Faol sekretsiya (kuchli organik kislota va asoslar)
Passiv ekskretsiya (lipofil birikmalar)
Passiv filtratsiya (plazmada erigan barcha past molekulali moddalar)
Faol reabsorbsiya (aminokislotalar,
glyukoza, urat kislota)
Passiv reabsorbsiya (lipofil birikmalar)
Ajralishi
Izoh: nefronning sxemasi keltirilgan
Faol transport
Passiv diffuziya
farmakologik moddalarning buyraklar orqali chiqarilishiga ta’sir etuvchi asosiy jarayonlar (sxema).
Bundan
tashqari, Moddalarning organizmdan eliminatsiya qilinishining miqdoriy tavsifi uchun klirens (Cl) parametri ham ishlatiladi. Ushbu parametr qon plazmasining dori moddasidan tozalanish tezligini aks ettiradi va qo‘yidagi o‘lchov birliklari orqali ifodalanadi: ml/daq, ml/kg/daq, l/m
2/soat va b. Uning quyidagi turlari tafovut qilinadi: umumiy (total) klirens (Cl
T), buyrak klirensi (Cl
R) va jigar klirensi (Cl
H).
Filtratsiya (1)
Filtratsiya (1)+ reabsorbsiya (2)
Filtratsiya (1)+ sekretsiya (2)
nefron
B
Tizimli qon aylanishi
uyraklar orqali moddalarning
ajralish tamoyillari
O’t pufagi
jigar
Ichak
Moddalarning ichak-jigar sirkulyasiyasi (sxema).
Umumiy klirensning miqdori taqsimlanish hajmi (Vd), “yarim chiqarilish davri” (t1/2) va eliminatsiya tezligi konstantasi (Celim) kabi parametrlar bilan chambarchas bog‘liq holda aniqlanadi. Buyrak klirensi filtratsiya, sekretsiya va reabsorbsiya jarayonlariga bog‘liq. Buyrak klirensi to‘g‘risida moddaning qon plazmasidagi va siydikdagi konsentratsiyasini o‘zaro taqqoslash orqali xulosa qilish mumkin.
Dostları ilə paylaş: