52
IV oxucu: Halva-halva deməklə ağız şirin olmaz.
Yağ yağ ilə qaynar, yarma quru qalar.
Dəvəçi ilə dost olanın darvazası gen gərək.
Ata olmayan ata qədrini bilməz.
Yağışdan çıxdım, yağmura düşdüm.
Ata oğula bağ qıydı, oğul ataya salxım qıymadı.
Can versən, qardaşa ver, min il getsə yad olmaz.
Dağ dağ ilə qovuşmaz, adam adam ilə qovuşar.
Güvəndiyim alçacıq dağlar, sizə də qar yağarmış?
IV oxucu : Oğru elə bağırır, doğru küncə qısıldı.
Zülm ilə abad olan, ədl ilə bərbad olar.
Acın amanı olmaz, toxun imanı.
O baş sınsın ki, dost yolunda gərək olmasın.
Pıspısa xanım: Uşaqlar tədbirimizin daha maraqlı keçməsi
üçün sizinlə viktorina keçirmək istəyirik. Bu viktorinanı
“Balalara hədiyyə” kitabında verilmiş mövzular əsasında
hazırlamışıq. Bunu etməkdə məqsədimiz sizin nə dərəcədə
diqqətcil
olmağınızı, şeirləri, məsəlləri, yanıltmacları,
tapmacaları, nağılları qavrama qabiliyyətlərinizi yoxlamaqdır.
Sual: Tapın görüm, meşə ağacları hansılardır?
Cavab: Palıd, qarağac, fıstıq, vələs, dəmirqara, göyrüş,
ağcaqayın, cökə, şam ağacı, ardıc, tus, söyüd, bədmüşk,
qızılağac, qovaq, çinar və s.
Siçan bəy: Kollar hansılardır?
Cavab: Qarağat, qaragilə, böyürtkən, moruq, əzgil, zirişik,
zoğal, mərdəşə, qoyungözü, itburnu, yasəmən, nəstərən,
qızılgül, tobuluğu, göyəm, qora, qızılçax və s.
Pıspısa xanım: Otlardan hansını tanıyırsınız?
Cavab: Əvəlik, qoyunqulağı, quzuqulağı, qantəpər, qırxbuğum,
sığırquyruğu, xatınbarmağı, qara ot, ayıdöşəyi, dəvədabanı, qıjı,
xımı, pişikcırnağı, baldırğan, unnuca, südlü pencər, kiğ, cacığ,
53
gicitkən, naşır, qazayağı, cincilim, şomu, boyana, qanqal, yarpız
və s.
Siçan bəy: Çiçəklərdən hansını tanıyırsınız?
Cavab: Gülxətmi, lalə, nilufər, sarıçiçək, göyçiçək, arşınçiçək,
qaymaqçiçəyi, zanbaq, nərgizgülü, birəotu, kəklikotu, sumrux
çiçəyi, huy çiçəyi, bənövşə, qərənfil və s.
Pıspısa xanım: Bostan və dirrik məhsulları hansılardır?
Cavab: Yemiş (qovun), qarpız, şamama, xiyar, qabaq, səlx,
kələm, kök, soğan, sarımsaq, turp və s.
Göyərtilər: Keşniş, cəfəri, kərəbiz, bağdanus, kəvər, nanə,
şüyüd, reyhan, mərzə, razyana, acıtərə, ispanaq.
Siçan bəy: Bişmişlərdən hansılarını tanıyırsınız?
Cavab: Aş, bozbaş, plov, çilov, dolma, küftə, qovurma,
bozartma, kabab, lüləkabab, əriştə, umac, xəşil, halva, həlimaşı,
xingəl, firni, qaysaba, dovğa, səməni.
Pıspısa xanım: Çörəklərdən hansını tanıyırsınız?
Cavab: Yuxa, sac çörəyi, təndir çörəyi, lavaş, sənkök, fətir,
şəkərçörəyi, qatlama, fəsəli, əgirdək, kətə, qoğal.
Siçan bəy: İçkilərdən hansını tanıyırsınız?
Cavab: Su, süd, çay, qəhvə, şərbət, ayran, körəməz, gülməs,
bulama və s.
Pıspısa xanım: Ev heyvanları hansılardır?
Cavab: At, eşşək, qatır, dəvə, inək, öküz, camış, kəl, qoyun,
keçi, it, pişik və s.
Siçan bəy: Əti yeyilən quşlar hansılardır?
Cavab: Kəklik, turac, qırqovul, çil, bildirçin, ördək, qaz və s.
Pıspısa xanım: Ət yeyən quşlar hansılardır?
Cavab: Tərlan, qızılquş, qaraquş, qırğı, sar, çalağan, quzğun.
Siçan bəy: Oxuyan quşlar hansılardır?
Cavab: Bülbül, bildirçin, sığırçın, qaratoyuq, torağay, alacəhrə,
qumru və s.
Pıspısa xanım: Gecə uçan quşlar hansılardır?
Cavab: Bayquş, yapalaq, yarasa.
54
Sualların cavabını tapan oxuculara kitabxananın müdiriyyəti
tərəfindən bir-birindən maraqlı hədiyyələr verilir.
I Aparıcı: Firidun bəy Köçərli “Balalara
hədiyyə” kitabı üçün belə söyləmişdir: “Bu
məcmuəni hər kəs oxusa – böyük, ya kiçik
– onun qəlbi açılıb xəndan olacaqdır.
Balalar şad olacaq bu səbəbə ki, onda dərc
olunan
əsərlərin
cümləsi
onların
dünyasındandır”. Azərbaycan ədəbiyyatı
kitabının müəllifi F. Köçərli öz xalqının
bəşər mədəniyyəti xəzinəsinə verdiyi
inciləri
də
sərraf
kimi
tapıb
qiymətləndirməyi bacarır, Azərbaycan ədəbiyyatının böyük
ideallarla, sağlam və yüksək hisslərlə zəngin olduğunu iftixarla
təhlil və sübut edirdi. Bu məqsədlə F. Köçərli Azərbaycan
klassiklərindən M. V. Vidadi, M. P. V aqif, A. Bakıxanov, M. F.
Axundzadə, S. Ə. Şirvani, N. Vəzirov, Q. Zakir, M. Ə. Sabir,
C. Məmmədquluzadəni misal gətirir, onlardan çoxunun
yaradıcılığını və ədəbi irsini geniş təhlildən keçirirdi. O,
Azərbaycan ədəbiyyatında yaranan realist ədəbi cərəyanın
özünəməxsus xüsusiyyətlərini, inkişaf yolunu və ideya
istiqamətlərini də məharətlə üzə çıxarırdı.
II Aparıcı: F. Köçərli ədəbiyyatın xəlqiliyini hər hansı bir
yazıçının xalq həyatı ilə, ictimai varlıqla münasibətlərinin
mütərəqqi mahiyyətində görürdü. Yazıçının öz mənsub olduğu
xalqın mənəvi aləmi ilə sıx bağlı olmasını F. Köçərli bu işdə
həlledici şərt sayırdı. O, deyirdi: “Yazıçı və ya şair nə qədər öz
millətinə yaxın olsa, milliyyət qanı onun damarlarında nə qədər
artıq cərəyan etsə, onun əsərlərində milliyyət nişanəsi artıq
görünəcəkdir”.
I Aparıcı: “Azərbaycan ədəbiyyatın”da F. Köçərli ictimai və
mədəni tərəqqi uğrunda qələm çalan, yaxşını-yaxşı, pisi-pis
Dostları ilə paylaş: |