www.vivo-book.com
135
Balaxanım Vҽliyullaya tҽzҽ ҽrҽ gҽlmiĢdi. Yeddi yetim
üstünҽ. Ona görҽ һҽlҽ mҽһҽllҽdҽ qapıbir qonĢusu
Xırdaxanımın taleyinҽ dҽrindҽn bҽlҽd deyildi. Xırdaxanım
isҽ һҽm bu boĢluğu doldurmaq, qonĢusunu olub-keçҽnlҽrdҽn
һali etmҽk, һҽm dҽ ürҽyini boĢaltmaq üçün uzun bir һekayҽt
baĢlamıĢdı.
– Hҽ, elҽ ki dava baĢlandı, qoĢun yığdı düĢdü ortaya, qaçan
qaçdı, mҽnimki baĢıbҽlalı keçdi girҽ. Axı bizim Ģaһlıq üstҽ
davaynan nҽ iĢimiz vardı? Hҽ... Tҽzҽ gҽlin idim. Bir üzüm
qız, bir üzüm gҽlin. Özü dҽ o günlҽrdҽ tҽzҽcҽ uĢaq ziyan
elҽmiĢdim. Sabaһ tezdҽn yazıq kiĢi һҽftҽ bazarına getmiĢdi.
Tez dҽ qayıtdı gҽldi. Sҽn demҽ, qapıya yaraqlı qoĢunyığan
böyük durubmuĢ, onun içҽridҽn çıxmağını gözlҽyirmiĢ.
Girdi içҽri. Dedi ki, gedirҽm Gülҽli qızı, can sҽnin, pҽnaһ
Allaһın. ġükür kҽrҽminҽ, verҽn Tanrı balanı da aldı. Yoxsa
nigaran gedҽrdim sҽndҽn. Ġki baĢ qalacaqdın, bir baĢ
qalırsan. Ġki ҽlin bir baĢını saxlar. Gҽldim – mҽnimsҽn,
gҽlmҽdim – yamana getmҽ! Axtar, sonala, yaxĢıya get.
Dedim, bҽri bax, mҽnim sirkҽm belҽ suları götürmҽz, sınsın
iki ҽl ki, bir baĢı saxlamaya. Yaradan Tanrı yaratdığı canı
www.vivo-book.com
136
çörҽksiz qoymaz. Arın-arxayın get, Allaһ amanatı! Gҽldün –
sҽninҽm, gҽlmҽdün – qara torpağın. Sҽn mҽni nҽ saymısan?
Ağca ҽtim bir ҽr görüb, bir dҽ qҽbir görҽr! Yeddi il aĢıq kimi
ҽlimҽ saz aldım. DaĢa dönmüĢ canım, yeddi kҽnd-oba
gҽzdim, yeddi dünya dolandım. Gördüm, yaxĢıları yaxĢılar
alıb, pis xҽbҽrҽ mҽn qayıl deyilҽm. Arada bir öldü xҽbҽrini
çıxardılar. «Gördüm» deyҽni görmҽdim. Odu ki, öldüsünҽ
inanmayıb, elçi gҽlҽnlҽri qapıdan qaytardım. Elҽ bu
gülҽbҽtin düzmҽyi dҽ o vaxtdan adҽt elҽdim. Qızlar üçün
ceһizlik daraqqabı, Quranqabı, möһürqabı, baĢmaqüzü,
sürmҽdan araqçın tikib satırdım. Çörҽyimi çıxarırdım.
Sidqimi Allaһa bağladım. Gözümü yeddi yol ayrıcından
üzmҽdim, yolunu gözlҽdim. Yeddi ildҽn sonra gҽldi çıxdı.
«A Gülҽli qızı, ҽcҽb getmҽmisҽn. Halal olsun sҽnҽ ananın
südü» – dedi.
Xırdaxanım elҽ danıĢırdı ki, elҽ bil nҽğmҽ oxuyurdu.
Sҽsindҽ, sözlҽrinin bir-birinin ardınca düzüĢündҽ mҽhz
nҽğmҽ aһҽngi vardı. Balaxanım bu aһangҽ uyub, böyük
mҽһҽbbҽtin sadҽ һekayҽtini, özünҽ qismҽt olmayan bir Ģirin
nağıl tҽki dinlҽyirdi. Arabir kirpiklҽrinin dibini nҽmlҽndirҽn
www.vivo-book.com
137
yaĢı ucuzbҽsҽr, nimdaĢ Basqalı kҽlağayısının ucu ilҽ silir,
yun qılpınlarının alindҽn gözünҽ düĢmҽmҽsilҽ alıĢırdı.
– MaĢallaһ-namxuda, istҽmҽyҽn gözlҽrҽ ĢiĢ batsın, nҽ
bҽxtҽvҽrsҽn Dҽrgaһqulu qҽdeĢnҽn...
Xırdaxanım bҽxtiyarlıqla gülümsҽdi.
– Hҽri ya... һҽlbҽt ki, bircҽ uĢaq sarıdan kiĢini yarıtmadım.
Gec oldu, uĢaqciyҽzim. Ġndi kiĢinin saç-saqqalına dҽn düĢҽn
vaxtında, oğlu boyda nҽvҽsi oleydi gҽrҽk.
Balaxanım tҽzҽ rҽfiqҽsinҽ ürҽk-dirҽk verdi.
– Day ona sҽn neynҽyҽsҽn? Allaһın Yazısıdı dҽ.
– Hҽri, elҽ mҽn dҽ һҽrdҽn onu fikirlҽĢҽndҽ deyirҽm ki,
ilkim qaleydi. Ziyan elҽmҽsҽydim saxlardım özü gҽlҽnҽcҽn.
Amma sonra da deyirҽm ki, Allaһ bilҽn mҽslҽһҽtdi. Neyçün
ki, birdҽn Allaһ elҽmҽmiĢkҽn, o sağ qalsaydı, kiĢinin özünҽ
bir zaval toxunardı. Ağzımı açan kimi, kiĢi dҽ mҽn deyҽni
deyir. Deyir, bütün bunlar Allaһın yazısıdı... Ġndiki
bҽsimizdi... Qismҽtdҽndi...
www.vivo-book.com
138
Qapı açılmadan sҽs gҽldi. Xırdaxanım ҽrini
öskürҽyindҽn tanıdı. Öz evinҽ girsҽ dҽ adҽti idi: ҽvvҽlcҽ
öskürüb gҽldiyini xҽbҽr verҽrdi. Bҽlkҽ, evdҽ qonĢu
arvadlarından var, baĢı-gözü açıq olar. Doğrudan da, sҽsi
eĢidҽn kimi Balaxanım kҽlağayısının ucunu yuxarı,
burnunun üstünҽ çҽkib yaĢmaqlandı. Sҽkinҽ dҽ analığına
baxıb cҽld kҽlҽfi ayaqlarından çıxardı, yumağın üstünҽ
doladı vҽ yerindҽn qalxdı. Balaxanım dedi:
– Dҽrgaһqulu qҽdeĢ gҽldi, mҽn getdim.
– Ağҽz görҽsҽn nöĢün tez gҽlib? Yҽqin bir Ģey götürüb
gedҽcҽk. Keç evҽ, gedҽr, genҽ iĢimizdҽ olluq.
Balaxanım һҽya içindҽ tҽlҽsdi.
– Yox, yox, bҽlkҽm, çörҽkdҽn-zaddan istҽdi. Sҽn iĢindҽ ol,
tez getsҽ sҽslҽrsҽn, gҽllҽm genҽ.
– YaxĢı, yaxĢı.
Balaxanım dükcҽlҽri һҽyҽtdҽ, palazın üstündҽ qoyub, Sҽkinҽ
ilҽ birlikdҽ, içҽri girҽn Dҽrgaһqulunun böyründҽn yavaĢca
sürüĢüb getdi.
– Xeyir ola, kiĢi, nҽ ҽcҽb tez qayıtdın? Deyirdin, gec
www.vivo-book.com
139
gҽlҽcҽyҽm.
KiĢi un almaq üçün götürdüyü yarıboĢ torbaları püstҽ
ağacının böyrünҽ atıb, bir az ҽvvҽl arvadların oturduqları
palazın üstündҽ çökdü. Hҽyҽcanlı idi, amma bu һҽyҽcanı
gizlҽtmҽyҽ çalıĢırdı. Dimdik qarĢısında dayanmıĢ Gülҽli
qızının nigarançılığına son qoydu:
– Lҽnҽt Ģҽrҽ! Amma bir elҽ xeyir dҽ yoxdur, bu köpҽk
oğlunun zamanasında. Osmanlı gedir, iranlı gҽlir. Ġranlı
gedir, Ģirvanlı gҽlir. Ġndi dҽ deyirlҽr ġirvanĢaһın qoparağını
götürürlҽr.
– Nҽ olub bҽgҽm?
KiĢi arvadından ömründҽ bir Ģey gizlҽtmҽmiĢdi. Nҽ dҽrdi
olsa, mҽrdanҽ arvad һesab etdiyi Xırdaxanımla bölüĢҽrdi.
– Bilirsҽn, Gülҽli qızı, deyirlҽr Ҽrdҽbil tҽrҽflҽrdҽ bir Ģaһ
peyda olub, peyğҽmbҽr nҽslindҽndi. Deyir, bu
ġirvanĢaһların dҽdҽsidi bilmirҽm, babasıdı bilmirҽm,
nҽyidisҽ, onun dҽdҽ-babasını öldürüb. Ġndi qanını almağa
gҽlir. Özü dҽ guya bu ġirvanĢaһlar peyğҽmbҽr salavatullaһın
dinindҽ nҽyisҽ pozub – onu düzҽldir.
Dostları ilə paylaş: |