Elnurə musayeva
Yüklə 0,53 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Farmakoloji xüsusiyyəti
- Pantoqam turşusu (B 15 vitamini)
- İstifadəsinə əks - göstəriş
- Lipoy turşusu (N vitamini)
38
və 1947 – 48 -ci illərdə pirimidin nukleotidlərinin biosintezinin aralıq məhsulu, boy faktoru olduğu aydınlaşdırıldı. Farmakoloji xüsusiyyəti: Hüceyrə membranı fosfolipidlərinin əmələ gəlməsi, B 12
iştirak edir, zülal sintezini stimulə edir, qaraciyərin işini normallaşdırır, hepatositlərin regenerasiyasına təsir edir, reproduktiv prosesləri yaxşılaşdırır, miokardın yığılma aktivliyini artırır, ribonuklein turşusunun və uridinfosfatın sintezində əsas maddədir, pirimidin əsaslarının - urasil, sitozin, timin biosintezində iştirak edir. Farmakokinetikası: Qəbul olunan dozanın 10 % - i mədə - bağırsaq traktından sorulur. Qaraciyərdə oratidin-5-fosfata çevrilir. Sidiklə xaric olur. Orat turşusu çatışmazlığında anabolik proseslər tormozlanır, çəki azalır, boy artımı zəifləyir, dəri xəstəlikləri meydana çıxır. Yüksək dozada istifadə etdikdə qaraciyər distrofiyası, mədə - bağırsaq pozğunluğu, dəridə qızartı, allergik dermatit yaranır. İstifadəsinə göstəriş: qaraciyər və öd yolları intoksikasiyası, sirroz, viruslu hepatit, xronik ürək çatışmazlığı, miokard infarktı, ateroskleroz, dermatit, mədə və 12 bağırsağın xorası, Botkin xəstəliyi, nefropatiya, ekzema, neyrodermit, psoriaz, ixtioz. Tibbdə kalium oratat formasında istifadə edilir. Az toksikdir, teratogen və embriotoksik təsiri yoxdur.
Gündəlik təlabat 50 - 300 mq - dır. İlk dəfə 1950 - ci ildə Yapon alimləri tərəfindən öküzün qaraciyərində müəyyən edildi. 1951- ci ildə Ernsom T. Krebs tərəfindən ərik toxumundan ayrıldı, sonradan paxlalı bitkilərdə və düyü kəpəyində olduğu müəyyənləşdirildi. 1955 - ci ildə Krebs kimyəvi tərkibini müəyyən etdi və sintezini həyata keşirdi. Farmakoloji xüsusiyyəti: Ürək - damar sisteminin fəaliyyətinə, hipofiz, böyrəküstü vəzin funksiyasına təsir edir, tərkibində mütəhərrik metil qrupu olduğuna görə toxumalarda gedən metilləşmə reaksiyasında, kreatin sintezində
39
metil qrupunun donatoru kimi aktiv iştrak edir, xolinin sintezinə təsir etməklə, qaraciyərin piy degenerasiyasının qarşısını alır, alkoqol və narkotik maddələrlə zəhərlənmədə müsbət təsir edir, piroüzüm və süd turşularının toxumadaxili oksidləşməsini sürətləndirir. Lipotrop, antioksidant təsirə malikdir. Lipid mübadiləsinə təsir etməklə xolesterini azaldır, O 2 – in toxumalar tərəfindən mənimsənilməsini yaxşılaşdırır, toxumaların O 2 çatışmazlığına dözümlülüyünü artırır, əzələdə keratinfosfatazanı, əzələ və qaraciyərdə qlükogeni artırır, hipoksiyanı aradan qaldırır, oksidləşmə - bərpa prosesini aktivləşdirir, detoksikasiya prosesin gücləndirir. Farmakokinetikası: Mədə - bağırsaq traktından tez sorulur. T Cmax - 1 saatdır. Ən yüksək konsentrasiyada qaraciyər, böyrək, mədə və dəridə toplanır. HEB - i keçir. Metobolizmə uğramır. Dəyişilməmiş formada 48 saat müddətinə 67,5 % sidiklə, 28,5 % nəcislə xaric olur Çatışmazlığında sinir sisteminin normal fəaliyyəti pozulur, hipoksiya, ürək- damar sistemi xəstəlikləri yaranır. Yüksək dozada başağrısı, adinamiya, yuxululuq, taxikardiya törədir. İstifadəsinə göstəriş: ateroskleroz, xroniki koronar çatışmazlıq, ağciyər enfizeması, pnevmoskleroz, xronik hepatit, xroniki alkoqol intoksikasiyası, sirroz, revmatizm.
Kalsium panqamat – D - qlikon turşusu və dimetilqlisin efirinin kalsium duzudur. Suda həll olur, spirtdə həll olmur.
həll olur. Qaraciyərdə və böyrəkdə qlutamin turşusundan sintez olunur, miqdarca əzələdə daha çox olur. Orqanizmdə sintezi üçün C, B 3 , B 6 , B
9 , B
12 vitaminlərinin, lizin, metioninin olması vacibdir. Gündəlik təlabat 300 - 900 mq - a qədərdir. İlk dəfə 1905 – ci ildə rus biokimyaçısı Quleviç tərəfindən sintez ediimişdir. 1962 – ci ildə orqanizmdə fizioloji rolu müəyyənləşdirilmişdir. Farmakoloji xüsusiyyəti: Yağları mitoxondiriyə daşıyır, yanmasına və hüceyrə daxilinə keçməsinə səbəb olur, zülalların və karbohidratların oksidləşməsinin
40
qarşısını alır, energetik balansı təmin edir, yağ turşularının metabolizminin son mərhələsində asetil koenzim = A əmələ gəlir. Ondan xolin və ATF sintez olunur. Anabolik, antihipoksik və antitireoid təsir göstərir. Farmakokinetikası: Qəbuldan 3 saat
sonra plazmada maksimum konsentrasiyada toplanır. Orqanizmdən sidiklə xaric olur. Karnitin çatışmazlığı piylənmə, ürək - damar sistemi xəstəlikləri, yorğunluq, immun sisteminin zəifləməsinə səbəb olur. Yüksək dozada qaraciyərdə piy distrofiyasına səbə ola bilər. İstifadəsinə göstəriş: fiziki yorğunluq, uşaqlarda boyatma zəiflədikdə, hipotrofiyada anabolik maddə kimi, əzələ çəkisini artırmaq üçün, tireotoksik zobun yüngül forması, qaraciyər, mədəalti vəz, ürək - damar xəstəliklərinin kompleks müalicəsində
Sutkalıq təlabat 30 mq, maksimal 70 mq - dır. Farmakoloji xüsusiyyəti: B qrup vitaminlərə xas biokimyəvi reaksiyalarda iştirak edir. Karbohidrat, zülal və lipid mübadiləsində, digər antioksidant maddələrin C və E vitaminlərinin orqanizmdə qalmasında və funksiyasının güclənməsində iştirak edir, qalxanabənzər vəzin normal fəaliyyətini təmin edir, qlükozanın utilizasiyasını artırır, ağır metal duzlarının xaric olmasını sürətləndirir, qaraciyərin detoksikasiyaedici funksiyasını artırır. Lipoy turşusu piroüzüm turşusu və α - ketoturşusunun oksidləşmə - dekarboksilləşməsində iştirak edən fermentlərin prostetik qrupudur. Antioksidant, lipotrop, spazmolitik təsirə malikdir. Farmakokinetikası: Biomənimsənilməsi 30% - dir. T 1/2
– 20 - 50 dəqiqədir. Qaraciyərdə oksidləşir və konyuqasiyaya uğrayır. 80 - 90% - i böyrəklərlə xaric olur. Orqanizmdə çatışmazlığı piroüzüm və ketoturşuların toplanmsına səbəb olur, metabolitik asidoz, polinevrit, əzələ spazmı, miokardodistrofiya törədir. Artıqlığı zamanı törənən effekt və baş verən dəyişikliklər müəyyən edilməyib. Yüklə 0,53 Mb. Dostları ilə paylaş:
|