Əlisalam Bağırov Əsil insan olmaq
Yüklə 2,48 Kb. Pdf görüntüsü
|
91 rulan zərbədir. Hər hansı bir əməl sahibi düşünməlidir ki, kimsələrə qarşı etmiş olduğu hərəkət vaxt gələr onun özünə qarşı da edilmiş olar. Belə olan təqdirdə heç kəs başqala rına qarşı bəd əməl niyyətində olmaz. Çünki özünə rəva görmədiyin bir işi başqalarına rəva görmək insanlığa yaraş mayan bir hərəkətdir. Nə qədər bacarırsan, yaxşılıq etməyə çalış, nə qədər bacarırsan, pislik etməkdən çəkin. Əsil insan kimsələrə etdiyi yaxşılıq müqabilində müəyyən bir mü kafat və ya güzəşt gözləməməlidir. Əsil insan başqalarına edəcəyi yaxşılığı sadəcə olaraq öz insanlıq borcu sanma lıdır. Edilən yaxşılıq qarşısında müəyyən bir şərt qoymaq o yaxşılığı tamam qiymətdən salır və yaxşılıq edən şəxsin öz mənafeyini güdən adam olduğunu aydınlaşdırır. Əgər bu yaxşılığın arxasında hiylə dayanmışsa, bu insan üçün ən bö yük qəbahətdir. Belə kəslər ayrıayrı vəzifə sahiblərinə yal taqlıq, satqınlıq edib müəyyən vasitə ilə özlərini yaxşı kimi büruzə verməyi çalışsalar da, belələrin buynuzu içərisində, iç üzləri isə pərdə arxasındadır. Onlara bel bağlamaq olmaz. Aşağıdakı bir təmsilə nəzər salaq. Tülkü şirin dil ilə pələngi aldı ələ, Dedi: – Sənin dalınca danışan çoxdur lələ. Elə biri qapıçın əyriayaq canavar. Elə filan filankəs işindən etməyir ar. Pələng dedi: – Beləysə qapıçı kim olsun bəs? – Elə mən də bacararam tülküdən gəldi bu səs. Pələng razı olsa da fikirləşmədi fəqət, Tülküyə bel bağlayan çox yaşamaz nəhayət. Unutmaq lazım deyildir ki, başqasının qeybətini qıran, başqasına pislik etməkdən çəkinməyən, yeri gələndə sənə də pislik edər. Yaxşı da, pis də qıraqdan baxanda hamı üçün 92 bütün çılpaqlığı ilə görünür. Yaxşı ilə pis arasındakı fərqi qiymətləndirmək lazımdır ki, insanların öz hərəkətlərinə cavabdehliyi artsın. İnsanlar həmişə cəmiyyət içərisində müəyyən nüfuza malik olmağa çalışırlar. Əlbəttə ki, bu da onlarda öz hərəkət və davranışlarının müəyyən qədər müsbət mənada dəyişməsinə səbəb olur. Çünki cəmiyyət içərisində öz hörmət və şərəfini qorumaq üçün hökmən yaxşı əməl sahibi olmaq lazımdır. Qiymət ver yaxşıya, pisə yerində, Düzlüyün, qiymətin olsun sənin də. Şərəf nə olduğun anlamaz bilsə, Pislikdən əl çəkər günün birində *** İstəsən hörmətin olsun hər zaman, Pislikdən uzaq ol yaşa firavan, Bəd əməl sahibi pisliyin üçün, Hörmətsiz, izzətsiz bil olacaqsan. Pis əməl insana heç vaxt xeyir verə bilməz, yalnız onu hör mətdən salar. Vaxt gələr hər şey öz yerin tapar, hörmət sizlik isə pis əməl sahibinə qalar. Aşağıdakı bir təmsilə nəzər salaq. Yazdakı tumurcuqlar axır yarpağa döndü, Sanki çılpaq budaqlar yaşıl örpək büründü. Bundan qürurlanaraq ağac günəşə dedi: – Daha qoymaram heç vaxt qarşıma işıq düşə. Günəş gülümsəyərək ona beə söylədi: – Unutma gələcəkdir payız yenə görüşə. İnsan gərək əlinə imkan düşəndə pislik yox, yaxşılıq et məyə çalışsın. Çünki həyat yalnız yaxşıları müsbət qiy 93 mətləndirir. Hər kəs öz mövqeyini və yerini bilməlidir. Heç vaxt insanı insana qarşı qoyma. Mövqeyindən və vəzifəndən qürrələnib özündən aşağı mövqe tutanlara aşağı gözlə bax ma. Hər kəsin özünə gərə öz şəxsiyyəti və mənliyi var. Şəxsiyyət və mənlik vəzifənin böyüklüyünə və kiçikliyinə baxmır. Aşağıdakı bir təmsilə nəzər salaq. Dəniz coşub çağlayıb, tərifləyirdi özün, Mən güclüyəm deyərək bitirirdi hər sözün. Çaylara lağ eyləyib bulaqdan kam alırdı, Bəzən sahə qalxırdı, bəzən də süst qalırdı. Bir sözlə böyüklüyün soxsa da hey gözə o, Tanımırdı mənbəyin gələndə söz-sözə o. Ümumiyyətlə, pislikdən uzaq olanın, öz yerini və möv qeyini bilənin heç kəsdən töhməti olmaz. İnsanlıq hissini itirmək məhv olmaq deməkdir. İnsanlıq hissinə həmişə sa diq olmaq lazımdır. Çünki insanlıq adında əzəmət və qü rur var. İnsan öz daxili hisslərinin üzərində hökmranlıq edib yalnız insanlıq hissini inkişaf etdirməlidir. Müxtəlif hisslərin daxilində baş qaldıran çılğınlıqlarına uymaq ol maz və hər bir kəs istəsə öz daxili hisslərində dönüş yarada bilər. Aşağıdakı bir təmsilə nəzər salaq. Bir gün bayquş xaraba bir damın namərd əlləri ilə uçurulmuş kərpiclərinin üstündə oturaraq ətrafı xoş bir rahatlıqla seyr edirdi. Bütün canlılara məxsus bir əlamət kimi, özü üçün sevimli olan bu əyləncəylə sanki o öz daxili hisslərini nizamlayırdı. Lakin birdən bayquş tutuldu. Hiss etmək olardı ki, artıq seyr etdiyi ətraf mühit onun üçün öz xüsusi gözəlliyini itirmişdir. Bəzən belə də olur, uzun müddət sənin üçün zövq mənbəyi olan və yaxud da nəslən həyat 94 şəraitindən, vərdişdən əmələ gələn və daha yeni nəsildə artıq irsi əlamətə çevrilən keyfiyyətin, etdiyi tələblər özü birdən- birə sənə xoş gəlmir və əgər qüsurlu bir əlamətsə, öz qüsu- runu hiss edirsən. İndi bayquş da belə bir vəziyyətdə idi. O həsrətlə abadlıq, toy-düyün, firavanlıq arzulayırdı. Bayquş həyəcanlanmışdı, o, təəccüb içindəydi. O öz fikrində bütün həyatı boyu, bəlkə də bir çox bayquş nəsilləri boyu davam edən istək və arzularının tamamilə əksi olan hisslərinin baş qaldıracağına inana bilmirdi. Lakin bu həqiqət idi. Bayquş abadlıq arzulayırdı və həm də deyəsən o abadlıq axtarırmış kimi bir qədər boylandı da, lakin bu bir neçə anlıq baş ver- di. Bayquş yenidən ətrafı həris və xoş rahatlıqla seyr edərək nə vaxtdansa sönüb qaralmış ocaq yerinə uçdu. Deyəsən, orada zibillikdə tənha eşələnmək onun üçün daha xoş ola- caqdı. O, abadlıq barədə düşünməkdən çəkinirdi. Çünki bu fikirləri bayquşun daxilinə nə isə sirli bir qorxu çökdür- müşdü. O, qaralmış ocaq yerinə uca-uça yalnız bun ları dü- şündü. Deməli, hər bir canlının daxilində bir-birinin əksi olan hisslər yığını yerləşir və o, canlının düşdüyü şəraitdən, ona göstərilən təsirdən asılı olaraq, istənilən andan onun daxilində bir-birinin əksi olan bu hisslərdən birini inkişaf etdirmək olar. Və demək biz bayquşlar üçün də sür düyümüz xoş güzəran iyrənc və miskin görünə bilər deyə bayquş dü- şündü. Lakin mən bunu istəmirəm, istə mirəm... istəmirəm... Yaşanmış günlərin faydalılığı ilə fəxr etmə, yaşan mamış günlərini faydalı keçirməyə çalış. Çünki yaşanmış günlər arxada qalmışdır, insan gələcəyin tələblərinə ca vab verməlidir. İnsanın düşüncələri də, həyat fəaliyyəti də yalnız bir məqsəd üçün cəmlənməlidir. Özünün və bütün bəşəriyyətin xoşbəxtliyini təmin etmək naminə. İnsanın yaşanmış günlərdəki fəaliyyətini cəmiyyət Yüklə 2,48 Kb. Dostları ilə paylaş:
|