49
etməkdən ibarətdir”
28
.
Bu baxımdan Azərbaycan 2020: gələcəyə baxış” İnkişaf
Konsepsiyasında qeyd olunur ki, “Eyni zamanda, xarici ölkələrin
aparıcı universitetlərində dövlət xətti ilə təhsil alan azərbaycanlı
tələbələrin sayı 2015-ci ilədək əhəmiyyətli dərəcədə artacaq,xaricdə
təhsil alaraq məzun olmuş mütəxəssislərin potensialından ölkənin
inkişafında səmərəli istifadə olunması təmin ediləcəkdir. 2015–2020-ci
illər üçün gənclərin xarici ölkələrdə təhsil almasına dair yeni Dövlət
Proqramı qəbul ediləcəkdir”
29
.
Məşğulluğun təmin olunması üçün yeni təhsil metodlarının tətbiqi
də nəzərdə tutulur.
Azərbaycan Respublikasının Məşğulluq strategiyasının həyata
keçirilməsi üzrə Dövlət Prоqramı (2007-2010-cu illər) da
qanunvericiliyin təkmilləşdirilməsi üçün tədbirlərin həyata
keçirilməsinin zəruri оlduğunu qeyd etmişdir. Dövlət Prоqramının 2.8.
bəndində “işləyən vətəndaşların sərbəstləşmə nəticəsində işini itirmək
təhlükəsi və ya istehsalın tələblərinə uyğun оlaraq peşə və iхtisasını
dəyişməsi zərurəti yarandıqda peşə hazırlığının, yenidən hazırlıq və
iхtisasların artırılmasının təşkil edilməsi sahəsində qanunvericiliyin
təkmilləşdirilməsi barədə təkliflərin hazırlanması”
30
nəzərdə tutulur.
İkinci dövlət proqramı da təhsilin yeni metodlarının tətbiqinə dair
tədbirləri əhatə edir.
8.2.Məşğulluğun təmin olunmasında peşə təhsilinin rolu
İqtisadiyyatın yüksək ixtisaslı kadrlarla təmin edilməsinə yönələn
fəaliyyətlərlə yanaşı ixtisaslı fəhlə peşələrinin verilməsi üçün texniki
peşə təhsilinin inkişafı olduqca zəruridir. Təəssüflə qeyd olunmalıdır
28
2007-2015-ci illərdə Azərbaycan gənclərinin xarici ölkələrdə təhsili üzrə Dövlət
Proqramı.
http://www.edu.gov.az/upload/file/xaricde-tehsil-dovlet-proqrami.pdf
29
Azərbaycan 2020: gələcəyə baxış” İnkişaf Konsepsiyası.Mənbə:
http://www.president.az/files/future_az.pdf
30
Azərbaycan Respublikasinın məşğulluq strategiyası (2006-2015-ci illər):
Azərbaycan Respublikasi Prezidentinin 26 oktyabr 2005-ci il, 1068 saylı sərəncamı
ilə təsdiq edilmişdir.
50
ki, ölkədə peşə təhsilinin müasir tələblərə çatdırılması istiqamətində
dövlət proqramı və digər sənədlərin tələbləri yerinə yetirilməmişdir.
Konsepsiyada göstərilir ki, “Peşə təhsili infrastrukturu da əsaslı
şəkildə müasirləşdiriləcək, peşə təhsilinə cəlb olunan vətəndaşların
sayı artırılaraq, ölkə iqtisadiyyatının tələbatı ilə uzlaşdırılacaqdır.
Bölgələrin inkişafı və mütəxəssislərə tələbatı nəzərə alınaraq, regional
çoxprofilli kolleclərin yaradılması istiqamətində tədbirlər görüləcək,
təhsilin keyfiyyətinin artırılması üçün ilk peşə, orta ixtisas və ali təhsil
pillələri üzrə mütəxəssislər hazırlayan təhsil komplekslərinin
yaradılmasına başlanılacaqdır”
31
.
Təhsil Nazirliyinin tabeliyində 108 peşə təhsili müəssisəsi, o
cümlədən 47 peşə liseyi, 1 peşə tədris mərkəzi və 59 peşə məktəbi
fəaliyyət göstərir. Onlardan 8-i cəzaçəkmə müəssisələrinin
nəzdindədir.
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2007-ci il 3 iyul tarixli
Sərəncamı ilə “Azərbaycan Respublikasında texniki peşə təhsilinin
inkişafı üzrə Dövlət Proqramı (2007-2012-ci illər)” qəbul edilib.
Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin 30.07.2007-ci il tarixli
əmrinə əsasən Dövlət Proqramının icrası ilə əlaqədar Fəaliyyət Planı
təsdiq edilib.
Dövlət Proqramının Tədbirlər Planının 5.13-cü bəndini,
işəgötürənlərlə texniki peşə təhsili müəssisələri arasında tərəfdaşlıq
əlaqələrinin təşkil edilməsi və bu prosesin tənzimlənməsi məqsədilə
Təhsil Nazirliyinin müvafiq əmri ilə Əlaqələndirmə Şurası yaradılıb.
Əlaqələndirmə Şurasına müvafiq dövlət qurumlarının nümayəndələri
ilə yanaşı, qeyri-dövlət təşkilatlarının təmsilçiləri də daxil edilib
32
.
Bunlardan əlavə ayrı-ayrı nazirliklərin və iri biznes qurumlarının
da bəzilərində peşə təhsili verən tədris müəssisələri vardır. Bununla
belə texniki peşə məktəblərinin maddi-texniki bazası zəifdir və
müəllimlərin kvalifikasiyasının aşağı olması, texniki peşə təhsili ilə
istehsalat arasında əlaqələrin yox dərəcəsində olması bu təhsili
31
Azərbaycan 2020: gələcəyə baxış” İnkişaf Konsepsiyası.Mənbə:
http://www.president.az/files/future_az.pdf
32
Mənbə. Təhsil Nazirliynin rəsmi veb səhifəsi.
http://www.edu.gov.az/view.php?lang=az&menu=259
51
səmərəsiz edir. Təhsil nazirliynin texniki peşə təhsili ilə istehsalın
əlaqələndirilməsi istiqamətindəki fəaliyyəti səmərəsizdir.
Bununla belə bəzi biznes qurumlarının tədris mərkəzləri nisbətən
effektiv fəaliyyət göstərə bilir. Buna misal olaraq Dövlət Neft
Şirkətinin Təlim Mərkəzini göstərmək olar.
Lakin hazıda ölkədə ən böyük ehtiyac peşəyönümünün
dəyişdirilməsi ilə bağlı qısamüddətli və səmərəli təhsilin təşkil
olunması ilə bağlıdır. Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliynin
Məşğulluq Xidməti nəzdində belə kurslar yaradılmışdır. Lakin bu
tədrisin əhatəsi o qədər də böyük deyildir və bu baxımdan ehtiyacları
ödəmir. Məhz müvafiq ixtisaslar üzrə kadrların olmaması səbəbindən
rəsmi statistikaya görə ölkədə 10 000-dən artıq vakant iş yeri vardır.
9. ƏMƏK VƏ MƏŞĞULLUQ SAHƏSİNDƏ MİLLİ
İNFORMASİYA SİSTEMİNİN YARADILMASI SAHƏSİNDƏ
VƏZİYYƏT
Azərbaycan 2020: gələcəyə baxış” İnkişaf Konsepsiyasında
göstərilir ki, “ Əmək və məşğulluq sahəsində milli informasiya sistemi
yaradılacaq, əmək bazarında yaranan vəziyyətin monitorinqi və təhlili
sistemi qurulacaq, qeyri-formal məşğulluğun qarşısının alınması üzrə
ciddi tədbirlər görüləcəkdir”
33
.
Əmək Məcəlləsinə və 27 dekabr 2013-cü il tarixində qüvvəyə
minən dəyişikliklərə görə əmək müqavilələrinin elektron informasiya
sistemində qeydiyyatı aparılmalıdır. Əmək Məcəlləsinin 49-cu
maddəsinə edilən dəyişikliyə görə “Bu Məcəllənin 7-ci maddəsinin 2-
1-ci hissəsi ilə müəyyən edilmiş hallar istisna olmaqla, əmək
müqaviləsinin bağlanılması, ona dəyişiklik edilməsi və ya xitam
verilməsi bununla bağlı elektron informasiya sisteminə daxil edilmiş
əmək müqaviləsi bildirişinin həmin elektron informasiya sistemində
qeydiyyata alınmasından və bu barədə işəgötürənə elektron qaydada
33
Azərbaycan 2020: gələcəyə baxış” İnkişaf Konsepsiyası.Mənbə:
http://www.president.az/files/future_az.pdf
Dostları ilə paylaş: |