Əlisalam Bağırov rusiya əDƏBİyyatinin əBƏDİ GÜNƏŞİ – A. S. PuşKİN
Yüklə 0,6 Mb. Pdf görüntüsü
|
108 tikən qonşu dövlətlər üçün çox əlverişli şərait yaradar. Yeni torpaqlar əldə edilməsi azmı dövlətləri müstəmləkəyə çe- virmişdir? İndiki zamanda ölkələr arasındakı ziddiyyətlər elə bir vəziyyətə gətirib çıxarmışdır ki, bəzən dincliklə də öz müstəqilliyini qoruyub saxlamaq mümkün olmur. Mənim taxt-tacımı, mənafeyimi qoruyanlar – iri feodallar, mülkədarlar, burjua sinfinin bəzi nümayəndələri üçün ye- ni-yeni torpaqlar, müstəmləkələr lazımdır, müstəmləkələr. Düşünürsənmi!? Nə etməliyəm? Yeni-yeni insan qırğınla- rına yol verməmək üçün öz taxt-tacımı qorumamalıyam- mı? Mən öz taxt-tacımı qorumaqdan ötrü hər bir vasitədən istifadə etməliyəm. Hər bir vasitədən. A.S.Puşkin: Əlahəzrət, mən belə hesab edirəm ki, Ru- siyada elm və maarifi inkişaf etdirmək sizin taxt-tacınıza heç bir əsaslı xələl gətirə bilməz. Heç olmazsa Rusiyanın gələcək inkişafı naminə Rusiyada elm və maarifi inkişaf etdirməyə çalışın. Gimnaziyalar yaradın, elm və maarif ocaqlarının sayını artırın. Qoyun sizin idarə etdiyiniz rus xalqı dünya xalqları içərisində savadlı, təhsilli və mədəni bir xalq kimi təşəkkül tapsın, inkişaf etsin. Bu sizin üçün də fəxr və şərəfdir. Xalqın maariflənməsi və savadlanması yolunda ən kiçicik xidmət belə böyük mükafata layiqdir. Siz isə belə olan təqdirdə, öz xalqınıza daha böyük xidmət göstərmiş olarsız. Bu isə sizin ulu bir dövlət başçısı oldu- ğunuzu göstərər. Nikolay: Cənab A.S.Puşkin, siz qabaqcıl, tərəqqipərvər bir ziyalı sinfinin nümayəndəsi kimi əminəm ki, geniş dün- yagörüşü və zəngin təcrübəyə maliksiniz. Bu isə hər adama nəsib ola biləcək, xoşbəxtlik gətirə biləcək bir səadət deyil- dir. Öz taleyiniz qarşısında minnətdar olmalısınız ki, həyata göz açandan bəri məhz bu təməl üzərində inkişaf edib 109 istiqamətlənə bilmişsiniz. Xoşbəxt o kəsdir ki, onun səadəti həyatın zəruri inkişafından doğur və o kəs özü bu səadəti heç vaxt axtarmır. Mən də sizi öz düşüncə tərzinə görə bu yolun yolçularından hesab edirəm və mənim xüsusilə bir zi- yalı sinfinin nümayəndəsi kimi belə yolun yolçularına çox böyük rəğbətim vardır. A.S.Puşkin: Əlahəzrətə çox minnətdaram ki, məni belə xoş sözləriylə şərəfləndirir, mənə öz xüsusi etimadını göstərir. Hər bir insan ona göstərilən etimada layiq olma- ğa çalışmalıdır. Əks təqdirdə, həmin şəxsin hərəkətləri öz qabiliyyətsizliyinin nümayişi olardı. Nikolay: Cənab A.S.Puşkin, mən bir çar kimi deyil, bir rus kimi bütün Rusiyanı sevirəm, onun qarlı düzlərinə vurğunam. Lakin Rusiyanın hərbi qüdrəti bir çar kimi məni daha çox düşündürür. Ona görə də sizin də mənə bu istiqamətdə kömək etmənizi arzu edərdim. Arzu edərdim ki, sizin yazılarınız Rusiyanın hərbi qüdrətini daha da möhkəmləndirmək sahəsində xalq içərisində bir çağırış kimi səslənsin. Mən əminəm ki, rus xalqı sizi çox sevir və yazılarınızı tez anlayır. Bu isə hər bir yazıçıya nəsib olan bir səadət deyildir. Kİmsənin dediklərinin kimsələr tərəfindən daha tez başa düşülməsi və duyulması onun ifadə etdiyi daxili həyəcanların daha uzunmüddətli yaşaması deməkdir. Siz isə öz daxili hisslərinizi bu cur yaşatmağı bacarırsınız, cənab A.S.Puşkin. A.S.Puşkin: Məni bir ziyalı kimi həmişə rus xalqının tərəqqisi düşündürmüşdür, əlahəzrət. Mən həmişə çalış- mışam ki, bacardığım qədər Rusiyanın irəliyə doğru heç olmazsa bir addım da olsa irəliləməsinə kömək edim. Öz xalqının taleyi ilə maraqlanmayan kəs həmin xalqın oğlu olmağa layiq deyildir. Əks təqdirdə, həmin şəxsin vətən 110 torpağında yaşaması o torpağa ləkədir. Bu isə diriykən ölü adlandırılmaq kimi bir şeydir. Başqalarının həqarət və nifrət dolu baxışları altında yaşamaqdansa dərin və rahat bir məzarda uyumaq daha xoşdur. Əlahəzrət, biz rus xalqı- nın övladlarıyıq. Tale sizin üçün elə bir şans yaratmışdır ki, bu xalqı idarə etmək sizə nəsib olmuşdur. Bu xalqın xoş güzəranı barədə, irəliyə doğru bir addım atmaq barədə də çalışmaq xalqımız üçün, xoş olardı. Amansız taleyin ucba- tından yuxusuz gecələri, rahatsız gündüzləri hesabına bir parça çörək pulu qazananlara güzəşt etmək lazımdır. Öz ge- niş ürəyini yoxsulluğun dar çərçivəsinə sığışdırmayanlara güzəşt etmək lazımdır. Nikolay (öz-özünə): Ax Puşkin... Puşkin... sən heç də öz əqidəni dəyişməmişsən. Mən hələ səninlə dekabr silah- lı üsyanından bir qədər sonra ilk görüşümüz zamanı hiss etmişdim ki, çar taxt-tacının necə amansız düşmənisən, necə də alovlu, inqilabi əhval-ruhiyyəli bir şəxsiyyətsən. Bu fikir məndə öz parlaq ifadəsini bizim qısa danışığı- mız zamanı özünü daha çılpaqlığıyla göstərdi. Mən sizə deyəndə ki, A.S.Puşkin əgər dekabr silahlı üsyanı zama- nı siz Peterburqda olsaydınız nə edərdiniz? O zaman siz mənə belə cavab verdiniz: – Əlahəzrət, mən dekabr silahlı üsyanı zamanı paytaxta olsaydım yəqin ki, Senat meyda- nında üsyançıların içərisində, ön cərgədə olardım. Mən bu cavabı sizə heç bağışlayarammı?! Üsyankar bir şairin ya- şayıb yaratması mənim üçün xoş olarmı? Əsla yox. Mənə bu cavabına görə sənə bir anda hökm çıxarmağa borclu- yam. Lakin xalqın qəzəbi də qorxulu və amansız olur. Sadə xalq kütlələri isə sənin tərəfindədir. Ona görə də səni və sənin kimiləri aradan götürmək üçün biz şəraitdən asılı ola- raq daha münasib vasitələrdən istifadə etməliyik. Hələlik Yüklə 0,6 Mb. Dostları ilə paylaş:
|