F. M. Dostoyevski alçaldilmiş VƏ TƏHQİr ediLMİŞ İnsanlar
Yüklə 4,19 Mb. Pdf görüntüsü
|
211
Elə o saat da istədiyimə çatdım, bircə gündə hər şey dəyişdi. İndi qraf Nainski bilmir ki, məni harada oturtsun! Bunu da mən elədim, təkcə mən, öz xüsusi kələyimlə, atam da buna lap məəttəl qaldı! – Alyoşa, bura bax, – Nataşa dedi, – yaxşı olar ki, sən əsl məsələdən danışasan! Mən elə bilirdim ki, sən bizim işimizdən bir şey danışacaqsan, amma sən ancaq qraf Nainskinin yanında necə fərqləndiyindən danışmaq istəyirsən. Sənin o qrafın mənim axı nəyimə lazımdır! – Nəyimə lazımdır! İvan Petroviç, eşidirsiniz də, nəyimə lazımdır? Elə əsl məsələ də bundadır. Özün görəcəksən, axırda hamısı aydın olacaq. Ancaq qoyun danışım!.. Bir də ki, (niyə axı açıq deməyim!) Nataşa, bilirsən nə var, siz də, İvan Petroviç, bilirsiniz nə var, bəlkə də mən, doğrudan da, bəzən heç ağıllı danışmıram, hətta elə tutaq ki, (axı bəzən bu da olur) lap axmaq-axmaq danışıram. Amma orada sizi inandırıram ki, mən çox hiyləgərlik göstərə bildim... Hətta lap ağıl da göstərdim, belə ki, mən elə güman edirdim ki, siz özünüz də sevinəcəksiniz ki, mən həmişə ağılsız olmuram... downloaded from KitabYurdu.org
212
– Ah, Alyoşa, bu nə sözdür sən danışırsan? Mənim əzizim!.. Alyoşaya ağılsız deyiləndə Nataşa buna qətiyyən dözə bilmirdi. Bəzən mən Alyoşanın çox da nazı ilə oynamayaraq, onun axmaq bir iş tutduğunu sübut edəndə, Nataşanın acığı tuturdu, ancaq bunu açıq demirdi, bu onun qəlbinə toxunan bir məsələ idi. Alyoşanın alçaldılmasına o dözə bilmirdi, xüsusilə, ona görə dözə bilmirdi ki, özü də onun dardüşüncəli bir adam olduğunu dərk edirdi. Lakin öz fikrini ona söyləmirdi, qorxurdu ki, bununla onun heysiyyətinə toxunmuş olar. Alyoşa belə hallarda çox həssas olurdu, həmişə də Nataşanın gizlin hisslərini duyurdu. Nataşa bunu görüb çox kədərlənirdi, elə o saat da onun qılığına girir, ona nəvaziş göstərməyə başlayırdı. Buna görə də Alyoşanın sözü onun qəlbində belə əzabverici bir əks- səda ilə səslənmişdi... – Alyoşa, bu nə sözdür sən danışırsan, sənin ancaq məcazın yüngüldür, sən heç də elə deyilsən... Niyə axı özünü aldadırsan? downloaded from KitabYurdu.org 213
– Lap yaxşı! Onda qoyun mən sözümü deyib qurtarım. Qrafın qəbulundan sonra atamın hətta mənə acığı tutdu. Dedim yaxşı, indi başqa cür edərəm! Biz durub knyaginyanın evinə getdik. Mən çoxdan eşitmişdim ki, o, qocalıqdan lap ağlını itirmişdir, hələ üstəlik də kardır, sandıq tulalarını da yaman sevir. Düz bir sürü belə tulası var, özü də onlardan ötrü lap ölür. Bununla belə, kübar cəmiyyətində çox böyük nüfuzu var, belə ki, hətta le superbe 1 qraf Nainski ona antichambre 2 eləyir. Mən də yol gələ-gələ görəcəyim işlərimin planını qurdum, özü də heç bilirsiniz nəyə əsaslanırdım? Bütün itlərin məni sevməsinə, vallah, doğru deyirəm! Mən bunu hiss edirdim. Ya məndə maqnitizm deyilən bir şey var, ya da ona görə ki, mən bütün heyvanları çox sevirəm, amma elələri var ki, ancaq itləri sevir, qurtardı getdi! Hə, əcəb yadıma düşdü, maqnitizm haqqında. Nataşa, mən hələ sənə danışmamışam, biz bu günlərdə ruhları çağırmışdıq, mən bir nəfər ruh çağıranın yanına getmişdim,
1 Məşhur, əzəmətli(frans.) 2 An tichambre – burada, qulluğunda durur, ona baxır mənasında işlədilmişdir(frans.) downloaded from KitabYurdu.org
214
İvan Petroviç, çox maraqlıdır, lap məni heyrətə saldı. Mən Yuli Sezarı çağırdım. Nataşa qəhqəhə ilə güldü: – Ah, İlahi! Yuli Sezar sənin nəyinə gərəkdir? Bircə elə bu çatışmırdı! – Niyə axı... Elə bil ki, mən... Niyə axı mənim Yuli Sezarı çağırmağa haqqım yoxdur?! Ona nə olar ki? Elə gülür ha!
– Heç bir şey olmaz, əlbəttə, heç bir şey olmaz... Ah, mənim əzizim! Yaxşı, Yuli Sezar sənə nə dedi? – Heç bir şey demədi. Mən ancaq əlimdə karandaş tutmuşdum, karandaş özü kağız üzərində hərəkət edirdi, yazırdı. Deyirdilər ki, bunu Yuli Sezar yazır. Mən buna inanmıram. – O axı nə yazdı? – “Obmokni”yə oxşar bir şey yazdı, Qoqolda olan kimi. Bəsdir daha güldüyün! – Di, knyaginyadan danış görək! – Qoyursunuz ki danışım?! Elə sözümü kəsirsiniz! Biz knyaginyanın yanına getdik, mən ondan başladım ki, Mimi downloaded from KitabYurdu.org
215
ilə oynaqlaşmağa üz qoydum. Bu Mimi deyilən, qoca, pis, çox iyrənc bir itdir, özü də tərsin biridir, adam qapandır. Knyaginya onun dərdindən dəli-divanədir, özləri də deyəsən, bir yaşdadır. Mən ondan başladım ki, Mimiyə konfet yedirtməyə girişdim, onca dəqiqənin içində ona əl verməyi öyrətdim, amma hələ bu vaxta qədər ona əl verməyi öyrədə bilməmişdilər. Knyaginya bunu görüb bilmədi ki, şadlığından nə eləsin, az qaldı ki, sevincindən ağlasın. Elə: “Mimi! Mimi! Mimi əl verir!” – deyə-deyə durmuşdu. Bir adam gəldi. Knyaginya dedi ki: “Mimi əl verir! Mənim xaç oğlum öyrətdi!” Sonra qraf Nainski gəldi. Ona da dedi ki: “Mimi əl verir!” Mənə də elə baxırdı ki, deyirdin, bu saat gözləri yaşaracaq, ürəyi o qədər riqqətə gəlmişdi! Yamanca qılıqlı qarıdır, hətta ona yazığım gəldi. Mən yenə də fürsəti fövtə vermədim, yenə də onun xoşuna gələn bir şey elədim: onun burunotu qabının üstündə öz şəkli var, altmış il bundan qabaq – hələ lap nişanlı olanda vurdurub. Birdən burunotu qabı onun əlindən düşdü, mən də o saat yerdən götürdüm, şəklə baxdım, guya heç bilmirəm kimin şəklidir, dedim ki: downloaded from KitabYurdu.org Yüklə 4,19 Mb. Dostları ilə paylaş:
|