Elmi ƏSƏRLƏR, 2016, №5(79) nakhchivan state university. Scientific works, 2016, №5 (79)

256 
 
 
Cədvəl 6. Naxçıvan MR iqtisadiyyatının ayrı-ayrı istiqamətlərində baş vermiş dəyişikliklər 
 
Araşdırma obyekti 
2015-ci ildə faktiki 
(öncəki ilə nisbətən 
kənarlaşma, ± ) 
1. 
“Naxçıvan Aqrolizinq” ASC xətti ilə muxtar respublikaya 
gətirilmiş müxtəlif təyinatlı aqrotexnika və texnoloji avadanlıq, 
ədəd 
 
1685 
Onlardan 2015-ci ildə gətirilmişdir, ədəd 
180 (+7,5%) 
2
2. 
2015-ci  ildə  “Naxçıvan  Aqrolizinq”  ASC  xətti  ilə  MR 
sahibkarlarına  lizinq  yolu  ilə  verilmiş  texnika  və  texnoloji 
avadanlıq sayı, ədəd 
 
187 (+10%) 
3
3. 
“Naxçıvan Aqrolizinq” ASC xətti ilə məhsul istehsalçıları mineral 
gübrə ilə təmin olunmuşlar, ton 
6024,7 (+2,6%) 
4
4. 
Kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalçılarına hər ha əkin sahəsinin 
becərilməsin və çoxillik əkmələrin aparılmasında istifadə etdikləri 
yanacaq və motor yağlarına görə dövlət büdcəsinin vəsaiti hesabına 
ödənilən vəsait, manat 
 
 
50 (+25%) 
5
5. 
MR-də istifadəyə verilmiş istixanalar, vahid 
7 (+34,0%) 
6
6. 
MR-də təhvil verilmiş saxlama anbarları (soyuducular), vahid  
2 (ümumi tutum 480t) 
7
7. 
Yaradılmış heyvandarlıq təsərrüfatları, vahid  
4 (+25%) 
8
8. 
Genişləndirilmiş heyvandarlıq təsərrüfatları, vahid  
5 (+20%) 
9
9. 
Süni mayalandırılmış mal-qaradan alınmış sağlam bala, baş 
3411 (+18,2%) 
1
10. 
MR-ə gətirilmiş damazlıq cins mal-qara, baş 
1937 
o cümlədən 2015-ci ildə 
249 (+5,5%) 
1
11. 
Yaradılmış və genişləndirilmiş arıçılıq təsərrüfatları, vahid 
2 
1
12. 
01.01.2016-cı il tarixə MR-də bütün  təsərrüfat kateqoriyalarında 
arı ailələrinin sayı, ailə 
70396  (+1,4%) 
1
13. 
Yaradılması davam etdirilən quşçuluq təsərrüfatları 
1 
1
14. 
Kənd təsərrüfatı ilə məşğul olan təsərrüfat subyektlərinə kreditlərin 
verilməsi, min manat  
20860,5 (+16,1%) 
1
15. 
Suvarma sisteminin yaxşılaşdırılması məqsədilə tikilmiş, bərpa 
olunmuş və təmir edilmiş subartezian quyuları və kəhrizlər, ədəd  
29 (+52%) 
1
16. 
Muxtar respublikada bank və kredit təşkilatları tərəfindən verilən 
kredit həcmi, min manat   
70221,5 (+28,9%) 
1
17. 
Sahibkarlıq fəaliyyəti üçün verilən kreditlərin həcmi, min manat 
38586,6 (+1,49%) 
o cümlədən fərdi sahibkarlığın inkişafına, min manat 
27212,1 (+16,7%) 
yeni istehsal sahələrinin yaradılmasına və genişləndirilməsinə, min 
manat 
11374,5 (+13,6%) 
 
Qeyd  etmək  yerinə  düşər  ki,  aqrar  sahə  subyektlərinin  yaradılması,  yenidən  qurulması,  ge-
nişləndirilməsi  müvafiq  investisiya  qoyuluşlarını  və  ondan  səmərli  istifadə  edilməsini  tələb  edir.  
Cə-miyyət  üzvlərinin  artmaqda  olan  ərzaq  və  digər  tələbatının  ödənilməsi  mövcud  istehsal 

---

257 
 
potensialından  tam  və  səmərəli  istifadə  edilməsini  bir  vəzifə  kimi  qarşıya  qoyur.  Bu  baxımdan 
investisiya  qoyuluşlarının  rolu  və  əhəmiyyəti  son  dərəcə  yüksəlmiş  olur.  Ölkədə  makroiqtisadi 
göstəricilərin yüksəldilməsi ümumi daxili məhsulun strukturunda aparıcı sahələrin, xüsusilə strateji 
sahələrin  rol  və  əhəmiyyətinin  getdikcə  artırılmasını  tələb  edir.  Bu  cəhətdən  respublikada  inves-
tisiya qoyuluşlarının artırılması və onun dövlət tərəfindən tənzimlənməsi, iqtisadiyyatın inkişafında 
lazımi nisbətlərin təmin edilməsi böyük elmi və praktiki əhəmiyyət kəsb edir.  
Kənd təsərüfatında investisiya fəaliyyətini stimullaşdırmaq məqsədilə normativ-hüquqi aktları 
dünya  standartlarına  uyğun  olaraq  təkmilləşdirmək  lazımdır.  Məlum  olduğu  kimi,  bu  istiqamətdə 
respublika hökuməti lazımi tədbirlər həyata keçirmiş və hal-hazırda da bu istiqamətdə işlər davam 
etməkdədir. Belə ki, iqtisadi əlaqələrin inkişafı və tənzimlənməsi istiqamətində qiymətlərin liberal-
laşdırılması, daxili və xarici ticarətin stabilləşdirilməsi və investisiyaların cəlb edilməsi ölkədaxili 
və  ölkələrarası  sərbəst  əmtəə  mübadiləsinin  həyata  keçirilməsi  üzrə  bir  sıra  tədbirlər  də  yerinə 
yetirilmişdir.  
Məqalədə  istifadə  olunmuş  nəzəri  düşüncələr  və  təcrübi  kəmiyyət  ifadələri  deməyə  imkan 
verir ki, investisiyaların tətbiqi: 
a)
 
konkret proqramlara əsaslanmalı; 
b)
 
sistemli xarakterə malik olmalı; 
c)
 
sahənin əsas aparıcı mexanizmlərini nəzərə almalı; 
d)
 
mütəmadi müşahidə prosesləri əsasında edilməli; 
e)
 
əsaslandırılmış olmalı və s. 
Bəhs  olunan  bəndlər  əsasında  investisiya  fəaliyyətinin  təşkili  muxtar  respublikada  aqrar 
sahənin daha sürətli təkamülünün qarantı rolunda çıxış edəcəkdir.   
  
 
ƏDƏBİYYAT 
 
1.
 
Bağırov M.S. Naxçıvan Muxtar Respublikasının aqrar sektoru: hasilat-reallaşdırma 
sistemi və marketinq prinsipləri. Naxçıvan: Əcəmi, 2016, 344s. 
2.
 
Bağırov M.S. Aqrar sahədə resurs potensialı, onun  istehsal və satış sisteminin 
formalaşmasında  rolu. Naxçıvan: Qeyrət, 2014, 130s. 
3.
 
Bağırov E.A. Naxçıvan Muxtar Respublikasının kənd təsərrüfatı. Bakı: Avropa, 2015, 
332s.  
4.
 
Rüstəmov A.A., Qasımov D.Q. Aqrar sferanın iqtisadiyyatı və idarə edilməsi. Bakı: 
Avropa, 2013, 406 s. 
5.
 
Şəkərəliyev A.Ş. Dövlətin iqtisadi siyasəti: reallıqlar və perspektivlər. Bakı: ADİU,      
2009, 291s. 
6.
 
Vəliyev D.Ə. Azərbaycanın qlobal iqtisadiyyata inteqrasiyası. Bakı: Adiloğlu, 2008, 
428s.   
7.
 
Малахова Н.Г. Финансы и кредит. Мoсква: Дело и сервис, 2010, 544с. 
8.
 
www.stat.gov.az 
9.
 
www.statistika.nmr.az 
 
 
ABSTRACT 
İlham Huseynov 
    
The investment policy in Nakhchivan Autonomous Republic and 
development in the agrarian sfere 
 
The  article  is  about  of  the  direct and  indirect  impact  of investment  politics  to  the  agrarian 
sector in Nakhchivan Autonomous Republic. The content of the research on systematic investment 

---