Əli̇salam Bağirov SƏNSİz yaşaya biLMƏRƏM
Yüklə 2,64 Kb. Pdf görüntüsü
|
37 həyatdan öz mükafatını alacaqdır. Öz əməlləri ilə həqiqəti boğmağa çalışanları da həyat bağışlamır. Bütün bunları əsas tutaraq deyə bilərəm ki, sənin düşündüyün kimi, hər hansı bir təsadüflə, zor güclə və ya hiyləylə əldə edilən sərvət in sanı xoşbəxtliyə çatdıra bilməz, ona səadət bəxş edə bilməz. Pul, qızıl, gümüş əzəldən nəinki insanlara səadət gətirməmiş, hətta onların səadətini pozmuşdur. Atanı oğula, qardaşı qar daşa düşmən kəsə bilən bir vasitədən, sən düşün, hansı bir xoşbəxtlik gətirə biləcək vasitə kimi istifadə edərsən və on dan səadət umarsan. Olsaolsa həddindən artıq sərvətin səni cəmiyyətimizin ən yüksək dairəli şəxslərindən biri edər. İn sanı sərvət yalnız yüksək mənsəb və mərtəbəyə çatdıra bilər. Daha onu xoşbəxt edə bilməz. Qrant yenə də otaqda vargəl edirdi. O öz fikirlərini və hisslərini qızğınlıqla müdafiə etməyə çalışırdı. Otağın havası bir qədər soyumuşdu. Odur ki, Senti du rub pəncərəni örtdü. Artıq payız özünü göstərməyə başla mışdı. Bunu günəşin yeri bir qədər az qızdırmağa başlama sından, günün qısalmasından və nəhayət, bütün yazıyayı gecələr səhərə qədər Sentigilin bağçasında oxuyan bülbülün səsinin kəsilməsindən hiss etmək olardı. İndi səhərlər yuxu dan oyanıb həyətə çıxanda əzəlki günlərdən fərqli olaraq ot ların, ağacların yarpaqlarının üzərində şeh damlalarına yox, qrova rast gəlmək olurdu. Elə bil təbiət sərtləşdikcə daha da təmizləşərək, bütün yer kürəsini ağ tülə bürümək istəyirdi. Nə isə bu yaya nisbətən qısa payız günündən sonra, bir qədər uzanmış payız gecəsində Senti ilə Qrantın mübahisəsi hələ də davam edirdi. Qrant həzin səslə belə dedi: – Deməli, Senti, sən ali vəzifə, cəmiyyətimizdə müəyyən yük sək mövqeyə və mənsəbə malik olan hər hansı yüksək 38 dairəli bir şəxsi xoşbəxt hesab etmirsən. Bəs sən düşünmürsən ki, onlar istədikləri hərəkətləri edirlər, pulun gücünə özləri üçün istədikləri həyat şəraitlərini yarada bilirlər. Pulla onlar bəzən ən gözəl xanımları özlərinə cəlb edirlər, ən qiymətli hədiyyələrlə birbirləri arasında münasibətləri sahmana salır lar. Yox, deyəsən sən hələ pulun cəmiyyətdə oynadığı roldan bir qədər xəbərsizsən. Əgər sağasola xərcləməyə bol pulun, müəyyən qədər sərvətin olmazsa, o zaman sən yoxsul ikən öz xoşbəxtliyini hansı vasitələrlə təmin edə bilərsən. Əgər ça lışmasan, hərəkət etməsən, birinə kələk gəlməsən, birinə ya lan satmasan, birinin qarşısında yalandan da olsa, boynunu əyməsən, sən heç bir sərvət əldə edə bilməzsən və milyonçu bir şəxs də olub, xoşbəxtliyin ləzzətini duymazsan. Senti özünü həddindən artıq sərbəst və rahat hiss edirdi. Qrantın dedikləri onda zərrə qədər də dəyişiklik yaratmamış dı. O, artıq duymuşdu ki, tutduğu yol doğru yoldur. Kapita lizm cəmiyyətinin daxili eybəcərliyi artıq tamamilə ona aydın idi. Deməli, bu cəmiyyətdə başlıca rolu sərvət oynayırdı. Ki min pulu çox idisə, o, cəmiyyətin ən nüfuzlu üzvü, ən ehti ram göstəriləcək şəxslərdən biri olurdu. Pulun olsun qəddar ol, ikiüzlü ol, hiyləgər ol, fərqi yoxdur, sən cəmiyyətin ən mötəbər, ən hörmətli üzvü olaraq qalacaqsan. Pulla düşmənlə münasibətlərini səhmana sala bilərsən, insan başı kəsdirə bilərsən, ən ağır cinayətləri örtbasdır edə bilərsən. Deməli, pul kapitalizm cəmiyyətində ən başlıca sima, ən nüfuzlu bir vasitədir. Pul sənin üçün bəzən namusu da satın ala bilər. Kapitalizm cəmiyyətində pul sənin mümkün olan arzularını həyata keçirmək üçün ən qüdrətli bir vasitədir. Pul sənin üçün çoxlu dostlar tapa bilər. Pul səni ən ağıllı, ən güclü, ən gözəl edə bilər. Bir sözlə, kapitalizm cəmiyyətində pul sənin üçün 39 ən qüdrətli bir silahdır. Senti yaşadığı cəmiyyətin daxilində bütün bunları öz daxili varlığı kimi duyurdu və anlayırdı. Anlayırdı ki, yaşadığı cəmiyyətdə insanın insana münasibəti başdanbaşa sünilik və məkr üzərində qurulmuşdur. Odur ki, Qranta belə bir cavab verdi: – Qrant, mən milyonları olan bir kəsi dünyanın ən xoşbəxt adamı hesab etmirəm və edə də bilmərəm. Çünki o kəs öz milyonlarını neçəneçə insanın əzablı gün keçirməsi, ümidsiz vəziyyətə düşməsi, narahatlığı, bəlkə də, həyatdan getməsi hesabına əldə edib. Ürəyi təmiz, qəlbi saf olan hər bir vic danlı şəxs başqalarının hesabına əldə etdiyi sərvətlə özünü xoşbəxt saya bilməz. İnsanın öz daxili hissləri həyatda tutdu ğu əməlləri ilə razılaşırsa, o zaman insan səadətə çata bilər. Yalnız bu zaman insan həyata xoşbəxt gözlə baxar və həyat da belə insanı səadətlə mükafatlandırar, ona sevinc bəxş edər. Qrant onun sözləri ilə razılaşmadısa da, üstünü də vur mağı lazım bilmədi. Artıq o başa düşdü ki, bu barədə Senti ilə mübahisə etməyə dəyməz. Həyata münasibətləri, həyatda tutduqları yolun biribirinə yad olması ona bəlli olmuşdu. O, başa düşürdü ki, özü öz fikirlərinin doğrudüzgünlüyünə inandığı kimi, Senti də öz fikirlərinin üzərində möhkəm dur muşdur və o da öz fikirlərindən dönən deyil. Onların hansı nın daha düzgün yol seçdiyini yəqin ki, həyat gələcəkdə əyani surətdə göstərəcəkdi. Odur ki, o, əlini yelləyərək dərindən ah çəkdi və dedi: – Eh… səninlə bu barədə danışmağa dəyməz. Kor əsasından möhkəm yapışan kimi, görürəm ki, sən də öz fikirlərindən heç vaxt daşınan deyilsən. Yaxşısı budur, gələcəyi gözləyək, o zaman kimin daha düzgün mühakimə yürütdüyü aydın olacaqdır. Yüklə 2,64 Kb. Dostları ilə paylaş:
|