Əsil və sadələşdirilmiş məttılər "ÖNDƏr n ə Ş r iy y a t "



Yüklə 175,22 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə17/92
tarix21.06.2018
ölçüsü175,22 Kb.
#49895
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   92

D88
D89
Bin  də  quyruqsız-qulaqsuz  köpək  dilədi.  12  Bin  dəxi  xaraca- 
qaraca b ürələr dilədi.  Bu nəsnələri  13 gətürəcək olursanız,  qız 
qarındaşım ı  verərəm.  G ətürm əyəcək  '  olursan,  gözüm ə  gö- 
rünm əyəsən,  yoxsa səni  öldürərəm !” -  dedi.
2  B aybörə  bəg aydır:  “Dədə,  m ən üçini  buluram sa,  ikisini
3  sən  bulurm ısan?”  -  dedi.  D ədə  Qorqud  “B əli,  xanım ,  bula- 
sıyam ” -  4 dedi. Baybörə bəg ayıtdı:  “İmdi, dədə, köpəklə bü- 
r ə y i 5 sən bu l”, -  dedi.  Dəxi kəndüsi  tavla-tavla atlarına vardı. 
Bin  6  ayğır seçdi.  D əvələrinə  vardı,  bin  buğra-nər  seçdi.  Q o- 
yunlanna 7 vardı,  bin  qoç  seçdi.
D ədə  Qorqud  dəxi  bin  quyruqsız-8qulaqsız  köpəklə  bin 
dəxi  bürə  buldı.  Alub  bunları  D əlü  9  Qarçara  getdi.  Dəli 
Qarçar eşitdi,  qarşu gəldi.  “Görəyim,  dedigimi  gətürdilərm i?”
-  10 dedi.  Ayğırları  göricək bəgəndi.  D əvələri  gördigində  b ə - 
gəndi.  11  Qoçları  bəgəndi.  K öpəkləri  göricək  qas-qas  güldi, 
aydır:  12  “D ədə,  ya  qanı  m ənim  bürələrim ?”  D əd ə  Qorqud: 
“Hey,  oğul  Qarçar,  13  adama uş  bögələk kibi  bunludar.  Ol  bir 
yavuz canvərdir.  1 Həb bir yerdə  dərib dururam.  G əl gedəlim , 
simüzin  al,  aruğm  2 q o ”, -  dedi.
Aldı  D əli  Qarçarı  bir  birəli  yerə  gətürdi.  3  D əli  Qarçarı 
yalınçaq  eylədi,  ağıla  qoydı.  B irələr  4  Dəli  Qarçara  üşdilər. 
Gördi bacarı bilməz, aydır: “M ə d ə d ,5 Dədə! K ərəm  eylə, Allah 
eşqinə!  Qapuyı  aç,  çıqayın!”  -   dedi.  6  Dədə  Qorqud:  “Oğul, 
Qarçar, nə  qarğaşa edərsən?  G ö tü r,7 bu ısmarladuğın nəsnədir. 
Noldun,  böylə  bunaldın?  Simüzin  8  al,  aruğın qo!” -  dedi.
Dəli  Q arçar  aydır:  “Hay  D ədə  9  Sultan,  Tanrı  bunun 
simüzin  də  alsun,  aruğın  da  10  alsun!  Haman  bəni  qapudan 
tışan  eylə,  m ədəd!” -  dedi.  11  D ədə  qapuyı  açdı.  D əlü  Qarçar 
çıqdı.  D ədə  gördi  kim,  12  Dəlünin  canma  keçmiş  başı  qopusı 
olmuş,  gövdəsi  birəl3dən  görünməz.  Y üzi-gözi  bəlürm əz.
Dədənin  ayağına  düşdi:  1  “Allah  eşqinə,  bəni  qurtar!”  -  
dedi. D ədə Qorqut “Var, o ğ u l,2 kəndüni suya ur!” -  dedi.  Dəlü 
Qarçar səgirdərək v ard ı,3 suya düşdi.  Bürədir, suya aqdı, getdi. 
G əldi geyəsi4sin  geydi,  evinə getdi.  A ğır dügün yarağın  gördi.
Oğuz  zamanında  bir  yigit  5  ki  evlənsə,  ox  atardı.  Oxı  nə 
yerdə düşsə, anda g ə rd ə k 6 dikərdi.  B eyrək xan dəxi oxm atdı, 
dibinə  gərdəgin  7  dikdi.  Adağlusından  ərgənlik  bir  qırm ızı
qaftan  gəldi.  8  B eyrək  geydi.  Yoldaşlarına  bu  iş  xoş  gəlm ədi. 
Səxt  9  oldılar.  B eyrək  aydır:  “N iyə  səxt  oldunuz?”  -   dedi. 
Ayıtdılar:  10  “N ecə  səxt  olm ayalum ?  Sən  qızıl  qaüan  geyər- 
sən,  biz  ağ  qaftan  11  g eyəriz!”  -   dedilər.  B eyrək  aydır:  “Bu 
qəd ər n əsnədən ötri  niyə  12  səxt olursız?  Bu gün bən  geydim, 
yarın  naibim  geysün.  Q ırq  13  günə  dəkin  sıravardı  geyəgüz.
D90 
Andan sonra bir dərvişə  1 verəlim !” -  dedi. Qırq yigid ilən ye- 
yüb-içüb  otururlardı.
2 Y arım asun-yarçım asun,  kafirin  casusı  bunları  casusladı.
3  Varıb B ayburd hasarı bəginə xəb ər verdi. Aydır: “N ə oturar- 
s a n ,4  sultanım,  B aybican  bəg ol  sana verəcəgi  qızı  B eyrəgə  5 
verdi.  Bu  gecə  gərdəgə  girür”, -  dedi.
Y arım asun-yarçım asun,  6  ol  m əlun  yedi  yüz  kafirlə 
yılğadı.  B eyrək  ap-alaca  7  gərdəgi  içində  yeyüb-içüb bixəbər 
otururdı.  Dün  8  uyxusında  kafir  otağa  qoyuldı.  Naibi  qılıcın 
sıyırdı,  9  əlin ə  aldı.  “M ənim   başım  Beyrəgin  başına  qurban 
olsun!”  -   10 dedi.  Naib  paralandı,  şəhid  oldı.
Dərin  olsa,  11  batırdır,  qalabalıq qorxudır.  At  işlər,  ər ögı- 
nür.  Yayan  12  ərin  umurı  olmaz.  Otuz  doquz  yigidlən  Beyrək 
dutsaq  13  getdi.
D91 
Dan  ötdi,  gün  doğdı.  Beyrəgin  atası-'an ası  baqdı-gördi
kim , gərdək görünm əz olm ış.  Ah e td ilə r ,2 ağılları  başlarından 
getdi.  G ördilər  kim,  uçarda  quzğun  3  qalmış,  tazı  dolaşmış 
yurtda  qalmış.  G ərdək  paralanm ış,  4  naib  şəhid  olmış.  B eyrə- 
gin babası  qaba sarıq götürüb 5 yerə çaldı.  Dartdı, yaqasın yırt- 
dı.  “Oğul!  O ğul!”  dcyübən  6 bögürdi,  zarlıq qıldı.  Ağ bircəklü 
anası  buldır-buldır 7  ağladı,  gözinin  yaşın dökdi,  acı  dım aq  ağ 
yüzinə  8  aldı-çaldı.  A1  yafiağın  dartdı,  qarğu  kibi  qara  saçını  9 
yoldı.  A ğlayıbanı-sıqlayıbanı  evinə  gəldi.
Baybörə  10  bəgin  diinlügi  altun  ban  evinə  şivən  girdi. 
Q ızı-gəlini  q a s - "  qas gülm əz oldı.  Qızıl  qına ağ əlin ə yaqmaz 
oldı.  Yedi  12  qız  qardaşı  ağ  çıqardılar,  qara donlar geydilər.
“Vay,  bəgim   13  qardaş!  M uradına-m əqsudına  irməyən
D92 
yalnuz qardaş!”  -  deyib  1  ağlaşdılar-bögürişdilər.
Beyrəgin  yavuqlusına  x əb ə r oldı.  B anı2çiçək  qaralar gey 
di,  ağ  qaftanını  çıqardı.  G üz  alması  kibi  al  3 yanağını  dartdı, 
yırtdı.  “Vay,  al  duvağım   iyəsi!  Vay,  alnum -4başım   umurı!


Vay,  şah  yigidim,  vay,  şahbaz  yigidim!  Doyınca  5  yüzinə 
baqmadığım,  xanım  yigit!  Qanda  getdin,  bəni  yanluz  qoyub, 
canım  6  yigit?!  Göz  açuban  gördigim,  könül  ılə  sevdigım,  bir 
yasduqda baş 7  qoduğım!  Yolunda  öldügim!  Qurban  olduğım! 
Vay,  Qazan bəgin  inağı!  8 Vay,  Qalın Oğuzun  im rəncəsi  B ey- 
rə k !”  -   deyüb  zarı-zarı  9  ağladı.  Bunı  eşidüb  Qıyan  Selcük 
oğlı  D əlü  Dondar  10  ağ  çıqardıb,  qara  geydi.  B eyrəgin  yarü 
yoldaşları  ağı  11  çıqarıb,  qaralar  geydilər.  Qalın  Oğuz  bəgləri 
Beyrək  içün əzim   12  yas  tutdılar.  Umud  üzdilər.
Bunun  üzərinə  on  altı  yıl  13  keçdi.  Beyrəgin  ölüsin-dirisin 
D93 
bilm ədilər.  Bir gün  qızın  1  qardaşı  Dəli  Qarçar Baym dır xanın 
divanına gəldi. Dizin 2 çökdi, aydır:  “Dövlətlü xanın ömri  uzun 
olsun!  3  B eyrək diri  olsa,  on altı  yıldan  bərü  gəlürdi.  Bir y ig it4 
olsa, dirisi xəbərin gətürsə, çırğab çuxa, a ltu n -a q ç a 5 verərdim. 
Ölüsi  xəbərin gətürənə  qız qardaşım  verərdim ” ,  -  dedi.

B öylə digəc, yarım asun-yarçım asun,  Yalançı  oğlı  Y ırta- 
c u q 7 aydır:  “Sultanım,  bən varayın,  ölüsi-dirisi  xəbərin g ətü - 
rəyin!”  - 8  dedi.
M əg ər B eyrək buna bir köm lək bağışlamışdı;  geym əz  idi,
9  saqlardı.  Vardı, könləgi  qana-quna baturdı, Bayındır  10 xanın 
öninə  gətürüb  bıraqdı.
B aym dır  xan  aydır:  “M ərə,  bu  nə  "  köm ləkdir?..”  “B ey- 
rəgi  Qara  D ərvənddə  öldürm işlər,  uş  da  nişanı,  12  sultanım !”
-  dedi.
K öm ləgi  göricək  bəglər ökür-ökür ağlaşdılar,  13  zarlıqlara 
girdilər.
D94 
B ayındır xan  aydır:  “M ərə,  niyə  ağlarsız?  Biz  bunı  1  tanı-
mazız.  Adaqlusına  aparın,  görsün.  Ol  yaxşı  bilür.  Zira 2  ol  di- 
kübdür,  yenə  ol  tanır” ,  -  dedi.
Vardılar  kömləgi  B am 3çiçəgə  ilətdilər.  Gördi,  tanıdı: 
“O ldur!”  -  dedi.
Dartdı,  yaqa4sın  yırtdı.  Acı  dım aq  ağ  yüzinə  aldı-çaldı. 
G üz  a lm a s ı5  kibi  al yanağını  yırtdı:
Vay,  göz  açub  gördigim!
Könül verib  6  sevdigim!
Vay,  al  duvağum  iyəsi!
D95
D96
Vay,  alnum -başım   umudı,
7  xan Beyrək!  -  deyü  ağladı.
B abasına-anasına  x əb ə r  oldı.  A p -8alaca  ordusına  şivən 
girdi.  Ağ  çıqardılar,  qara geydilər.  Qalın  9 Oğuz  bəgləri  B ey- 
rəkdən  um ud  üzdilər.  Yalançı  oğlı  Yalancuq  kiçi  10  dügünin 
eylədi.  Ulu dügüninə  v əd ə  qodı.
Beyrəgin  babası  11  Baybörə  bəg  dəxi  bazirganları  qağırdı, 
yanına  gətürdi,  12  aydır:  “M ərə,  bazirganlar  varın  iqlim-iqlim 
aran,  Beyrəgin ölüsi-dirisi  13 xəbərin gətürib deniz,  ölüm idir?”
Bazirganlar yaraq  gördilər.  G e cə-'gündüz  dem əyüb  yüri- 
dilər.  Nagah  Parasarın  Bayburd  hasarına 2  gəldilər.
M əgər ol gün kafirlərin ağır günləriydi: h ər biri yem əkdə- 
3içm əkdəydi.  Beyrəgi  dəxi  gətürüb,  qopuz  çaldırırlardı.  B ey- 
rək 4 yuca çardağdan  baqdı, bazirganlan  gördi.  Bunları  gördi- 
gində  5  xəbərləşdi.  G örəlim ,  xanım,  nə  xəbərləşdi.
Aydır:
A lan-alçaq6  hava yerdən  gələn  arğış!
Bəg babam ın,  qadın  anamın  sovqatı  7 arğış!
Ayağı  uzun  şahbaz  ata binən  arğış!
Ünüm  afila,  8  sözüm   dinlə,  arğış!
Qalın  Oğuz  içində  Ulaş  oğlı  Salur 9 Qazanı
sorar olsam,  sağmı,  arğış?
Qıyan  Selcük oğlı  10  Dəlü  D ondar
sorar olsam,  sağmı,  arğış?
Q aragünə  oğlı  Qarabudağı
sorar olsam,  sağm ı,  arğış?
Ağ  saqallu  babamı,  11  ağ bürçəklü  anamı
sorar olsaın,  sağmı,  arğış?
Bənüm   yedi qız qanndaşım
sorar olsam,  sağm ı,  arğış?
Göz  açuban  12  gördügim ,  könüllə  sevdigim
Baybican  qızı  B anıçiçək  evdəm i,  13  arğış,
yoxsa gordamı,  arğış?
Degil  mana,
Qara  başım  1 qurban  olsun,  arğış,  sana!  -  dedi.


Yüklə 175,22 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   92




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə