı.
başındakı tac ilahi qüvvələrin nişanı idi və müqəddəs simvollarla
bəzənərdi. Dairəvi formalı yaxalıq qiymətli metal və daş-qaşla bəzənərdi. Üst
geyiminin əsas hissəsi belbağı ilə belə bərkidilən önlük idi.
üstündən bəzəkli kəmər taxılardı. Firon və əyanları
palma, papirus, və dəridən səndəl geyərdilər.
Firon arvadının rəngli emaldan hazırlanmış qrif və ya lotos təsvirli
45
44
14. QƏDİM MİSİR — GEYİM VƏ DEKOR
DEKOR — İNSAN, CƏMİYYƏT, ZAMAN
Aralıq dənizi
Qırmızı dəniz
Nil çayı
Xəritədə Nil çayı
lotos çiçəyinə bənzəyir.
Bizi bir neçə minilliklər ayıran, qeyri-adi, sirli və möcüzələrlə
dolu ilk mədəniyyət ocağı sayılan Qədim Misirə səyahət edək.
Mavi lotosa bənzəyən Nil çayı Afrikanın cansız səhrasını yarıb
keçir. Nil vadisinin qızmar günəşi və rütubətli isti iqlimi misir-
lilərin geyiminə də öz təsirini göstərib: ağappaq, yüngül geyim
gündən qaralmış bədəndə daha da ağ görünür.
QƏDİM CƏMİYYƏTDƏ DEKORATİV SƏNƏTİN ROLU
Ekskursiya:
Qədim Misir.
Misir hökmdarı fironun geyimi onu ətraf mühitdən fərqləndirər,
cəmiyyətdə yüksək mövqe tutduğunu bildirərdi.
Firon və onun əyanları başlarına arxadan hörük formasında
yığılmış və çiyinlərə sallanmış zolaqlı yaylıq — klaft bağlayardılar.
Zolaqlar göy və qızılı rəngdə olardı.
Qədim misirlilərin kostyumu və baş örtüyü
Kostyumun cəmiyyətdəki mövqe və rolu
.
yi
.
BİLƏCƏKSƏN:
Lotos
— şanagüllə çiçəyi.
Qədim Misirdə gözəllik və əbə-
di həyat simvolu sayılardı.
MİSİR
Klaft — zolaqlı baş yaylığı.
Urey — qoruyucu ilan.
Qrif — kərkəs başlı, fantastik quş.
Qədim Misir hökmdarı III Ramzes
Lotosun real (1)
və dekorativ (2)
təsviri
2
1
Klaft
Kəmər
Önlük
Səndəl
Urey
(kobra)
Qrif
Asma
saqqal
Yaxalıq
Bilərzik
Hörük
Pşent
(ikiqat tac)
Xepreş
(göy tac)
Digər tac növləri
Çalağan
(şahin)
Çap üçün deyil
47
46
Yaradıcı fəaliyyət.
Qədim Misir hökmdarının geyim xüsu-
siyyətlərini öz rəsmində göstərməyə çalış. Geyimin xüsusi
işarə və simvollarını, hansı mövqe tutduğunu göstərməyi
unutma.
Flomaster
Pastel tabaşir
Fironun geyimində hakimiyyət rəmzini bildirən
element nə idi?
Qədim Misir geyimi və xalq geyimlərimizin fərqini izah et.
əsas
III Tutmosun
arvadının baş geyimi
Misir hökmdarının
arvadı Nefertiti
Kalaziris geyinmiş
kübar qadın heykəli
Kəndli geyimi sadə forma, kətan parça və qaba dəri, gildən hazırlanmış adi
bəzəklər idi.
Özündə yalnız geyimi deyil, parik və saç düzümünü, baş ortü-
yünü, səndəli, müxtəlif əlavələr — kəmər, yaxalıq, zinət əşyalarını
cəmləşdirən kostyum insanların cəmiyyətdə tutduğu mövqeni və
rolunu müəyyən edərdi.
DEKOR — İNSAN, CƏMİYYƏT, ZAMAN
Adi misirlilərin geyimləri
Çoxsaylı hörüklərdən
ibarət parik
Dəvəquşu lələyilə bəzədilmiş “tac”,
günəş formalı lövhəcik
və ilan bərkidilmiş
sarğı
Kraliça dar, zolaqlı üst geyimi — kalaziris çiyindən qayışla asılardı. Onun
paltarı keyfiyyətli materialına, işləmə və dekora görə fərqlənərdi. Paltarın üzə-
rindən zəngin ornamentli yaxalıq — Günəşi xatırladan sinəbənd taxardılar.
Bilərzik—
biləyə, dirsəkdən
yuxarıya və
topuğa taxılardı
·
Hakimiyyət nişanları — əyilmiş əsa və üçquy-
ruq qamçı (şallaq), eləcə də,
asma saqqal
hökmdarın ləyaqət və qüdrətinin nişanəsi idi.
Firon Tutanxamonun dəfn maskası dekora-
tiv-tətbiqi incəsənətin şah əsəri sayılır.
İyirmiyaşlı hökmdarın siması — zolaqlı baş
örtüyü və hakimiyyət nişanı ilə bəzənib.
Maskanın qızılı şəfəqi hökmdarı Günəşə bən-
zədir.
Firon Tutanxamonun
dəfn maskası
Lotos başlıqlı
hökmdar əsası
Nə üçün hakimiyyət nişan-
ları göy və qızılı rəngdə
olardı?
Kalaziris və onun
çiyindən asılan
qayışları
Əsa
Qamçı
Qədim Misirdə dekorativ-tətbiqi sənət öncə fironların şan-
şöhrətini vəsf edərdi. Eyni zamanda dekor — fironların güc, əzəmət,
ölməzlik, misirlilərin əbədi həyat haqqında təsəvvürlərinin təcəssü-
mü idi.
Sinəbənd
Anx
Çap üçün deyil