103
Həyatda yenilməz olarsa insan,
Çatar məqsədinə axır bir zaman.
İkiqat əzmlə çalış ki, dostum,
Gələcək həyatın olsun firavan
***
Səyinlə taparsan hörmət ehtiram,
Səy ilə yerinə yetər hər məram.
Səy ilə çalışıb həyatıma mən,
Bir an ehtiyacı yaxın qoymaram.
Əbədiyyətə qovuşandan sonra da yaşamaq üçün, bir ya
şamlıq ömür payının daxilində faydalı həyat yolu seç. Özü
üçün həyat yolu seçmək insanın hiss və düşüncələrindən
asılıdır. Seçilmiş həyat yolunun qiymətliliyi və faydası isə
insan cəmiyyətinin həmin şəxsə göstərdiyi münasibətlə
ölçülür. Əbədiyyətə qovuşmaq üçün insan cəmiyyətinə
daha çox fayda verə biləcək qədər fəaliyyət göstərmək la
zımdır. İnsan həyatının faydalılığı üçün zaman hüdudları
yoxdur. Çünki bəzən insanların hörmət və ehtiramlarına la
yiq olan qəhrəmanlar hər hansı hərəkət və fəaliyyətiylə bir
anda yaranır. İnsan uzun müddət göstərdiyi qüsursuz həyat
fəaliyyətinə görə də qiymətləndirilir. Ümumiyyətlə, insan
şəxsiyyətinin qiyməti imkan və şərait daxilində bütün bacarı
ğıyla xalqına verdiyi fayda ilə ölçülür. Öz şəxsi mənafelərini
güdənlərin, yüngül və sərfəli işdə baş girləyənlərin xalq
yanında hörməti olmaz. Öz şəxsiyyətlərinə qiymət qoyma
yanlar imkan daxilində faydalı işlər görmək əvəzinə yün
gül və sərfəli işlərə meyl edənlərdir. Aşağıdakı bir təmsilə
nəzər salaq.
Boynu dönməz boz öküz iş axtarırdı yaman,
Deyirdi iş tapmıram nə eyləyim ay aman.
104
Mənə deyirlər ki, get traktor sür, əkin ək.
Yaxud da bənnalıq et, barı ucalt, bina tik.
Kimi deyir yürüş et, vəhşi-xam torpaqlara,
Düşünmürlər deyirlər, bunlar hara, mən hara.
Mənə lazımdır olam podratçı, ya da anbardar,
Həm yüngül, həm sərfəli, belə olar işbazlar.
İnsan özüözünə qarşı tələbkar olmasa, günləri səmərəsiz
keçər. Özü özünə qarşı tələbkar olan insan həmişə öz arzu
və məqsədlərinə çatar. İnsan özüözünə qarşı tələbkar olar
sa, demək öz daxili hissləri üzərində də hökmranlıq etməyi
bacarar. Öz daxili hissləri üzərində hökmranlıq etməyi
bacarmayanlar isə cəmiyyətə zidd hərəkətlər etməklə, öz
mənlik və şəxsiyyətlərini ayaqlar altına atmış olurlar. Aşa
ğıdakı bir təmsilə nəzər salaq.
İnsanın özüözünə qarşı tələbkarlığı onun faydalı əmə
yinin başlıca səbəbidir.
Dünyada faydasız həyatınla sən,
Saralmış yarpaq tək ötüşəcəksən.
Tələbkarlıq etsən özün-özünə,
Arzu istəyinə yetişəcəksən.
Faydasız işə əmək sərf etmək vaxtı ikiqat itirmək de
məkdir. Çünki faydasız əmək sərf etdiyin vaxtda mənalı
işlə məşğul olub fayda və səmərə əldə edə bilərdin. Zaman
dayanmadan hərəkət edir və ömürdən, gündən qəlpəqəlpə
qoparır. Bir vaxt əcəl bizi haqlayacaqdır. Bu şirin həyatda
ağılsız hiss və uymayıb qurub yaratmaq həvəsiylə yaşayan
lar, yalnız əbədiyyətə qovuşarlar və vaxt itkisinə məruz qal
mazlar. İnsanın hiss və düşüncələri müxtəlif olduğu kimi,
həyata baxışları da müxtəlifdir. Ona görə də yaxşılardan
nümunə götürüb faydasız işlərdən çəkinmək lazımdır.
105
İnsan var həyatda qızıldır, ləldir,
Zəhmətlə ömrünü edib çıraqban.
İnsan var həyatda elə əfəldir,
Faydasız işiylə puçdur hər zaman.
Faydasız işə sərf edilən əmək vaxt itirməkdən əlavə həm
də axmaqlıqdır.
Bir bayquş balasını tutuzdurub aldı şah,
Dedi: – O, bəslənəcək sarayda, olun agah.
Qanad açıb uçanda xarabalıq gəzməsin,
Abadlıq, firavanlıq onun canın üzməsin.
Lakin şah unutmuşdu bir həqiqəti gerçək,
Bayquş elə bayquşdur, xarabalıq gəzəcək.
Faydalıfaydasız günlərin qocaldıqca gözlərinin qarşı
sında canlanacaqdır. Çox vaxt qocaldıqca ömrün qiymətini
tam aydınlığı ilə hiss edirsən, o vaxt isə hər şey artıq arxa
da qalır. Gənclik həyatın ən qiymətli çağıdır. Ömrünüzün
qiymətini gənclikdə bilin...
Öz ömür yükünü ağılla daşı,
Bərabər qoyma heç üzüyə qaşı.
Həyata baxışı heç də artmayır,
Həyatda insanın artdıqca yaşı.
***
Gənclikdə qazan ki, bir ad dünyada,
Qocalıq vaxtında yetişsin dada.
Gənclikdə həyatın mənasız keçsə,
Qoca vaxt möhtacdır qohuma, yada.
106
***
Gənclikdir ömrünün zinətli çağı,
Gənclikdə qoyarsan dağ üstə dağı.
Gənclikdə gördüyün işlərdən yarar,
Qocalıq dövrünün firavanlığı.
Gənclikdə itirilən günlər, ixtiyar vaxtının mühafizəçi
lərinin itirilməsi deməkdir. Gəncliyi qiymətləndirmək la
zımdır. Həyatda itirdiyimiz anlar zamanında əldə edə
bilmədiyimiz arzu və istəklər deməkdir. Ona görə də dərin
düşüncəyə və ağıla malik olan kəs çalışmalıdır ki, həyatında
mənasız anlar olmasın. Səmərəsiz keçən həyatla sən ki, öz
ürəyincə yaşaya bilməyəcəksən, belə həyatın nə mənası var.
Həyatda öz arzu və istəklərini daha çox əldə etmək üçün
ömrün hər anından səmərəli istifadə etmək lazımdır.
Həyatın hər anının qədrini bilən insan,
Əliylə öz ömrünü puç eyləməz heç zaman.
Əgər o düzgün yoldan kənara çıxsa bir an.
Yaşaya bilməyəcək əvvəlki tək firavan.
***
Mübariz insana ehtiyac yaddır,
Səmərəli həyat əsil həyatdır.
İtirdiyin anlar ömürdə gündə,
Əldə edilməyən arzu muraddır.
İnsanın həyatını onun saf arzu və istəkləri rövnəqləndirir.
Pak məqsədə doğru insan inadla can atmağa çalışmalıdır.
Çünki pak məqsədin sonunda onun faydası ilə yanaşı, se
vinc və nəşə də dayanır. Saf əməl sahibi olub həyatdan zövq
alaala yaşamaq lazımdır. Öz həyatından zövq almağı ba
carmayanlar həyatdan bezərlər. İnsanın öz həyatına qəsd
Dostları ilə paylaş: |