79
Ayı çöl qapısından vurdurdu belə elan,
Kim gəldi idarəyə gətirməli bal payı.
Əsil insan olmaq adamın qarşısında bir sıra vəzifə və
borclar qoyur. Bu vəzifə və borcları həmişə layiqincə yerinə
yetirməklə əsil insanlıq simasını nümayiş etdirmək olar.
Bu vəzifələri yerinə yetirməyi bacarmayanlar isə nifrətə
layiqdirlər.
Zülm edib parlayan alovla sönər,
Zülmkar kəslərin çərxi tez dönər.
Gücsüzə zor edib zülm göstərmək,
Bəllidir əzəldən deyil bir hünər.
***
Kişi əlaməti deyil yaltaqlıq,
Tənha bitən ağac sayılmır bağlıq.
Heç vədə, heç vəchlə bağışlanılmaz,
Atanın, ananın üzünə ağlıq.
Fərsiz övlad, öz borcunu başa düşməyən valideyn, sə
da qətsiz dost mənfur insan deməkdir. Mənfur insan adı
nı üzərinizdə götürməkdən çəkinin. İnsan öz namus və
şərəfini özü qorumağı bacarmalıdır. Əgər sənin namus və
şərəfini başqası qoruyacaqsa, bəs sən kimsən? Namus və
şərəfini qiymətləndirən hər bir kəs öz namus və şərəfinin
qorunmasında başqalarının köməyinə bel bağlamaz. Çünki
başqaları sənin namus və şərəfini özün kimi qoruya bilməz
və bir də ki, başqaları tərəfindən qorunan namus və şərəf öz
təmizliyini bir qədər itirmiş olur.
Həyatda zaval yox doğruya, düzə,
Həmişə qimət qoy sənətə, sözə.
80
Namusu, şərəfi qoruyun hər vaxt,
İnsanlar eşidin deyirəm sizə.
***
Gövhər öz dəyərin itirərmi de?
Səhralar çəmənzar bitirərmi de?
Namusu, şərəfi qiymətləndirən,
Namussuzluq adı götürərmi de?
Heç vaxt qeyrətli oğul öz papağının yerə soxulması
na razı olmaz. Namus üstündə, şərəf üstündə axan qan
müqəddəsdir. İnsanın namus və şərəfini qoruması özünü
qorumasından da vacibdir. Namus və şərəf elə şeydir ki,
onu itirsən yenidən tapmaq mümkün deyildir. Çünki namus
və şərəf ləkə götürmür, o, ya büllur kimi təmiz olmalı, ya
da parçalanıb dağılmalıdır. İnsanın namus və şərəf hissinə
münasibətilə onun şəxsiyyətini müəyyənləşdirmək olar.
Aşağıdakı bir təmsilə nəzər salaq.
Mətbəx pişiyiyəm, mən də kişiyəm,
Mənə nə lazımdır bundan yaxşı gün.
Yaratmış ilahi məni kef üçün.
Sür-sümük boğazdan başdan yuxarı,
Gündə nə yeyəcəm aşdan yuxarı.
Artıqlar üst-üstə qalanıb aman,
Nə xoşbəxt pişiyəm, yarəb, nə yaman.
Hər kəs ki, namus və şərəf hissini düzgün qiymətləndirə
bilmir, o mətbəx pişiyi kimi “kişidir”. İnsan gərək öz mənfi
hisslərini boğmağı bacarsın.
Tamah bir qılınc ki, ağzı qanlıdır,
Bu ulu dünyaya bəzək canlıdır.
81
O kəs ki, mənliyin alçaq tutmayır,
Sübutsuz, dəlilsiz adlı-sanlıdır.
İnsanın öz şəxsiyyətini həmişə uca tutması elə öz namu
sunu və şərəfini qoruması deməkdir.
Başqası önündə alçalma heç vaxt,
Bil ki, Süleymana qalmamışdır taxt.
Halal zəhmətinlə yaşa dünyada,
Çalış xalqa dəysin səndən bir fayda.
Əgər namus və şərəfini qorumağı bacarmırsansa, onda
heç olmasa namus və şərəflə ölməyi bacar. Vətəni uğrun
da, xalqı uğrunda, əzizləri uğrunda mübarizə aparan, lakin
hər hansı bir səbəbdən məğlub olan namuslu igidlərin son
sözü bu olur... Düşmənlərim mən sizə məğlub olmuram,
siz öz istəyinizə yalnız məni əzib keçəndən sonra nail ola
bilərsiniz. Belə pak məqsədlər uğrunda düşmənlə mübarizə
aparan igidlər son damla qanına qədər vuruşmaqda davam
edirlər. Pak məqsədlər uğrunda düşmənlə mübarizə aparan
və son nəfəsinədək mübarizəni davam etdirən igidlər namus
və şərəflə ölməyi bacaranlardır. Çünki həmin igidlərdə na
mus, qeyrət, mərdlik, qürur hissi var. Aşağıdakı bir təmsilə
nəzər salaq.
Qarğa ilə qartalı bir qəfəsə saldılar,
Hər birinin qanadın, quyruğun da yoldular.
Qartala oyna deyib, qarğaya çal dedilər,
Buna əməl etməyən quşa ac qal dedilər.
Daha əlac nə idi qarğa çaldı dəfini,
Beləcə şurlu keçdi qartalın da dəfini.
82
Namus və şərəf hissi ölümdən güclüdür. Bunu yalnız na
mus və şərəf hissini qiymətləndirməyi bacaranlar başa düşə
bilərlər. Nadan adamlardan namus və şərəf hissi gözləmək
olmaz.
Kişisən kişi tək yaşa həyatda,
Sənə xoş görünər o vaxt həyatda.
Kişilik adına xələl gətirsən,
Bil sənə güləcək qohum da yadda.
Namussuz insanın son aqibəti şərəfsiz ölümdür. Çünki
yeri gələndə onlar bir qaşıq qanlarından qorxub öz şəxsiyyət
və mənliklərini ayaqlar altına atmağa hazırdırlar. Tamahkar
olanlar, yalançılıq, ikiüzlülük, xəyanət edənlər unutmama
lıdırlar ki, onların son aqibəti şərəfsiz ölümdür. Aşağıdakı
bir təmsilə nəzər salaq.
Öz tamahı üzündən yaman düşüb əngələ,
Ayaqları tələdə vaysınırdı qurd lələ:
– Neçə gödən dağıdıb keçməmişdim kələyə,
Bir qotur çəpiş üstə nə pis düşdüm tələyə.
Bunu eşidən köpək qurda söylədi qəti:
– Haram tikə yeyənin budur son aqibəti.
Doğurdan da, heç vaxt başqasının malına göz tikən,
zəh mət çəkmədən kimsələrdən nəsə qoparmağa çalışan,
heç vaxt ömrünü xoş günlə axıra qədər başa vura bil məz
və son nəticədə şərəfsiz bir ölümlə üzləşər. Özgə səa
dətinə oğru kimi göz tikməkdənsə, öz səadətin uğrunda
mərd liklə mübarizə apar. Öz namus və şərəfini ayaq lar
altına atan qeyrətsizə bel bağlama. Qeyrətsizin nə özü
nə, nə də sözünə etibar var. Namus və şərəf hissini qiy
mətləndirə bilməyənlərdə tamahkarlıq özünün ən yüksək
Dostları ilə paylaş: |