http://www.101mif.ru/aforizmi.htm
49
48
Qədim Misirin mahir ustaları — dulusçu, bənna, nəqqaş, metal-
əridən, toxucu və zərgərlərin yaratdıqları sənət nümunələri qeyri-
adi dekorativliyi, bədii dəyəri ilə seçilərdi.
Saray zərgərlərinin əl işləri qızıl, qiymətli daş-qaş əsl cah-calal
nümunəsi sayılardı.
Qoruyucu sağ göz — Günəşi, sol isə — Ayı ifadə edərdi.
·
·
Qədim misirlilərin dekor elementləri — qoruyucu simvol və işarələr.
Qədim Misir — nəbati ornamentin vətəni.
BİLƏCƏKSƏN:
Skarabey
(müqəddəs böcək,
sübh günəşi tanrısının
simvolu)
DEKOR — İNSAN, CƏMİYYƏT, ZAMAN
1 .
5 QƏDİM MİSİRİN DEKORATİV-TƏTBİQİ SƏNƏTİ —
FORMA, DEKOR VƏ RƏNG
Yaradıcı fəaliyyət.
Qədim Misirin dekorativ sənə-
tinə aid nümunə fikirləş və çək. Bu, günəşi sim-
volizə edən boyunbağı, sinə bəzəyi
bilərzik
ola bilər.
və ya
Əşyaların formasını fikirləş, xarakterik işarə-simvollardan istifadə
edərək, üzərini bəzə. Bu ölkənin dekorativ sənətinə xas olan rəng-
ləri göstərməyə çalış. Dekorativ simvollardan istifadə edərək nəbati
ornament və ya haşıyə də yarada bilərsən.
Quaş
Flomasterlər
Rəngli karandaşlar
Qədim Misirin dekorativ-tətbiqi sənəti səni nə ilə təəccübləndirdi?
də hansı nəbati motiv ən əsas sayılardı?
Qədim Azərbaycan və Qədim Misirin dekorativ-tətbiqi sənət sahə-
lərində oxşar və fərqli cəhətlər hansılardır?
Qədim Misir
Qüdrət
nişanı
Qoruyucu göz
(
ölümdən sonrakı
dirçəliş və fəlakətdən
müdafiə edən simvol)
Müqəddəs ilan
(hakimiyyət
simvolu)
Qədim Misiri nəbati ornamentin vətəni adlandırmaq olar. Çünki
bu ölkədə bitkiyə sitayiş edər və onu ilahi qüvvə hesab edərdilər.
Lotos və qamış Qədim Misirin dövlət rəmzləri idi.
Lotos
(gözəllik
və əbədi həyat
simvolu)
Əbədiyyət qayığı
(gecə və gündüz simvolu)
Anx
(əbədi
həyat
nişanı)
Tutanxamonun sinə bəzəyi
Simvol və işarələr
Bu, maraqlıdır
Yaradıcı araşdırma:
nəbati ornament motivləri və simvolik rənglər.
Misirdə ən əhəmiyyətli simvol — ornamentlərin əsas motivi — lotos bitkisi
idi. Dekorativ-tətbiqi sənətə xas olan daha bir ornament motivi, iri yelpiyə-
bənzər yarpaqları olan palmetta (xurma ağacı yarpaqlarına oxşar bəzək) və
papirus tropik bitkisi idi.
Palmetta bitkisinin
yarpaqları ilə
bəzədilmiş sütun
Papirus çiçəyinin
formasını xatırladan
sütun başlıqları və
gövdəsi
·
Qədim Misirdə rəng də
simvolik məna daşıyardı:
·
·
·
qızılı-sarı — Günəş
gümüşü-ağ — Ay
yaşıl — həyatı,
təbiətin canlanmasını
və məhsuldarlığını
mavi — tanrını,
səma və suyu
Qədim Misirin nəbati ornamentləri və elementin sxemi
Yaradıcı araşdırma:
dekorativ simvollar sistemi
Firon Tutanxamonun sinə bəzəyi, bu simvolları özündə cəmləşdirib. Bəzək
əşyasının quruluşu Misir hökmdarının ölməzliyini və qüdrətini simvolizə edir.
Çap üçün deyil
51
50
İnsanı əhatə edən əşyalar arasında onun
ge-
yimdir. Geyimin forma
dekorunu, gözəlliyi haqqında təsəvvür-
lərin
Qədim Çində sarı rəng — qızıl, zinət rəngi, əjdaha isə
imperator
simvolu sayılardı. Böyük
yar-
dım edən yüksək məmurların geyimlərinin də öz fərqləndirici işa-
rələri vardı.
ən çox bağlı olduğu
və
rolunu araşdırmaq üçün Qədim Çinə səyahət edək.
dövlətin idarəçiliyində imperatora
Geyimın rəngı rütbəyə görə seçilərdi: imperator — sarı, döyüş-
çülər — ağ və qırmızı, gənc döyüşçülər — mavi, əyanlar isə qəhvəyi
rəngli libaslar geyinərdilər.
Çin kəndliləri gündəlik iş üçün rahat, qaba parçadan tikilmiş sa-
də paltarlar geyinərdilər.
DEKOR — İNSAN, CƏMİYYƏT, ZAMAN
16. QƏDİM ÇİN GEYİM ƏNƏNƏLƏRİ — SİMVOL VƏ RƏNG
Yaradıcı araşdırma:
geyimdə quş və heyvan təsvirləri, rəngin mənası.
Uzunömürlülük simvolu sayılan ağ durna böyük rütbəli məmurun xələtinin
sinəsində — birinci, yüksək rütbəyə işarə idi. Hərbi məmurun libasını bəzəyən
pələng, aslan, bəbir təsvirləri rütbəyə uyğun tikilərdi.
Məmur papağının yuxarı hissəsi büllur, şüşə, bürüncdən hazırlanan kiçik
kürəciklərlə bəzədilərdi. Material, ölçü və rəng fərqi də rütbədən asılı olardı.
Yüksəkrütbəli məmurun baş geyimindəki kürəcik yaqutdan olardı.
Məmur geyimləri və papaqları. Çin
İmperator ailəsinin üzvləri, yüksək
məmur, alim, kübar xanımlar uzun
qolları yerə dəyən ipək xalatlar ge-
yinərdilər. Xəfif ipək yüksək təbə-
qələrdə üstünlük sayılardı.
Hətta ipək alveri edən tacirlərə də bu parçadan libas
geymək qadağan idi.
Ustalıqla bəzədilmiş bu ipək geyimin naxışlarının öz mə-
nası vardı: məsələn, kəpənək — xoşbəxtlik və sevinc, gül-
çiçək — əsil-nəcabət, zənginlik və baharın gəlişini bildi-
rərdi. Saray xanımları mürəkkəb formalı saç düzümlərinə
qızıl və gümüşdən sancaqlar taxardılar. Geyimi dik-
dabanlı ipək başmaqlar tamamlayırdı. Zadəgan kostyu-
munun əsas hissəsi olan kəmər — rəngı, materialı və
bəzəyi ilə də fərqlənərdi.
İmperator
geyimindəki
sarı rəngi
Çin dekorativ
sənətinin daha
hansı sahələrində
görmək olar?
Qədim Çin geyimi çəkməyə çalış.
Onun kimə aid olduğunu müəyyənləşdirən naxış, rəng və
simvolları istifadə edərək rənglə.
Yaradıcı fəaliyyət.
İmperator və hərbçilərin geyimləri
Yaradıcı araşdırma:
qadın kostyumu —
simvol və rəng.
Kişi və qadın geyim bəzəklərində hansı simvol və rəngə üstünlük verilirdi?
Qədim Misir və Çin geyimləri arasında fərqli və oxşar xüsusiyyətlər nədir?
Geyimin “insan haqqında necə danışdığını” indi təsəvvür edə bil-
dinmi?
Quaş
Flomaster
Pastel tabaşir
Çin kəndliləri
Kvadrat formalı
tikmə.
Çap üçün deyil