80
-dövl
ət təhsil standartlarında;
-t
ədris planında;
-t
ədris proqramlarında;
-d
ərslik və dərs vəsaitlərində tapır.
Milli Kurikulum 2006 -ci ild
ə qəbul olunmuşdur. Bu
bar
ədə Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetnin 30
oktyabr 2006 –
cı il tarixi qərarında deyilir ki, o, ümumi təhsil
üzr
ə təlim
nəticələrini, məzmun standartlarını, ümumi
təhsilin
h
ər bir pilləsində nəzərdə tutulan fənləri, həftəlik dərs və
d
ərsdənkənar məşğələ saatlarının miqdarını, pedaqoji prosesin
t
əşkili, təlim nailiyyətlərinin qiymətləndirilməsi və monitorinqi
üzr
ə əsas prinsipləri və ayrı -ayrı fənn kurikulumlarının struk-
turunu
əhatə edir.
Kurikulum
latın sözü olub
kurs, istiqamət, təlim kursu,
t
ədris planı, proqram deməkdir. Təlim kurikulumlarından ilk
d
əfə ABŞ -da ( 1918 ) istifadə olunmuşdur.
Kurikulum t
ədris planlarını, tədris proqramlarını, meto-
dik işləmələri, qiymətləndirmə meyarlarını, şagird və onun
hazırlıq səviyyəsinə verilən tələbləri, hər bir dərsin konkret in-
kişafetdirici məqsədini, metodik təminatı, dəyərləndirmə
modelini, texniki t
əchizatı və pedaqoji texnologiyaları özündə
birl
əşdirir.
Kurikulumun quruluşu elədir ki, o, ümumi təhsilin
bütün istiqam
ətlərini, o cümlədən:
1)t
əhsilə verilən tələbləri;
2)ümumi t
əhsilin məzmun standartlarını;
3)f
ənlər üzrə illik dərs saatlarının miqdarını;
4)pedaqoji prosesin t
əşkili prinsiplərini;
5)
şagird nailliyyətlərinin qiymətləndirilməsini;
6)ayrı –ayrı fənn kurikulumlarının strukturunu müəyyən
edir.
B
əs müasr təhsilimizdə
kurikulumun funksiyaları nə-
d
ən ibarətdir? Bunlar aşağıdakılardır:
81
1) Ümumi t
əhsilin pillələri və bu pillələrdə tədris olunacaq
f
ənlər arasında ardıcıllığı təmin edir.
2) F
ənlərin məzmununu cəmiyyətin tələbatına uyğun
olaraq daim t
əkmilləşdirir və yeniləşdirir.
3) T
əlim texnologiyalarının çevikliyini və interaktivliyin
t
əmin olunmasını diqqət mərkəzində saxlayır.
4) T
əlim
mühitinin, təhsil fəaliyyətinin səmərililiyinin,
bilik, bacarıq və vərdişlərin təhsilin pillələri üzrə konsentrik
prinsip
əsasında müəyyənləşdirilməsi və stimullaşdırılmasını
t
əmin edir.
5) Şagird nailiyyətlərinin obyektiv qiymətləndirilməsi və
stimullaşdırılmasını təmin edr.
F
ənn kurikumları Milli kurikulumun tələbləri
ç
ərçivəsində hazırlanır və konkret fənn üzrə bilik və bacarıq-
lar verir.
Quruluşu belədir:
Giriş: Burada
fənnin məqsəd və vəzifələri, xarakterik
xüsusiyy
ətləri əhatə olunur.
1.F
ənnin məzmunu: Burada fənnin məzmun xətləri,
h
əmin kontekstdə əsas və alt standartlar, yəni nəyi öyrətmək
tövsiy
ə olunur.
2.T
əlim strategiyaları: yəni necə, hansı üsullarla
öyr
ətmək.
3.Planlaşdırma.
4.Qiym
ətləndirmə.
Planlaşdırma 2 formada olur: 1)perspektiv; 2)cari
(günd
əlik).
Nümun
əvi
perspektiv planın sxemi belədir:
T
ədris
vahidi
Mövzu-
lar
Stan-
dartlar
İnteqra-
siya
Resurslar
Qiym
ətlən-
dirm
ə
Saat Tarix
Bir böl-
m
ə(əsas
standart)
Bölm
ə-
d
əki
mövzu-
lar
Kodlar
yazılır
H
ər
mövzu
il
ə
bağlı
D
ərslik,
d
ərs
v
əsaiti,
müxt
əlif
-
Diaqnostik
-Formativ
-Summativ
82
(alt
stan-
dart)
f
ənda-
xili v
ə
f
ənlər-
arası
inteqra-
siya
imkan-
ları
yazılır
m
ənbələr
v
ə
l
əvazimat-
lar qeyd
olunur
Cari (günd
əlik) planda aşağıdakılar əks olunur:
-Mövzu
-Standartlar (kodlarla)
-M
əqsəd
-D
ərsin tipi
-
İş forması (kollektiv,
qruplarla, cütlərlə)
-Resurslar
-D
ərsin mərhələləri
-
Motivasiya, problemin qoyulması
-T
ədqiqatın aparılması
-M
əlumat
mübadiləsi
-M
əlumatların müzakirəsi
-N
əticələrin çıxarılması
-
Ev tapşırığı
-Qiym
ətləndirmə (Məqsəddən asılı olaraq müxtəlif mər-
h
ələlərdə aparıla bilər).
Ümumi t
əhsilə üç əsas elm silsilə-
si il
ə bağlı fənlər bloku daxildir:
1)humanitar f
ənlər;
2) t
əbiət fənləri;
3)
əmək və fiziki hazırlıq fənləri.
Ayrı -ayrı fənlər üzrə şagirdlərə veriləcək bilik, bacarıq
v
ə vərdişlərin məzmunu xüsusi dövlət
sənədləri ilə müəyyən
edilir. Bu s
ənədlərə daxildir:
1)t
ədris planı;
2)t
ədris proqramı;
3)d
ərsliklər və dərs vəsaitləri.