F. Köçərli adına Respublika Uşaq Kitabxanasının Elektron Kitabları
YAXŞI İŞ
Yurik səhər yuxudan oyandı. Pəncərədən baxdı. Günəş çıxmışdı. Yaxşı gün idi. Oğlan bir yaxşı
iş görmək arzu etdi. Bu məqsədlə də o oturub belə düşünürdü:
«Əgər balaca bacım suda boğulsaydı, mən də onu xilas etsəydim, yaxşı iş olardı!»
Elə bu zaman balaca bacısı onun yanına gəlib dedi:
—
Yura, məni gəzməyə apar!
—
Get buradan, mən fikirləşirəm, mənə mane olma!
Balaca bacısı incidi və getdi.
Yura isə düşünürdü:
«Əgər nənəmə canavarlar hücum etsəydilər, mən isə onları güllə ilə vursaydım, yaxşı iş
olardı!»
Elə bu zaman nənəsi onun yanına gəlib dedi:
—
Yuracan, qabları yığışdır.
—
Özünüz yığışdırın, mənim vaxtım yoxdur.
Nənə başını yırğaladı. Yura isə yenə də düşünürdü.
«Əgər Toplan kəhrizə düşsəydi, mən də onu oradan çıxarsaydım, yaxşı iş olardı!»
Elə bu zaman Toplan onun yanına gəldi.
Heyvan quyruğunu bulayaraq sanki: «Yura, mənə içməyə su ver» deyirdi.
—
İtil buradan! Düşünməyimə mane olma!
Toplan ağzını yumdu və quyruğunu qısıb qaçdı.
Yura isə anasının yanına gedib soruşdu:
—
Yaxşı iş görmək üçün nə edim?
Anası Yuranın başını sığalladı və dedi:
—Balaca bacını gəzməyə apar, qabları yığışdırmaqda nənənə kömək et, Toplana içməyə su
ver.
OĞULLAR
İki arvad kəhrizdən su çəkirdi. Üçüncü bir arvad da onların yanına gəldi. Ağ
saqqallı bir kişi də
yorğunluğunu almaq üçün daşın üstündə oturmuşdu.
Arvadlardan biri o birinə belə dedi:
—Mənim oğlum həm cəld, həm də qüvvətlidir, heç kim onunla bacarmır.
O biri arvad öz oğlunu tərifləyərək:
—
Mənimki isə bülbül kimi oxuyur. Onun səsi kimi səs heç kimdə yoxdur, - dedi:
Üçüncü arvad isə dinmirdi. Yanındakı arvadlar ondan soruşdular:
—
Bəs sən nə üçün öz oğlun haqqında bir söz demirsən?
Arvad cavabında dedi:
—
Nə deyim? Onda bir xüsusiyyət yoxdur.
Arvadlar vedrələrini su ilə doldurub yola düşdülər. Qoca da onların dalınca gedirdi. Arvadların
vedrələri ağır olduğundan dayana-dayana gedirdilər. Qolları ağrıyır, kürəkləri az qala partlayırdı.
Birdən qarşıdan üç oğlan çıxdı.
Biri mayallaq aşır, təkər kimi yuvarlanırdı. Arvadlar ona baxıb fərəhlənirdilər.
O biri bülbül kimi oxuyurdu, arvadlar onun oxumasına maraqla qulaq asırdılar.
Üçüncü oğlan isə anasını görcək onun yanına yüyürdü, ağır vedrələri onun əlindən alıb evə
yollandı.
Arvadlar qocadan soruşdular:
—
Hə, necədir? Oğlanlarımız xoşuna gəldimi?
Qoca cavab verdi:
—
Oğlanlarınız haradadırlar? Mən burada yalnız bir oğul görürəm.
F. Köçərli adına Respublika Uşaq Kitabxanasının Elektron Kitabları
ATANIN GÖDƏKCƏSİ
Gödəkcə qara məxmərdən idi, cibləri dik dururdu. Onun yaxasındaki yumşaq təpçik üzərindəki
girdə düymələr gümüşə çalırdı. O gödəkcə atanın çiyinlərini möhkəmcə tutur, geniş döşünü kip
saxlayırdı.
Lyonka öz qısa pencəyini dartaraq düzəldir və kəkilli başını sığallayaraq həsədlə deyirdi:
—
Atacan, ay atacan! Bu gödəkcəni mənə ver. Qocalmısan. O, sənə yaraşmır.
—
Mən qocayamsa,
sən də çox cavansan, — deyərək atası zarafatla cavab verirdi.
Həqiqətən Lyonka hələ çox cavan idi. O, dördüncü sinifdə oxuyurdu, lakin ailənin böyük uşağı
o idi. Bundan başqa qonşu oğlu Genka da onun ilə gəzirdi. Genka isə bir il əvvəl məktəbin yeddinci
sinfini bitirmişdi, indi isə kəndin yanğın dəstəsində işləyirdi. Onun işi növbətçi otağının taxtı
üstündə tənbəlcəsinə uzanmaq və hər gələndən isə bir yerdə yanğın olub-olmadığını soruşmaqdan
ibarət idi. Kənddə yanğın yox idi. Çox vaxt hətta bacalardan da tüstü çıxmırdı. Adamlar məhsul
yığımına tələsirdilər. Orduya taxıl lazım idi. Lyonkanın atası evə gec qayıdırdı, fənər işığında
həyətdə çox əlləşirdi və oğluna baxaraq qayğı ilə:
—
Əzizim, sən də işə alış. Mən bu gün-sabah cəbhəyə gedəcəyəm. Evin kişisi sən
olacaqsan, — deyirdi.
—
Evin kişisi! — deyərək Lyonka gülümsədi. — Baş qoşası deyiləm! Təkcə hələ Nikolkanın
peysərinə dürtmə ilə vuranda o saat anasına şikayətə qaçır.
—
Sən vurma. Ev kişisi baş işlətməlidir, əllərini yox! Mən səni çoxmu döymüşəm?
Atanı yola salan günü komada aləm qarışmışdı. Ana özünü itirmişdi, bu yan, o yana
vurnuxurdu. O, biş-düş hazırlayır və tələsə-tələsə sandıqcaya bəzi şeylər yığırdı.
Ata isə haman şeyləri sandıqdan çıxarıb geri qaytararaq deyirdi:
—Yığışdır bunları. Qonaq getmirəm ki!
Məxmər gödəkcəni ananın əlində görcək o, Lyonkaya baxdı, gülümsədi və mehribancasına
dedi:
—
Ev kişisi, al gey!
Lyonka utandığından qızardı.
Anası etiraz edərək:
—
Eh! Bu heç ona yaraşırmı? O, hələ balacadır! — dedi.
Ata inandırıcı bir halda ananın çiynini sığallayaraq:
—
Böyüyüb irilənər. Sənə köməkçi olar! — dedi.
Ata sandıqcasını səhmanladıqdan sonra geniş otağa nəzər saldı və kürsünün bir kənarında
oturub dedi:
—
Gəlin, rus xalqının adəti üzrə səfərqabağı oturaq.
Ana tələsərək uşaqların hamısını oturtdu, özü də onlarla yanaşı oturub üçyaşlı Nyurkanın
yellənməkdə olan ayaqlarını tutdu. Hamısı susmuşdu. Lyonka atasına baxdı, onun boğazı qurudu.
O, atasının doğrudan da uzaq səfərə və uzun müddətə getdiyini birdən başa düşərək «Biz tək nə
edəcəyik?» deyə düşündü.
Onlar kəndin kənarında vidalaşdılar. Ata Nyurkanı qucağından yerə qoydu və ana ilə
görüşərkən:
—
Məni bağışla, ola bilsin ki, açığım tutan vaxt səni incitmişəm, —dedi.
Ana ağlamadan ona təzim edərək:
—
Birlikdə keçirdiyimiz güzəran və yaşadığımız həyata görə sənə təşəkkürlər edirəm, Pavel
Petroviç!
Arvadlar onun qolundan tutdular. Elə bu zamanda Lyonka incə bir fəryad və müxtəlif avaz ilə
ağızaçma və oxşama səsləri eşitdi.
Atanın üzü titrədi. O, qat salmış yaylığını çıxarıb alnını, yanaqlarını sildi və Lyonkanı yanına
çağıraraq dedi:
—
Məni Veselovkaya qədər ötür.
Onlar yolu dinməz gedirdilər.
Lyonka atasının gödəkcəsini çiyninə salmış, qollarını yellədərək yeriyirdi və atasına baxmaq
üçün nazik boğazını tez-tez ona sarı çevirirdi. Lakin atası nə isə fikirləşir və arabir dərindən nəfəs