|
Əlisalam Bağırov Əsil insan olmaq
71
Tülkü dedi: – Əzizim söylənmə nahaq yerə,
Ayda filanca qədər rüşvət verirəm şirə.
Məsuliyyətsizliyin, laqeydliyin böyük ictimai bəlaya
çevrilməməsi üçün hər bir vətəndaşdan belə səhv sahiblərinə
qarşı ciddi rəftar olunmaq tələb olunur. Hər bir kəs unutma
malıdır ki, səhv edəni təmizə çıxarmağa çalışmaq, doğru
nu ləkələmək deməkdir. Səhvliklə düzlük birbiri ilə zidd
olan iki əks prosesdir. Səhvi düz kimi və yaxud da doğ
runu əyri kimi qələmə vermək haqqı, ədaləti tapdalamaq
deməkdir. Ona görə də hər bir şəxsdən müəyyən məsələyə
münasibətdə haqqın tərəfində olmaq tələb olunur. Haqqı
güdaza vermək oğruya yol açmaq deməkdir. Aşağıdakı bir
təmsilə nəzər salaq.
Köşək ali məktəbi yenicə qurtarmışdı,
İstədiyi rayona təyinat da almışdı.
İşləmək istəmirdi o, xırda-para işdə,
Deyirdi: – Atam dəvə müdir olub keçmişdə.
İndi mən də atamın tutmalıyam yerini,
Bunu deyib ayıya köşək açdı sirrini.
O, həm də öz dostunun gətirmişdi payını,
Özü istədiyi tək razı saldı ayını.
Çıxardılar işindən dərhal müdir maralı.
Köşək onun yerini eylədi dədə malı.
Hamı bilməlidir ki, ədalətsizlik ən ağır cinayətdir və ən
ağır cəzaya malik olmalıdır. Səhvən atılan güllə boşa çıxa
bilər, lakin səhvən atılan addım hökmən bir iz qoymalıdır.
Səhvlər insan həyatının tənəzzül məqamlarıdır. İnsanın
həyatda tənəzzülə uğraması isə o deməkdir ki, artıq o bu
gedişlə getsə, öz tutduğu mövqedə dönüş yaratmağa çalış
72
masa, həyatda yaşamağa layiq deyildir. İnsanın danışığı da,
hərəkəti də, fəaliyyəti də mənalı olmalıdır.
Biri yoxsuldursa, qürrələnmə sən,
Yüksəklər də vardır həyatda səndən.
Əqlin, kamalınla hərəkət et ki,
Qoy irad tutmasın sənə hər yetən.
Ey insan, heç vaxt unutma ki, sənin səhvin sənin hör
mətinin müəyyən hissəsinin məhvi deməkdir. Ona görə də
həyatda ən qorxduğun şey səhv etməyin olsa, yaxşıdır.
Namuslu və şərəfli həyat hər bir insanın başının tacıdır.
İnsan həyatda öz namuslu əməyinə görə müsbət mövqe tu
tar. Namuslu əməklə məşğul olanlar həyatda öz yerini düz
gün müəyyənləşdirər və həyatından razı olarlar. Bir halda
ki, insanın şəxsiyyəti onun namuslu əməyi ilə ölçülür, insan
həyatda nə üçün başqa bir yol tutsun?
Həyatın mənası yaşamaqdadır,
Vüqarlılıq rəmzi bil ki, dağdadır.
O kəs ki, mənliyin yüksək tutmayır,
Miskin gülüşü də bir zəhər dadır.
***
Bəllidir fəsillər baharsız olmaz,
Məhəbbət aşiqi nigarsız olmaz.
Mübariz, mətinlik səninlədirsə,
Keçirdiyin günlər yararsız olmaz.
Namuslu və şərəfli həyat sürmək qadına, kişiyə baxmır,
insanın şəxsiyyətinin cəmiyyətə faydası ilə ölçülür. Na
mussuz həyat isə insan üçün ləkə deməkdir. Aşağıdakı bir
təmsilə nəzər salaq.
73
Tülkü tövbə edirdi, yetişmişdi qocalıq,
Deyirdi keçəydi kaş günahlarımdan xaliq.
Söylənirdi sanmayın keçmişi unutmuşam,
Toyuq, cücə sarıdan çox günah iş tutmuşam.
Bir zaman da özümü ticarətə atmışam,
Piyvə, südü demirəm, suya da su qatmışam.
İndi tövbə edirəm, keç günahımdan xaliq,
Məni də tora saldın ax əlindən qocalıq.
Lakin o unutmuşdu, namussuz keçən həyat,
Şərəfsiz bir ölümlə üzləşəcək nəhayət.
Namuslu insan çörəyi daşdan çıxarmağı bacarar.
Əl açıb dilənmək yaraşarmı şənə,
Bacarsan torpaq da yaqutdur sənə.
Ey insan, çətinliklərdən qorxma, yolun şərəflisə, haqq
tə rəfin olacaq. Öz çörəyini halal zəhmətinlə qazan.
Zəhmətə qatlaşmaq deyildir eyib,
Kim haqqın səsinə yalandır deyib.
Halal zəhmət ilə qazanılmayan,
Çörəyi kim dadla, ləzzətlə yeyib.
Doğurdan da, halal zəhmət ilə qazanılan çörək qədər
dadlı nemət yoxdur. Zəhmətkeş və namuslu insan ailə
səadətini də, xoşbəxtliyi də, nemətlər bolluğunu da həyatdan
həmişə özü qazanar. Namus və şərəf yalnız daxili saflığın
nəticəsində yarana bilər. Daxilən saflığın əzəli mənbəyi isə
ilkin tərbiyə ilə bağlıdır. Müsbət tərbiyənin son nəticəsi na
muslu və şərəfli həyat demıkdir.
Həyatda şərəfsiz, qeyrətsiz olma,
Namussuz gözələ meylini salma.
74
Namusa toxunan şeyə qarşı çıx,
Hətta həyatını eyninə alma.
***
Ailə içində nüfuzlu ol sən,
Hər deyilən sözdən payını al sən,
İstəsən əgər ki, xoşbəxt olasan,
Sevdiyin kəslərin qeydinə qal sən.
Xəyanətkarlıq, dosta, yoldaşa etibarsızlıq, ikiüzlülük,
yal taqlıq, yalançılıq hamısı bir yerdə namussuzluq və şərəf
sizlik deməkdir. İnsan bu mənfiliklərdən nə qədər uzaq olsa
cəmiyyət icində, ailə yanında bir o qədər hörmətli olar. Əsil
insan çalışmalıdır ki, öz namus və şərəfini dünya malına
satmasın. Çünki namus və şərəfin əldə olunub qorunması
çətin, itirilməsi asandır. İnsan həmişə öz vüqarını qorumalı,
heç kəsin qarşısında alçalmamalıdır.
Namusun qeyrətin satar şöhrətə,
Elə bir ləkədir adı yaltağın.
Heç vaxt tərəf çıxmaz, o həqiqətə,
Birdir dost, tanışı, yadı yaltağın.
***
Böyüklər önündə belini əyər,
Hər kəlmə başında baş üstə deyər.
Bacarsa hamının işini əyər,
Yoxdur düz ilqarı, andı yaltağın.
***
Haqq əzab çəkəndə vicdanı susar,
Doğru danışana hey tələ qurar.
Əhdi-peymanını o, tez unudar,
Əzəldən qırıqdır zatı yaltağın.
Dostları ilə paylaş: |
|
|