Elşən Misir oğlu Nəsibov
Yüklə 0,94 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Siyasi mədəniyyət
- Siyasi mədəniyyət ümumi əhatəlilik baxımından xalqın dövlətçilik, dövləti təşkil etmək və idarə etmək mədəniyyətidir.
- Siyasi mədəniyyətin məkanı dövlətdir.
- Siyasi mədəniyyətin yüksəkliyi siyasəti müəyyən etməkdən, onun obyektlərini təyin etməkdən və obyektlər üzərində dəyərlər
- Hüquqi dövlət (qanunların aliliyi prinsiplərinə söykənən, yüksək nizamlayıcı dövlət)
44
Siyasi mədəniyyət siyasi məzmunlu və siyasi xarakterli hadisələrin mədəni əsaslarla, bu baxımdan da sistemli, nizamlı, normal davranışlı, etikalı və estetik məzmunlu əsaslarla formalaşmasıdır. Siyasi mədəniyyət siyasətdə iştirak edən, siyasətin obyekti və subyekti olan bütün strukturlara, şəxslərə, subyektlərə aid olan mənəvi dəyərdir. Mədəniyyət maddi dəyərlərdə təcəssüm olunan mənəvi dəyərdir. Siyasətin müəyyən olunmasında və icrasında iştirak edən şəxslərin fəaliyyət səviyyəsi, istedad və bacarığı elə siyasi mədəniyyətə aiddir. Siyasi mədəniyyət ümumi əhatəlilik baxımından xalqın dövlətçilik,
Siyasi mədəniyyət siyasi idarəetmə bacarığıdır, məharətidir, istedad və qabiliyyətidir. Çünki
bu kimi keyfiyyətlər, xüsusiyyətlər sayəsində mədəniyyət nümunələri meydana gəlir. Siyasi mədəniyyət siyasətdə iştirak edən şəxslərin və ümumən vətəndaşların siyasi aktlarından ibarət olmaqla, davranışın və əməllərin əsaslarından ibarət olur. Cəmiyyətin siyasi əxlaqı məhz siyasi mədəniyyətin davranışlarını yaradır.
Dövlət həm də mərkəzləşdirici qurumdur ki, burada bütün qüvvələrin siyasi davranış kodeksləri, bu baxımdan normaları əks olunur. Dövlətin bütün sahələrdə iştirakı onun siyasi fəaliyyəti adlanır. Xalq siyasətini dövlətində və cəmiyyətində həyata keçirir. Eyni zamanda başqa dövlətlərlə əlaqələrdə və münasibətlərdə təşkil edir. Əvvəlcə də qeyd olunduğu kimi, siyasi mədəniyyət siyasi əxlaqın tərkibidir. Siyasi mədəniyyətə dövlətin təşkili və idarəolunması mədəniyyəti (normaları, qaydaları, tə.kilatçılıq və idarəçilik üsullarının məcmusu) aid olur. Pozitiv siyasət və ölkə üzrə yaylı, tarazlı siyasət siyasi mədəniyyətin yüksək olmasını şərtləndirir. Xalq öz dövlətini qurur ki, mərkəzləşdirici bir qurum kimi maraqlarını təmin edə bilsin. Dövlətin hüquqi və fəlsəfi əsaslarla təşkili xalqın siyasi mədəniyyətinin əsaslarını formalaşdırır. Pozitiv nizamlayıcı siyasət məhz xalqın yüksək siyasi mədəniyyətini özündə ehtiva edir. Siyasi mədəniyyətə siyasətin sahələri və obyektləri üzərində təsir imkanlarının səviyyəsi aid olur. Siyasi mədəniyyətə dövlətin və xalqın sülh siyasətini həyata keçirməsi də aid olur. Digər aspektdə, xalq seçkilərdə yüksək səviyyədə və rasional olaraq iştirak edirsə, onda o xalqın siyasi mədəniyyəti yüksək olur. Siyasi mədəniyyətin yüksəkliyi siyasəti müəyyən
Siyasi mədəniyyətin yüksəkliyi xalqın siyasi hüquqlarının müəyyən olunması və təmin edilməsində öz əksini tapır. Xalqın yaratdığı dövlət və onun strukturları cəmiyyətə və digər dövlətlərə ziyan vurmursa, onda o xalqın mədəniyyəti yüksək olur. Hüquqi dövlət (qanunların aliliyi prinsiplərinə
formalaşdırmaq siyasi mədəniyyətin tərkib proseslərini və nəticələri əhatə edir. Bu aspektdə insanların maraqlarına cavab verəcək hüquq normalarının qəbulu və tətbiqi, hüquqların qorunması 45
səviyyəsi siyasi mədəniyyətin yüksək olmasından xəbər verir. Bir xalq hüquq norma və qaydalarına bütün sahələrdə hörmət edərək, onun yaşayırsa, onda o xalqın siyasi mədəniyyəti yüksək olur. Siyasi mədəniyyət dövlət rəhbərindən tutmuş adi vətəndaşlara qədər bütün şəxslərin öz vəzifələrini layiqincə yerinə yetirməsindən asılıdır. Çünki siyasət cəmiyyətin hər bir üzvünün fəaliyyətinə söykənir.
-siyasi mədəniyyət siyasi tərbiyə bazasında və yüksək siyasi şüur bazasında meydana gəlir; -siyasi mədəniyyət dövlətçiliyə yönəlik siyasi intellektuallıqdan formalaşır; -siyasi mədəniyyət kütləvi siyasi və sosial təfəkkürün bazasında artan və dövlətçiliyə yönələn bir dəyərdir; -xalqın siyasi mədəniyyəti siyasi təşkilatlanmada, siyasi bütövlükdə və həmrəylikdə yüksəkdir. Milli maraqlar naminə bir xalq birləşirsə, onda o xalqın siyasi mədəniyyəti yüksək olur; -xalqın siyasi mədəniyyəti özünə pozitiv xidmət edə bilən siyasi prosesləri formalaşdırmaqdan ibarət olur; -xalqın siyasi mədəniyyəti onun siyasət həyata keçirən subyektlərinin fəaliyyət səviyyəsindən ibarət olur; -xalqın siyasi mədəniyyəti onun siyasətçilərinin mənəvi keyfiyyətlərindən asılıdır; -dövlət rəhbəri xalqla birlik nümayiş etdirirsə, onların nümayəndəsi kimi özünü layiqincə sübut edirsə, onda siyasi şəxs kimi onun mədəni səviyyəsi yüksək olur. Dövlət rəhbərinin və dövlət hakimiyyəti aparatının fundamental qərarlar qəbul etmək məharəti və zamanla ayaqlaşmaları məhz xalqın siyasi mədəniyyətinin yüksək olmasına dəlalət edir; -xalqın siyasi mədəniyyəti özünə layiqli dövlət və hakimiyyət rəhbərlərinin seçməsində, müəyyən etməsində büruzə verir; çünki seçki təsnifat olaraq müqayisədə daha da ali dəyərləri üzərə çıxarmaq prosesidir. İdarəedici nümayəndəni seçmək idarəçilik fəlsəfəsini tamamlayan, ona cavab verən şəxsləri müəyyən etməkdən ibarətdir; -xalqın siyasi
mədəniyyəti onun
dövlət məmurlarının, dövlət qulluqçularının mənəvi keyfiyyətlərində təcəssüm olunur. Dövlət qulluqçuları öz postlarında layiqli xidmət edirlərsə, onda onların mədəniyyəti yüksək olur; -xalqın siyasi mədəniyyəti siyasi proseslərdə aktiv iştirak etməkdən ibarət olur. Bu zaman xalq öz taleyinə biganə qalmır. Həmçinin rasional və kövrək cəmiyyətlər qurmur; -xalqın siyasi mədəniyyəti siyasi sistemin möhkəmliyindən və davamlılığından asılıdır; Yüklə 0,94 Mb. Dostları ilə paylaş:
|