Əsərlər Ana dilinin tədrisi metodikası
Ağarəhim Əsərlər
Yüklə 3,8 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Ağarəhim Əsərlər
- Nağılın məzmununu bütöv oxutdurmaq.
- Ümumiləşdirici müsahibə.
- Evə tapşırıq.
- Təchizat
- Şeirin maqnitofonda səsləndirilməsi.
- Şeirin məzmun və ideyasının nə dərəcədə qavranılmasını yoxlamaq məqsədi ilə müsahibə.
- Şeirin şagirdlər tərəfindən oxunması və təhlili.
- Şeirin şagirdlər tərəflndən ifadəli oxunması.
- Şeirin əzbər öyrənilməsi.
- İ.Krılovun “Qurd və quzu” təmsilinin oxusuna həsr olunmuş dərsin icmalı (IV sinif). Məqsəd
- Təmsilin məzmunu ilə əlaqədar lüğət işi.
Ağarəhim Əsərlər
141 maq. Nağılın məzmunu ilə əlaqədar müsahibə. Ata öz var-dövlətini nə üçün oğulları arasında bölüşdürdü? O, oğullarına nəyi vəsiyyət etdi? Oğullar necə izah etdi? Atanın vəsiyyətinə kim düzgün əməl etmişdi? və s. suallara cavab almaq. Nağılın planı üzrə iş. 1. Yazı taxtasında qeyri-məntiqi ardıcıllıqla əvvəlcədən yazıl- mış planın üstünü açmaq; Kiçik qardaşın atanın vəsiyyətini başa düşməməsi; Kiçik qardaşın kasıblaşması; Atanın vəsiyyəti; Böyük qardaşın varlanması. 2. Planın maddələrini məntiqi ardıcıllıqla düzdürmək, nağılı səssiz oxutmaq və hər maddəyə aid hissəni müəyyənləşdirməyi tap- şırmaq.
3. Planın maddələrinin hərəsini bir şagirdə oxutdurmaq, ona aid hissənin məzmununu danışdırmaq. Nağılın məzmununu bütöv oxutdurmaq. Bir şagirdə mətni bütöv oxutdurmaq, bütün sinfə oxuyanı dinlətmək. Nağılın məzmununu danışdırmaq. Bir şagirdə məzmunu ol- duğu kimi nağıl etdirmək. Danışığın ifadəliliyini gözlətmək. Səhvə yol verildikdə dərhal düzəliş vermək.
edir? Oğullarına ―ləzzətlə yeyin‖ deməkdə atanın məqsədi nə idi? ―Vicdanla işləmək‖ sözünü necə başa düşürsünüz? İşləməyin fay- dası nədir? ―İstəyirsən bal, çörək, Al əlinə bel, kürək‖ atalar sözünü necə başa düşürsünüz? Nağılda əsas fikir nədir? Bu kimi suallar əsasında nağılın məzmununu ümumiləşdirmək, əsas ideyanı aydın- laşdırmaq.
durmaq və növbəti oxu dərsində onu danışacaqlarını şagirdlərə çat- dırmaq.
Ağarəhim Əsərlər
142 fat sahələri, səfalı yerləri və s. haqqında şagirdlərə məlumat ver- mək, onların Azərbaycanla əlaqədar təsəvvürlərini genişləndirmək, zənginləşdirmək və onları ifadəli oxumaq bacarığına yiyələndirmək üçün məşq etdirmək. Təchizat: Şəkillər, qrammofon valları, plastinkalar, maqnito- fon, kino lentləri, diafilm, filmoskop və s. Giriş müsahibəsi. Azərbaycanın rayon və şəhərləri, şagirdlərin bu yerlərdən hansılarında olmaları, respublikanın müxtəlif ərazisi, görməli, istirahət etməli yerləri, çay plantasiyaları, dağları, çayları və s. əlaqədar müsahibə aparmaq. Şeirin maqnitofonda səsləndirilməsi. Şagirdlərə kitabı örtdü- rüb oxunu dinlətmək. İntonasiyaya, fasiləyə, məntiqi vurğuya, söz- lərin ədəbi tələffüzünə, həmçinin məzmuna diqqət yetirmək.
Şagirdlərə müxtəlif şəkillərdə, diafilmdə, fılmoskopda Göyça- yın nar, Quba və Qusarın alma bağlarını, Zaqatala qoruğunu, Min- gəçevir dənizini, Muğanın, Şirvanın pambıq tarlalarını, Daşkəsən dağlarını, Göygölü və s. müşahidə etdirmək, bəzi suallara cavablar almaq, onlarda həyəcanlı hisslər yaratmaq. Plastinkada xalq artisti R.Behbudovun ifasında Ə.Əlibəylinin sözlərinə yazılmış ―Azərbaycan‖ mahnısını səsləndirmək. Şeirin məzmun və ideyasının nə dərəcədə qavranılmasını yoxlamaq məqsədi ilə müsahibə. Şeirdə respublikanın hansı rayon və şəhərlərinin adı çəkilir? Respublikamızda hansı bitkilər yetişir? Şeirdə hansı düzlərin adı çəkilir? Ana yurdun belə çiçəklənməsinə səbəb nə olmuşdur? Şeir- də göstərilən bütün yerləri ana vətən adlandıra bilərikmi? Azərbay- canın var-dövləti haqqında nə deyə bilərsiniz? Azərbaycanın gözəl- liyi şeirdə necə təsvir olunur? və s.
bəndini bir şagirdə oxutdurmaq. Təhlil prosesində ―qoynun sənin‖, ―qızıl narı‖, ―qızıl Quba‖, ―qızıl Qusar‖, ―gül yanaqlı almalar‖, ―Muğan gülür‖, ―fıliz yatır‖, ―Xan çinarlar göyə qalxır‖, ―Çeşmə- Ağarəhim Əsərlər
143 lərdə gözüm qaldı‖, ―Dərələrin gül beşiyi‖, ―Təpələrin gül dağıdır‖ obrazlı ifadələrin və misraların mənasını açmaq. Ümumiləşdirici müsahibə. Azərbaycanda şeirdə təsvir olun- mayan daha hansı bitkilər yetişir? Şeirdə adı çəkilməyən hansı şə- hər və rayonları tanıyırsınız? Ana yurdu nə üçün sevirsiniz? Şeir nə üçün ―Ana yurdum‖ adlandırılır? Şeirdə ən çox xoşunuza gələn his- sə hansıdır? Azərbaycan haqqında daha nə bilirsiniz?
ifadəli oxutmaq. Oxunu izləmək, intonasiyaya, fasiləyə, məntiqi vurğuya, ahəngə necə əməl etdiyinə diqqət yetirmək, səhvə yol ve- rildikdə düzəliş aparmaq, düzgün tələffüz olunmayan söz və ifadə- ləri təkrar etdirmək, obrazlı ifadələri tapdırmaq: ana yurdun qoy-
lərin sonundakı bir-birilə səsləşən sözləri seçdirmək; oymaq-tor- paq, sarı-narı, gəlir-gülür, yatır-qalxır, dağlarında-bağlarında, bula- ğına-yaylağına, dağıdır-bayrağıdır və s. Şeirin əzbər öyrənilməsi. Şeirdən xoşa gələn bəndləri əzbərlət- mək.
Evə tapşırıq. ―Ana yurdum‖, ―Doğma vətənim‖, ―Azərbayca- nım‖ mövzularından biri üzrə inşa yazmaq (hər kəs istədiyini se- çir).
müəllifin gülüş hədəfıni şagirdlərə başa salmaq və onları ifadəli oxu üzrə məşq etdirmək.
larda iştirak edən surətləri deyə bilərsinizmi? Təmsillərdə verilən surətlər nə üçün heyvan adı ilə verilir? və s. kimi suallara cavablar alınır.
Təmsilin məzmunu ilə əlaqədar lüğət işi. Təmsilin ilk oxusu prosesində məzmunun anlaşılmasına çətinlik törədən ―naçar‖, ―ol- Yüklə 3,8 Mb. Dostları ilə paylaş:
|